Kalabalık olan şehirlerde trafik adeta kanayan bir yara. Uzun yıllardır mucadele ettiğimiz bu probleme karşı da hem şirketler hem de bireyler surekli cozum bulmaya calışıyor. Bu bağlamda biri ortaya bir şey attığında sorunu cozemese de diğerlerinin yoluna ışık tutmuş oluyor. Prototip aşamasından ileriye gidemeyen aracları buna ornek gosterebiliriz.
Fakat son yıllarda trafik sorununun hem ulkemizde hem de diğer ulkelerde yaygın olarak kullanılan scooter ’lar sayesinde bir nebze hafiflediğini gorduk. Daha da onemlisi, bireyler daha ucuz maliyetle şehir ici seyahat etmenin yolunu bulmuş oldu. Peki ulaşımı sağlayan scooter ’ların yeni olmadığını, yuz yıldan uzun bir tarihinin olduğunu biliyor muydunuz?
1800 ’lu yılların sonlarına gidiyoruz: Bildiğimiz şekilde gorunen ilk scooter, 1915 yılında karşımıza cıktı. Fakat olaya 1800 ’lerin sonlarından giriyoruz cunku bu zamanlarda insanlar, bisiklet gibi ulaşım araclarını nasıl geliştirebilecekleri uzerine yeni fikirler uretiyordu. Selenin alt kısmına, motorla bağlantısı olan bir dişli ekleyip onu da arka tekere bağlamak bu fikirlerden biriydi.
Bunun yanında arka tekerin merkez kısmına motor yerleştirme fikri de bulunuyordu. Bu gibi sayısız fikirler, insanların ulaşım araclarını nasıl daha verimli kullanabileceği konusuna ışık tuttu. Hatta şehir bisikleti olarak bildiğimiz, kadro kısmı eğik modelin fikri de bu donemlerde ortaya cıktı.
Scooter ’lardan devam edelim:
Bisikletlerden pedalı kaldırıp motor ekleme fikri, scooter ’ların onunu acan hamlelerden biri oldu. 1915 yılına kadar bu bağlamda birbirinden farklı modeller goruldu fakat bu tarihe gelindiğinde efsanevi Autoped modeli ortaya cıktı. Arthur Hogu Cecil Gibson tarafından patenti alınan bu scooter ’la birlikte halk, ayakta seyahat etme durumuyla tanıştı.
Scooter'ın atası olarak niteleyebileceğimiz icadıyla birlikte Gibson:
Bu modelin uretimi 1916 ’dan 1921 ’e kadar devam etti:
1915 ’te patenti alınan cihazın uretimi bir yıl sonra başladı ve gunumuzde de olduğu gibi yetkililer duzenleme yapamadan buyuk kullanıcı kitlesini cekti. Bu kitlenin icinde hem postacılar hem emniyet gucleri hem de kişisel kullanıcılar bulunuyordu. Hatta cete uyelerinin bile, dar yollara girerek polis araclarından kacmak icin bunları kullandığı biliniyor.
Peki madem bu kadar yoğun ilgi gordu, neden uretimi 1921 ’den sonra devam etmedi?
Aktivist Lady Florence Norman (1916) Soylediğimiz gibi yetkililerin bu araclara gelecek duzenlemelere karar verememesi birtakım karışıklıklara sebep oluyordu. Ozellikle de trafiğin bile duzene sokulmadığı bu zamanlarda motorlu scooter ’larla gezmek diğer yayaların canını tehlikeye atabiliyordu. Bu bağlamda uzucu kazalar da yaşandı. Bu sebeple de scooter, gazetelerde surekli kendini kotuleyen başlıklarda yer buldu.
Bunun yanında motorlu bisikletler yollar icin daha uygun olduğundan ve oturma imkÂnı sunduğundan daha rahat bir secenekti ve insanları daha cok cezbediyordu. Bu alanda daha cok gelişme gorulunce de scooter ’lar rekabette geride kaldı ve Autoped satışları durduruldu.
Ozellikle de Birinci Dunya Savaşı zamanında duşuk yakıt tuketimiyle goklerden gonderilmiş gibi duruyordu. Biraz da ozelliklerine bakalım:
Buyuk boyutta olan bu scooter ’ın on tekerine yerleştirilmiş olan, hava soğutmalı 155cc bir motoru bulunuyordu. 1,5 beygir kadar guc uretebilen motor saatte 24 kilometre hıza kadar ulaşabiliyordu. Aracı durdurmak icin gidonu kendinize cekmeniz, debriyaja gecmek icin de ileri itmeniz gerekiyordu. Tekerlerde celik disk frenler bulunuyordu. Gunumuzden alıştığımız gibi gaz, gidonun sağ tarafındaydı.
Ayrıca gunumuzde olduğu gibi katlanabiliyordu. Fakat ağır olduğundan cok da kolaylık sağlamıyordu. O zamanlar icin bu, yine de iyi ve işlevsel bir ozellikti elbette

Kırmızı tekerlekleri ise The Empire Rubber & Tire şirketi ozel olarak uretiyordu. Elbette bunlar yine araclarda olduğu gibi kaucuktu fakat Autoped yeni olduğundan ve umit verdiğinden cok sayıda şirket buna dahil olmak istemişti.
Arac hakkında 2 tane İlginc bilgi: Şirket, 1918 yılında Everady ile anlaşmış ve scooter ’lara batarya entegre etmiş. Bu bağlamda cok kucuk zaman aralığında elektrikli versiyonu da yapılmış. Fakat elektrikli modelin fotoğrafını bulamadık. Autoped, kasıtlı olup olmadığı bilinmemekle birlikte donemin kadınlarının bağımsızlık hareketinde sembol oldu. Aşağıda Autoped'i kullanıldığı sırada gorebilirsiniz: Scooter hakkındaki duşuncelerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Autoped Patenti, Cyber Motorcycle, Horizon Micro Mobility, The Online Bicycle Museum, Electric Scooter Guide, Medium