Buyuk ihtimalle hayır! Ama gercek şu ki cekilen sut dişleri ya da 20 yaş dişleri yakın bir gelecekte ailenizdeki genetik olarak uyumlu kişilerin pek cok hastalığının tedavisinde kullanılabilecek.
Kok hucre nedir?
Kok hucreler, insan organizmasında kendi kendini yenileme kapasitesine sahip, tum dokularda bulunan, cok uzun sure yaşayabilen, genetik hata oluşturmadan yeni hucreler uretebilen hucre populasyonlarıdır. Bu hucreler tum vucut dokularında ve kan dolaşımında bulunur. Fakat gunumuzde sadece gobek kordonu, sut dişi pulpası, kan ve kemik iliğinden elde edilebilmekte. Kok hucre kaynağı olarak sut dişi pulpası ozellikle onem taşıyor. Hatta Amerika'da annelere cocuklarının sut dişlerini atmaması ve (gerektiğinde ileride kullanılmak uzere ozel merkezlere gonderilerek) saklanması konusunda belirli kuruluşlar tarafından cağrı yapılıyor. Kok hucrelerin en buyuk ozelliği doku uretme ve yenileyebilme potansiyellerinin olmasıdır. Kordon kanından elde edilen hucreler hematopoetik hucrelerdir ve bunların kan hucrelerine donuşebilme eğilimleri vardır, oysa sut dişinden elde edilen kok hucreler mezenkimal hucrelerdir ve kıkırdağa kemiğe, kalp, kas, sinir hucre ve dokularına donuşebilme potansiyeline sahiptir.
Hangi hastalıkların tedavisinde kullanıyor?
Kok hucreler ceşitli hastalıkların (Multiple scleroz, Alzheimer, Parkinson, kalp hastalıkları, bazı kanser turleri, felc, goz hastalıkları, bağışıklık yetmezliği) gibi pek cok hastalığın tedavisinde kullanılmakta. Onumuzdeki 10 yıl icerisinde norolojik hastalıklar, parkinson, diyabet, kas hastalıkları gibi pek cok hastalığın tedavisinde de dişten elde edilecek kok hucrenin kullanılması amaclanıyor. Diş kok hucresi, kardeşlere yuzde 25, anne babalara ise yuzde 50 oranında uyum sağlıyor.
En değerli dişler hangileridir? Dişlerden ne kadar kok hucre elde edilebilir?
Dişlerden ne kadar kok hucre elde edildiği aslında cok onemli değildir. Cunku eğer istersek, bu hucreleri sayıca coğaltmak mumkun. Yetişkin kok hucreleri gelişmiş ve farklılaşmış olduğundan sut dişinden elde edilen kok hucreler kadar farklı doku tipi oluşturma şansı olmamaktadır. Ozellikle sut dişlerinin veya 16-20 yaş arasındaki bir gencin curuk olmayan 20 ’lik yaş dişlerinin saklanması buyuk onem taşımaktadır.
Kok hucre nasıl alınıyor?
Kok hucrelerin alınması ve saklanması ozel bir sistem gerektiriyor. Oncelikle cekilen sut dişlerinin canlı kok hucre icermesi cok onemli. Eğer cekilen dişte canlı hucrelere rastlanırsa ve enfeksiyon tespit edilmezse bunlar ozel bir enzim solusyonu icine konuluyor. Sonrada coğaltılıyor. Ardından -196 derecede dondurularak, sıvı nitrojen tanklarında saklanmaya alınıyor. Eksik doku ve organ kayıplarının telafisinde kok hucreler insanlık icin buyuk umutlar vaat ediyor. Kim bilir belki cok yakında diş hekimleri; cekilmiş bir dişin yuvasına kok hucreler yerleştirip bir kac ay icerisinde yeni diş elde edebilecekler. Protezler tarihe karışacak. Sadece koruyucu diş hekimliği olacak.
Diş bankaları Turkiye'de var mı?
İlk diş Bankası 2007 yılında, ABD ’nin Boston şehrinde calışmaya başlamıştır. Kısaca adı NECC olan merkezin Turkiye ’de Nişantaşı ’nda da bir şubesi var.
Dişlerimizi saklamak icin ne tur işlemler gerekiyor?
Oncelikle diş cekim tarihinin belirlenmesi gerekiyor. İtinalı bir diş cekiminin ardından bankadaki uzmanların getirdiği ozel solusyon iceren bir kitin icine konulan dişler ABD 'deki merkeze gonderiliyor.Yapılan incelemede eğer dişlerde yeterli miktarda canlı kok hucre tespit edilirse size bir sertifika gonderiliyor.Yapmış olduğunuz sozleşme 20 yıl gecerli oluyor.Bu bankada diş saklamanın maliyeti ise 1250 $ civarında...
Merih KeceDiş Hekimi & EFT ve NLP Uzmanı