Yağmurlama sulama yontemi; sulama suyunun, proje kriterlerine bağlı olarak boru sistemleri ile yerleştirilen yağmurlama başlıklarından, belirlenen basınc altında atmosfere, oradan da doğal olarak arazi yuzeyine duşerek bitki kok bolgesinde depolanmasıdır.

Suyun yağmurlama başlıklarından basınc altında puskurtulebilmesi icin, alındığı kaynaktan tum yağmurlama başlıklarına kadar basınclı boru sistemiyle iletilmesi gerekir. Eğer boru hattı doğal olarak istenilen basıncı karşılayamıyorsa bir pompa sisteminin sağlanması gerekmektedir.

Yağmurlama sulama yontemi, hemen her tur toprak bunye sınıfı, iklim, topografya, tarla ve peyzaj alanlarında ustun ozelliklere sahiptir.

Peyzaj Alanlarında Yağmurlama Sulama Yonteminin Ustunlukleri


Uygun planlama ve projeleme ile arazi tesviyesine gerek yoktur. Eğimli alanlarda yuksek sulama randımanı sağlar.
Peyzaj alanlarında ceşitli bitkilerin bir arada olması, su ihtiyacı farklılığı gosterir. Yağmurlama sulama sistemiyle alan parsellere ayrılarak her bitki icin istenilen sulama suyu miktarı ve sulama suresi karşılanır.
Uniform bir su dağılımı ile sulama randımanı artırılır.
Mevcut su ile diğer yontemlere gore daha geniş bir alan sulanabilir.
Sistemin otomasyonla kontrol edilmesi sonucu bitki stresi en az duzeye indirilmekte ve bakım işleri cok az bir işgucu ile karşılanabilmektedir.
İlk tesis masraflarının yuksek olmasına karşın sistem cok kısa surede kendini amorti eder.
Yağmurlama Sulama Sisteminin Unsurları

Yağmurlama sulama sistemi;su kaynağı, pompa, boru hatları, boru bağlantı elemanları, vanalar ve yağmurlama başlıklarından oluşur.

Su kaynağı

Yağmurlama sulama yonteminde hemen her tur su kaynağından yararlanılabilir. Suyun kalite acısından sulamaya uygun olması ve fazla miktarda sediment yada yuzucu cisim icermemesi gerekir. Eğer su kalitesi uygun fakat sediment yada yuzucu cisimler mevcut ise bu durumda sisteme bir filtre unitesi yerleştirilmelidir. Filtrenin sistemde guc unitesinden once kullanılması halinde pompanın kirli sudan zarar gormesi onlenebilir.

Pompa birimi

Yağmurlama sulama sistemlerinde gerekli işletme basıncı pompa birimi ile sağlanır. Statik emme yuksekliğinin fazla olmadığı koşullarda santrifuj tipi pompalar yada aynı karakteristikleri taşıyan bir hidrofor, derin kuyularda ise derin kuyu pompalar yada dalgıc tipi pompalar kullanılır

a) Hidrofor

b) Dalgıc pompa

c) Santrifuj pompa

Boru hatları

Ana boru hattı, kaynaktan alınan suyu lateral boru hatlarına iletir. Toprak altında gomulu hat PVC yada PE borulardır. PE boru, kırılganlık ve dona dayanım acısından daha etkili olduğu icin genellikle soğuk iklim bolgelerinde ya da dolgu toprak yapılan alanlarda kullanılır. Trafiğe acık alanlarda da PE yada galvaniz boru tercih edilir.

Lateral boru hattı, suyu ana boru hattından yağmurlama başlıklarına iletir. Toprak altında gomulu hatlardır ve ana hatta olduğu gibi PVC yada PE boru kullanılır.

Boru bağlantı elemanları

Sistemi oluşturan unitelerin birbirine bağlanmasını sağlayan elemanlardır. Boruların birleştirilmesinde kullanılan reduksiyonlar, manşonlar, dirsekler, T parcaları, adaptorler, kortapalar; yağmurlama başlıklarının boruya bağlanmasında kullanılan priz kolyeler, kelepceler, adaptorler ve vanaların hatlara bağlanmasında ve pompa bağlantısında kullanılan PVC, PE yada galvaniz olan bu ara parcalara genel olarak “fittings” adı verilir.

a) PE boru bağlantı elemanları

b) PVC boru bağlantı elemanları

Vanalar

Ana su dağıtım hattından lateral hatlara su alımında kullanılan, sistemin acılıp kapanmasını sağlayan elemanlardır. Yaygın olarak kullanılan tipleri;

a) Kuresel vanalar

b) Surgulu vanalar

c) Elektrik kumandalı (solenoid) vanalardır.

Acma kapama gorevi dışında sistem kontrolunu sağlayan bir cok kontrol vanası vardır. Bunlar; boru hattında bazı noktalarda gereğinden fazla basınc olduğunda basıncı duşuren basınc duşurucu vanalar, eğimli alanlarda boru icindeki suyun geri akışını sağlayan cekvalfler, duşuk kotlara yerleştirilen ve boru icinde kalan suyun sulama mevsimi bittiğinde tahliyesini sağlayan tahliye vanaları yağmurlama sulama sisteminde gerekli olan vana gruplarıdır.

Yağmurlama başlıkları

Yağmurlama başlıkları, lateral boru hatları uzerinde yer alır. Yağmurlama başlıkları sulanacak alanın buyukluğune, şekline, kullanım alanına ve bitki desenine gore farklılık gosterir. Peyzaj alanlarının sulanmasında, genelde pop-up olarak adlandırılan govdesi toprak altına monte edilen ve sulamanın başlamasıyla ihtiyac duyulan basınc sayesinde sabit govde icinden yuzeye cıkan yağmurlama başlığı kullanılır. Bunlar doner tipte yada sprey tipte atış sağlayan yağmurlama başlıklarıdır