Taze, konserve ve kuru olmak uzere değişik şekilde değerlendirilen, besin değeri cok yuksek olan, hemen hemen tum dunyada bol miktarda tuketilen onemli bir kultur bitkisidir. Orta Amerika kokenli olan bu kultur bitkisi 250 yıl once Anadolu'ya gelmiş ve cok geniş bir yayılım alanı bulmuştur.
Taze fasulye A, B1, B2 ve C vitaminlerince zengindir. Taze fasulye de vucutta biriken asidi notralize edebilecek baz fazlalığı da mevcuttur. Fasulyenin hazım olabilirlik oranı %84.1'dir.
Hatta fasulye baklalarında bulunan phasol ve phaseolin maddelerinin şeker hastalığında kullanılan insulin karekterinde olduğu ve bu yuzden kandaki şeker miktarının duşurulmesinde kullanıldığı bildirilmektedir.
kaynak
MEYVE
Meyveler bakla şeklindedir. Ciceklerde dollenme olduktan sonra oluşan hava sıcaklıklarına bağlı olarak meyve gelişmeye başlar. 30 C’nin uzerindeki sıcaklıklarda, kuraklıkta (duşuk hava nemi) soz konusu ise dollenme olduğu, bakla teşekkul ettiği halde meyve gelişmez ve dokulur.
Meyve gelişmesi icin ideal sıcaklıklar 15-25 C arasındaki sıcaklıklardır. Baklalar; etli, ince, kılcıklı, kılcıksız, iplikli veya ipliksiz olabilirler. Fasulyelerin hemen tamamında kılcık, bakla genc ve taze iken gorulmediği halde daha sonra gorulebilir.
TOPRAK İSTEĞİ
Toprak istekleri bakımından secici bir bitki değildir. Cok hafif topraklar dışında her toprakta yetiştirilebilir. Ancak organik madde yonunden zengin, yumuşak, iyi havalanan ve su tutma kapasitesi yuksek olan topraklarda daha başarılı sonuc verir. Potasyumca zengin toraklarda yetiştirilen fasulyelerde (taze- kuru) kalite belirgin bir şekilde artar.
Toprak iyi hazırlanmalıdır. Kesekli bırakılırsa, cimlenme sırasında, cimlenen taneler uzerine ağırlık yapar ve cimlenmeye engel olur. Kaymak bağlama ozelliğine sahip topraklarda ozellikle tohumun cimlenme doneminde duşen yağışlar onemli cimlenme zorluklarına yol acar. Bu sebepten dolayı kaymak tabakası kırılmalıdır. Fazla asit karakterli topraklardan hoşlanmaz. Toprak reaksiyonunun pH 5.5-6.7 olduğu yerlerde en iyi urun alınmaktadır.
İKLİM İSTEKLERİ
İklim isteği yonunden hassas olup ozellikle bazı donemlerinde cevre şartlarına karşı cok duyarlıdırlar. Ilık iklim sebzesidir. Cimlenme icin yuksek sıcaklık isterler. Sıcaklık sıfırın altında 2-3 C’ye duştuğunde buyuk zarar gorur. Buna karşılık ciceklenme ve meyve bağlama donemlerinde yuksek sıcaklık buyuk zararlara yol acar, verim ve kalite cok onemli olcude duşer. Meyve bağlama doneminde 18-25 C sıcaklıklar optimum meyve tutumu ve gelişmesini sağlar.
EKİM ŞEKLİ
Sıra arası 50-60 cm X sıra uzeri 20-25 cm olacak şekilde toprağın tav seviyesinin 3-5 cm altına tohum ekimi yapılır.Fasulye tohumlarında cimlenme sırasında fasulye sineği buyuk zarara yol acabilir. Bu nedenle tohumun ekim oncesi mutlaka ilaclanması gerekir. Dekara kullanılan tohum, ekim sıklığı ve ozellikle de ceşidin dane iriliğine bağlı olmak uzere 6 - 18 kg arasında değişir.
GUBRELEME
Suni gubre kullanılacaksa gubrenin tamamı bir defada ve ekimden 2-3 hafta once surumle toprağa karıştırılmalıdır. Toprağın yapısına bağlı olarak saf olarak 1 dekara verilmesi gereken ortalama gubre miktarları:
Sulfat Formunda AZOT..................12-14 kg/da
FOSFOR(P2O5)...............................10 kg/da
POTASYUM(K2O)..........................10-12 kg/da
CAPALAMA
Fasulye tohumları uygun cevre şartlarında 6-8 gun icinde cimlenir. Bitkiler toprak ustune cıkar. Bitki gelişmesi oldukca hızlı olur. Bitkiler ilk hakiki yapraklarını geliştirdiğinde 1. capa yapılır. Yağış, yabani ot ve toprağın o anki durumu dikkate alınarak 2-3 hafta sonra 2. capa yapılır.
SULAMAİlk fasulye meyveleri gorulunceye kadar mumkun olduğunca sulamadan kacınılmalıdır. Fasulyeler ilk meyve vermeye kadar hassas bir bunyeye sahiptir. Fazla su bitkilerde hemen sararma ve buyumede duraklama yaratır. Bu devrelerde hava şartlarının etkisi ile mutlaka su vermek gerektiği taktirde fazla olmamak koşuluyla bir iki defa sulama yapmak gerekir. Fasulyelerde cicek acıp ilk urunler gorulmeye başladıktan sonra sulama işine de duzenli olarak başlanmalıdır. Hava durumuna gore 4-5 gun ara ile yeterli miktarda sulama yapılırsa urunun miktar ve kalitesi de o olcude iyi olur.
OLGUNLUK, HASAT, DEPOLAMA ve VERİM:
3-4 gunde bir defa hasat olgunluğuna gelmiş fasulye meyveleri toplanır. Hasatta bitkinin zarar gormemesine ozen gosterilir. Baklalar yukarıya doğru cekilerek koparılır. Baklaları aşağıya doğru koparmaya calışmak bitkiye zarar verir. Hasat edilen fasulyelerde meyvelerin pazarlanmaya kadar muhafazası onem taşır.
Hasattan sonra meyvelerin golge bir yerde, yuksek rutubetli (%80’in uzerinde) bir ortamda korunarak su kaybetmeleri onlenmelidir. Aksi halde hızla su kaybederek porsurler, Pazar değerini kaybederler. %80’in uzerindeki nem iceren ortamlarda +4-5 C’de 8-10 gun sure ile muhafaza edilebilir.
Kaynak
Barbunya fasulye
Barbunya dane olarak tuketildiğinden dane fasulye uretimindeki yollar izlenmelidir. Bir de daneler oluştuktan sonra kesinlikle sulama yapılmamalıdır.
Fasulye (Phaseolus vulgaris)
Tarım ve Hayvancılık0 Mesaj
●37 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Gündemdeki Konular - Haberler
- Tarım ve Hayvancılık
- Fasulye (Phaseolus vulgaris)