İncir (Ficus carica), anavatanı doğu Akdeniz ve guneybatı Asya (Turkiye'den Afganistan'a kadar) olan, ağac ya da ağaccık nitelikli bir bitki turu ve bu turun meyvesidir.
İncir, dutgiller (Moraceae) familyasına dahil olan incir (Ficus) cinsinin icerdiği yaklaşık 800 kadar tur icinde ticari oneme sahip meyve veren tek bitkidir. İncir bitkisinin ciceklerinde tozlaşma olayı mazı bocekleriyle gercekleşir. Bu olaya "Kaprifikasyon" denir.
Meyvelerinin besin değeri yuksektir. Meyvaların bileşimini %30-40 şeker, A,B,C vitaminleri oluşturmaktadır. Meyvalarından hazırlanan infusyon ozellikle cocuklarda kullanılabilen bir mushildir. Yapraklarındaki sut, "incir sutu" olarak bilinir ve halk arasında siğillere karşı kullanılır. Turun taze yaprakları ise, lapa halinde yaralara karşı tedavide halk ilacı olarak kullanılagelmiştir.
İncirin Dunya'daki en buyuk ureticisi Turkiye'dir. Başlıca dış satım urunumuzdur. Ege bolgesinde tarımda on planda yer alır. Turkiye'de en fazla Tazesini yazın, kurutulmuşunu yılın her zamanında severek yediğimiz incir adlı meyveyi veren incir ağacı, Dutgiller'dendir. Kısmen yaprak doken, kısmen hepyeşil ağac, ağaccık ya da calı formunda 750 kadar turu olan incirin anayurdu Onasya ile Akdeniz havzasıdır. Yurdumuzda ozellikle Ege bolgesi ile diğer ılık yorelerde incir ağacı yetiştirilmektedir. 8-10 m'ye kadar boylanabilen incir ağacının odunu yumuşaktır.

Koyu yeşil renkli, derin girintili beş loplu, bir tur sut salgılayan yaprakları; yazın acan, genelde tek eşeyli yeşil renkli cicekleri vardır. Yaz başlarından ekim sonlarına kadar değişen zamanlarda olgunlaşan etli ve kucuk cekirdekli lezzetli meyvelerini geliştirmesi icin tek eşeyli ağaclarda, baba incir denilen erkek cicek acan ağaclarda yaşayan zarkanatlı ilek adlı bir boceğin, dişi cicekli ağacların uzerine bırakılması gerekir.

Bazı incir ağacları iki eşeyli cicek acar ve bu işleme gerek duyulmaz. İncir ağaclarından iki ceşit meyve elde edilir. Bunlardan ilki, soluk sarı renkli sultan ya da lop inciridir. Bu incirler taze olarak yenildiği gibi kurutulmaya da elverişlidir. İkinci ceşit morumsu renkli incirlere, siyah incir ya da patlıcan inciri denilir. Bunlar taze olarak tuketilir. Taze ya da kurutulmuşunu, yenilmesinin yanı sıra incir, receli, pekmezi, ezmesi ve tatlıları yapılarak da tuketilir.

BESİN DEĞERLERİ

100 gr. taze incirin icerdiği besin değerleri şoyledir: 80 kalori: 1,2 gr. protein; 20,3 gr. karbonhidrat: 0 kolesterol; 0,3 gr. yağ; 1,2 gr. lif; 22 mgr. fosfor; 25 mgr. kalsiyum; 0,6 gr. demir; 2 mgr. sodyum; 194 mgr. potasyum: 20 mgr. magnezyum; 80 IU A vitamini; 0,06 mgr. B1 vitamini; 0,05 mgr. B2 vitamini; 0,4 mgr. B3 vitamini; 0,113 mgr. B6 vitamini; 6.7 mcgr. folik asit ve 2 mgr. C vitamini.

İncirin kurutulmuşunun yani kuru incirin besin değeri daha da artar. Bunları şoylece sıralayabiliriz; 217 kalori: 4 gr. protein; 55.3 gr. karbonhidrat: 0 kolesterol; 1,2 gr. yağ; 6.7 gr. lif: 163 mgr. fosfor: 138 mgr. kalsiyum: 4,2 mgr. demir: 640 mgr. potasyum: 91,5 mgr. magnezyum; 0,073 mgr. B1 vitamini ve 0,072 mgr. B2 vitamini.

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

o Taze ve ozellikle kuru incirin yenilmesiyle insan bedeninin hucreleri yenilenir. İncir, icerdiği yuksek oranlardaki protein, vitamin ve minerallerle hucrelerin yenilenmesini sağlayan bir besindir. Sozgelişi, 100 gr. kuru incir yenilirse bedenin gunluk gereksinimlerinden kalsiyumun %17'si, demir ve magnezyumun %30'u, fosforun %20'si, B1 vitamininin %5'i ve B2 vitamininin %4'u alınmış olur.

o İncir, icerdiği yuksek orandaki liflerle bedene giren kolesterolun kana karışmadan atılmasını sağlar.

o Sindirimi kolaylaştıran incirin, bedeni bakterilere karşı koruyan etkileri de vardır.

o İncir icerdiği yuksek orandaki kalsiyum ve fosforla kemik ve dişlerin oluşumu ile sağlıklarını garantiler: incirin icerdiği kalsiyum, diğer besinlerdekine gore daha kolay sindirilir. Sut icemeyen kişilerin incir yemeleri oğutlenir.

o İncir, icerdiği 'benzaldehit' adlı maddeyle kanserli hucrelerin buyumesini onler, kansere karşı etkili olur.

o Kuru incirden hazırlanan infuzyon, ozellikle cocuklarda korkusuzca kullanılabilen etkili bir mushildir: Bunun icin iki -uc kuru incir doğranır. Uzerine kaynar su dokulerek 10-15 dakika demlendirilip bir infuzyon hazırlanır. Bu infuzyondan gunde 2-3 bardak icilir.

o Korpe incir yapraklarının sutu siğile karşı etkilidir: Bu etkiyi sağlamak icin korpe incir yaprağından sızan sut siğile surulur.

o Korpe incir yapraklarının ezilmesiyle hazırlanan yara lapası, cıbanların olgunlaştırılması ve baş verip delinmesinde etkili olur.

o Kurutulmuş incir yapraklarıyla hazırlanan dekoksiyon, hemoroit (basur) ve cıbanlara karşı etkilidir: Korpe incir yaprakları, havadar ve guneş gormeyen bir yerde kurutulur. Bu yapraklar parcalanır. 2-3 tatlı kaşığı kurumuş yaprak bir bardak suda 30 dakika kadar kaynatılır. Boylece hazırlanan dekoksiyonla ıslatılan bez basur memesine surulur ya da cıbanlara sarılır. Hemoroite karşı bu dekoksiyondan gunde 2-3 bardak icilir.

AĞACININ URETİLMESİ

İncir ağacı, govde celikleriyle ya da baladız adı verilen dip surgunleriyle coğaltılabilir. Ancak bu şekillerde uretilen ağaclar meyveye gec yattığından ve bol bol dip surgunu verdiğinden yeğlenmez. Bunların yerine profesyonellerin urettiği, turu bilinen fidanlar alınarak sonbaharda yaprak dokumunden sonra bahcelerde derin kazılan toprağa, duz yerlerde 7-8 m. ve yamaclarda 6-7 m. aralık verilerek dikilmelidir.

AĞACININ YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: incir ağacı ılık bolgelerin bitkisidir. Yıllık ortalama sıcaklığın 18-20 derece olduğu yerlerde iyi yetişir. Ekim-kasım aylarında -3 derece; kışın ağacın dinlenme doneminde -7 ile -9 dereceler ve ilkbaharda -l derece sıcaklıklar ağaca zarar verir.

Toprak isteği: incir ağacı, toprak yonunden fazla secici değildir. Ama derin, kumlu -killi, organik madde yonunden zengin, yuksek oranda kirece sahip ve su tutma kapasitesi iyi olan topraklarda urun verimi ile niteliği artar. İncir ağacı cok nemli topraklar ile yuksek taban suyundan zarar gorur.

Sulama: incir ağacının yıllık yağış isteği 550-600 mm'dir. Yağışlar bu miktarın altına duşerse, ozellikle ağacın surgun donemi olan nisan-mayıs aylarında yağış yetersizse sulama gerekir. Ama, meyvenin olgunlaşma doneminde ağaclara su verilmez. Aksi takdirde meyveler catlar ve zarar gorur.

Gubreleme: incir ağacının toprağına, yanmış ciftlik gubresi ile noksanlığı varsa tarım kireci verilmesi yararlı olur. Gubreleme icin toprak ve yaprak analizi yaptırılmalıdır.

Toprağın işlenmesi: İncir ağaclarının toprağı, havalandırma, yağışlardan iyi yararlanma ve yabani otların kontrolu ile urune hazırlanması amacıyla yılda uc kez (ilkbahar, haziran ayı ve sonbaharda) işlenir. Cok eğimli alanlarda erozyona neden olacağı icin sonbahar işlemesi yapılmaz.

Budama: İncir ağacları once şekil, sonra urun budaması ve ağac yaşlanınca gencleştirme budaması ister. Bu işleri, ağacı tanıyan kişiler yapmalıdır.

Hasat (Derim): Taze olarak yenilecek incirler, tadı ve gorunuşu ceşide uygun tam kıvama eriştiğinde elle toplanır. Taze olarak hasat edilmeyen incirler, ağac uzerinde su yitirip buruşur ve kendiliğinden yere dokulur. İşte bunlar kurutulacaksa, toprak uzerinde uzun sure kalmaması icin her gun, gunde iki kez olmak uzere toplanır ve ayrıca bunlara kurutma işlemi uygulanır. Ancak, kurutma işleminden once sağlam ve bozulmuş incirler secilerek ayıklanmalıdır.
Aydın ve İzmir yoresinde yetiştirilir.