Yuksek tansiyon, dunya capında oldukca yaygın bir sağlık sorunudur. Genellikle sorunun sadece ileri yaştaki insanları ilgilendirdiği duşunulur, ancak hastalığın yayılmasının yaşla birlikte arttığı doğru olsa da, genclerde de hipertansiyon yaygın olarak gorulur. Yuksek tansiyon tedavi yontemlerinin temelinde yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri vardır. Bu nedenle hem onleme hem de tedavi acısından tansiyon değerleri uzerinde olumlu etki yapabilen yaşam tarzı ve diyet değişikliklerine uymak gerekir. Bazı durumlarda yuksek tansiyonun nedenlerini belirlemek mumkundur, bazı durumlarda ise belirlenemez. Genel olarak, nedeni bilinmediğinde ve genetik yatkınlık ile cevresel faktorlerin bir rolu olduğu duşunulduğunde durum esansiyel veya primer hipertansiyon olarak tanımlanır. Bu durum vakaların coğunluğunu oluşturur ve artan yaşla birlikte riskin arttığı gozlenmektedir. Bu, yaş ilerledikce tansiyonda bir artış olmasının normal olduğu anlamına gelmez, cunku normal değerler 18 yaşından itibaren her yaşta aynı kalır. Yuksek tansiyon, kalp ve damar hastalıkları icin en buyuk risk faktorlerinden biridir ve yetişkinlerde olumun ana nedenlerinden biri olarak kabul edilir. Tedavi edilmediği takdirde hipertansiyon zamanla organ hasarınayol acabilir. Sekonder hipertansiyon, nedenin acıkca belirlendiği ve genellikle bir bobrek sorunu nedeniyle ortaya cıkan yuksek tansiyondur. Ancak başka olası nedenler de vardır. Orneğin hormonal problemler, endokrin problemler veya kanserler yuksek tansiyona neden olabilir. Hipertansiyonun diğer nedenleri obezite, yanlış beslenme, uyarıcıların kotuye kullanılması (kahve, meyan koku veya bilincsiz ilac kullanımı) veya uyuşturucu ve sigara kullanımıdır. Hamilelik, hipertansiyonu tetikleyebilir. Bu nedenle hamilelikte yuksek tansiyon, dokuz aylık sure boyunca dikkatle izlenmelidir. Hareketsiz bir yaşam tarzı da tansiyon değerlerini buyuk olcude etkiler. Tuz ve yağ acısından cok zengin ve mevsimlik meyve ve sebzelerden fakir bir diyet de tansiyonun yukselmesine neden olabilir. Alkol kullanımı da tansiyonu yukseltir. Tansiyon değerlerinin ideal seviyede olup olmadığını anlamak icin uluslararası ve dunya sağlık otoriteleri tarafından hazırlanan resmi tabloları vardır. Genel olarak, normal bir tansiyon değeri sistolik (buyuk tansiyon) icin 90 mmHg değerleri icin hipertansiyon var demektir. Farklı bozuklukların yokluğunda, tansiyon değerlerinin normalleşmeleri icin yaşam tarzının duzeltilmesi yeterlidir. Bu nedenle sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarını benimsemek gerekir. İşte tansiyon değerlerini dengelemek icin 4 alışkanlık. Hareket edin Hareketsiz bir yaşam tarzı, hipertansiyon ve diğer kalp ve damar risk faktorlerini tetikler. Bu nedenle kalp uzerindeki baskıyı azaltmak icin aktif bir yaşam tarzı surmek gerekir. Fiziksel aktivite turu yaşa ve genel sağlığa uygun olmalıdır. Her durumda, haftada en az uc kez 15-20 dakikalık tempolu yuruyuşle başlayabilirsiniz. Aktif yaşam tarzı aynı zamanda hareket etmek icin bahane aramak anlamına da gelir. Genellikle spor yapmaya alışkın olmayanlar, spor yapmaya vakit bulamamaktan şikayet ederler ama spor salonuna gitmek gerekli değildir. Fiziksel aktivite yapmak aynı zamanda asansore binmek yerine merdiven inip cıkmaktır, arabayı her gun kucuk bir yuruyuş yapmak icin işyerine biraz uzak bir yere park etmektşr, ev temizliği gibi hareket gerektiren işler yapmaktır. Sağlık durumunuza uygun her turlu hareket, tansiyonu duşurmeye ve genel olarak kalp hastalıkları icin risk faktorlerini ortadan kaldırmaya yardımcı olacaktır. Doğru beslenin Doğru beslenme, hipertansiyonu hem onlemeye hem de iyileştirmeye yardımcı olur. Hipertansiyona karşı bir diyet duşuk sodyum ve dolayısıyla duşuk tuz icermelidir. Diyette daha az tuz, bol miktarda tuz iceren tum yiyeceklerin tuketimini sınırlamak anlamına gelir. Salam ve sosis gibi işlenmiş etler, peynirler, hazır yemekler ve tum ultra işlenmiş gıdalar diyette sınırlandırılmalıdır. Evde hazırlanan yemeklere eklenen tuzun azaltılması da onemlidir. Meyve ve sebzeler acısından zengin bir diyet izlenmelidir. Hipertansiyonla mucadeleye yardımcı olan diyete DASH diyeti denir ve bitkisel gıdalar acısından zengin ve hayvansal yağlar, alkol ve şekerler acısından duşuk bir beslenme planıdır. İdeal kiloda olun Fazla kilolu olmak tansiyonda bir artışa neden olur. Ffarkı yaratan sadece kilonun kendisi değil, aynı zamanda yağın dağılımıdır. En tehlikelisi gobek cevresindeki yağdır. Gobek cevresinde yağ birikimi tek başına bir kalp ve damar hastalıkları risk faktoru olarak kabul edilir ve yuksek kolesterol ve hipertansiyon gibi diğer risk faktorlerinin ortaya cıkmasına neden olur. Bel olcusunu kucultmek ve kilo vermek, tansiyıon değerlerini normale dondurmek icin şarttır. Alkol ve sigara kullanımını bırakın Aşırı alkol tum organizma icin zararlıdır ve tansiyonun yukselmesine neden olur. Sigarada da durum aynıdır. Sigara ve alkolden tamamen kacınılmalıdır. Yuksek tansiyon ve diğer kalp hastalıkları risk faktorlerine sahip olanlar bunlardan ozellikle uzak durmalıdır. Sigara ve alkol kullanıyorsanız, tansiyonu duşurmenin ilk doğal caresi sigarayı ve alkolu bırakmaktır. Bazı gıdalar, sağlıklı olmalarına rağmen vucutta farklı etki gostererek tansiyon değerlerini yukseltebiliyor. İşte yuksek tansiyon durumunda uzak durulması gereken yiyecekler. Meyan koku Tansiyonu yukselten en iyi bilinen besinler arasında meyan koku bulunur. Glisirizin iceriği nedeniyle yuksek tansiyon durumunda kacınılması gereken bir koktur. Tuz Tuzun sıvı tutulmasına neden olarak tansiyonu yukseltmesi nedeniyle ozellikle hipertansiyona yatkın kişilerde aşırı tuz tuketimi cok onemli kabul edilen bir risk faktorudur. Uzmanlar, gunde 1 cay kaşığı sofra tuzuna denk 5 gram tuz tuketimini onermektedir. Alkol Alkollu icecekler, hem erkeklerde hem de kadınlarda tansiyon yukselmesiyle bağlantılıdır. Bu nedenle alkollu iceceklerin kullanılmasından kacınılması tavsiye edilir. Hazır et suyu Yemeklere tat vermek icin sıklıkla kullanılan hazır et suları, ozellikle tuz acısından zengin bir besindir ve bu nedenle sınırlandırılmalı veya hic kullanılmamalıdır. Yyemeklerin tadını iyileştirmek ve daha lezzetli hale getirmek icin baharat ve aromalı otları kullanabilirsiniz. İşlenmiş etler Sosis, salam ve sucuk gibi işlenmiş soğuk etler arasında en yağlı olanlardan kacınılması onerilir. Bu yiyecekler, yuksek gizli tuz iceriğine ek olarak, yağ acısından da zengindir ve tuketimleri onerilmez. Kahve Kahvenin tuketilmesini takip eden dakikalarda tansiyonun kısa bir sure icin artırabileceği gorulmektedir. Ancak, duzenli ve uzun sureli kahve tuketiminin hipertansiyon riskini azaltmaya yardımcı olabileceği duşunulmektedir. Ancak genel olarak hipertansiyon durumunda gunde 2 veya 3 bardağın gecilmemesi tavsiye edilir. Tuzlu peynirler Bazı peynirler yuksek miktarda tuz icerir. Bu nedenle tansiyonu yukseltebilirler ve hipertansiyon durumunda bunlardan kacınılmalı veya bunlar az miktarda tuketilmelidir. Soya sosu Tuz ve et sularından sonra 3. urun sodyum acısından en zengin olan soya sosudur. Soya sosu ozellikle restoranların sofralarında yaygın olarak bulunuyor. Fume somon Genellikle balık yağı kaynağı olarak kullanılan ve sağlıklı bir gıda olarak kabul edilen somon fume, tuz acısından zengindir ve 100 gr başına 2000 mg'ın biraz altında tuz icerir. Hipertansiyon durumunda bu urunun taze veya donmuş balıkla değiştirilmesi tavsiye edilir. Pizza Pizza yerken kesinlikle lezzetini fark etmezsiniz. Aslında damağa ilk gelen lezzetler oldukca farklıdır. Ancak tum pizzalar, gunluk alınması gerekenden cok daha yuksek bir miktar olan en az 3 gram sodyum icerir.