Turkiye, bitki ortusu acısından dunyanın en zengin ulkelerinden biri. Sonbaharda bile...
Sahil kumullarından dağ zirvelerine kadar ceşit ceşit, renk renk bitki, cicek vermek icin bu mevsimi bekliyor. Peki bu mevsimin en guzel yabani cicekleri hangileri? Balı guzel olan hangisi, hangisinin koku zehirli? Derdinizi soyleyin: Bronşitiniz mi var, ulserden mi mustaripsiniz? Cunku hepsinin ilacı ayrı nebatatta. Deniz kenarı kumsaldan, dağların karlı zirvelerine doğru Anadolu'da yabani cicek safarisi... Eğer kulağınıza hoş geliyorsa, işte size guzel bir safari rehberi: İş Bankası Kultur Yayınları'ndan ikinci cildi yayınlanan Turkiye'nin En Guzel Yaban Cicekleri serisi.
Turkiye, bitki ortusu acısından dunyanın en zengin ulkelerinden biri. Tropik olanlar haric diğer tum ulkelerden daha fazla bitki turune sahip. Avrupa ulkelerinin tamamında ortalama yukseklik 200 metre iken ulkemizde 1100 metre. Deniz seviyesinden 5000 metreye kadar değişken yuksekliklerde cok ceşitli bitki turu yetişiyor. 3022'si sadece ulkemizde yetişen, başka bir yerde bulunmayan ve endemik olarak tanımlanan toplam 10 bin 765 cicek var. Bir başka deyişle Turkiye'de yetişen uc bitkiden biri endemik.
Yemyeşil doğasıyla unlu İngiltere İstanbul'dan 50 kat daha buyuk bir yuzolcumune sahip olmasına rağmen İstanbul'un bitki sayısı İngiltere'ninkinden fazla. İngiltere'de 1850, İstanbul'da 2450 tur bitki var. Butun Avrupa Birliği ulkelerindeki doğal ormanların oranı yuzde 1 iken, Turkiye'de yuzde 93.
İki ciltte 1668 cicek
Araştırmacı Erdoğan Tekin'in Turkiye'nin En Guzel Yaban Cicekleri kitabının ikinci cildi yine İş Bankası Kultur Yayınları'ndan cıktı. Bu kitaplar araştırmacının Şemdinli'den Uludağ'a, Toroslar'dan Akseki'nin yaylalarına, Trabzon'dan İstanbul'a kadar dağ-tepe dolaşarak 25 yılda cektiği fotoğraflardan oluşuyor. Danışmanlığını Prof. Dr. Tuna Ekim'in yaptığı Turkce-İngilizce olarak hazırlanan ikinci ciltte 658 yaban ciceği yer alıyor. Kısa sure icinde 5 bin civarında satan kitabın ilk cildi Council on Botanical and Horticultural Libraries'ın yılın kitabı odulune de aday oldu. Her iki ciltte toplam 1668 yaban ciceği bulunuyor. Bu anıtsal calışmada Erdoğan Tekin'e, her biri kendi alanının uzmanı olan 18 botanikci ve bitki sevdalısı fotoğraflarıyla katkıda bulundu.
Marmara'da acanlar
Tarla inekbuğdayı, pamukdikeni, Lidya tuyluotu, gecikmeli karahindibağ, supurgeciceği, buyuk ebegumeci, misk soğanı, kar ciceği, fescitarağı, cobancantası, tuylu boruciceği, acı duğlek, tuysuz topuz, kardelen, kumzambağı, cobankaldıran, ipekotumsu kantoran, boynuzotu, yapışkan andızotu, guzelnane, ballıbaba, Kıbrıs acıciğdemi, koygocuren, Girit devedikeni, Turkiye melisası, gosterişli ciğdem, golkarabaşı, Acem yavşanotu, farekulağı.
Turk melisası (calamintha nepeta): Ballıbabagillerden cicekleri iki dudaklı, cok yıllık bir otsu bitki. 20 santimden 75 santime kadar uzayabiliyor. Ormanlarda, otlak ve nehir gol kıyılarında 2000 metreye kadar gorulebiliyor. Bursa-Bolu arasında, Mersin-Adana ve Kars-Ağrı arasında gorulebiliyor.
Karadeniz'de acanlar
Tarla inekbuğdayı, pamukdikeni, gecikmeli karahindibağ, yapışkan adacayı, buyuk ebegumeci, koygocuren, golkarabaşı, Acem yavşanotu, farekulağı, ipekotumsu kantoran, boyynuzotu, yapışkan andızotu, safran ciğdemi, guzelnane, ballıbaba, fescitarağı, hatmi ciceği, cobancantassı, misk soğanı.
Yapışkan adacayı (salvia glutinosa): Ballıbabagillerden ciceği iki dudaklı cok yıllık bir otsu bitki. 1 metre boya kadar uzayabiliyor. Orman ve makilik calılık alanlarda, 780-2360 metre arasında yetişiyor. Mersin ile butun Karadeniz sahili boyunca gorulebiliyor.