yaban mersini uzumu, faydaları, nerede yetişir, faydaları nelerdir, kurusu, fidanı, yetiştiriciliği, nasıl kullanılır
Merhaba Melek'ler...
Yaban mersini uzumu hakkında detaylı ve de faydalı bilgiler bulabilirsiniz bu yazımızda...
Genel Olarak
Ilıman ve tropik karakterli iklimlere adapte olmuş calı formunda bir bitkidir. İngilizce blueberry (billbery) olarak bilinir. Bu bitki ulkemizdeki literaturde Yaban mersini olarak bilinir. Ancak yetiştiği farklı coğrafyalarda farklı adlarla da bilinmektedir. Orneğin; Rize’de Likapa, Trabzon’da Ligarba, Lifos veya Trabzon Uzumu, Rize Pazar ilcesinde Kaskanaka, Rize Ardeşen İlcesinde Cera (Cela), Artvin’de Morsivit veya Mahabak, Giresun’da Calı Cileği, diğer bolgelerde ise Ayı Uzumu, Cay Uzumu veya Coban Uzumu.
Yaban mersini; 30cm-1 metre arasında boyu olan ve genelde mayıs aylarında cicek acan bir bitkidir. Guz aylarına doğru olgunlaşır olgunlaştığında meyveleri mavi renklidir. Meyvesinin dışında “yapısında bulunan maddelerden dolayı” puslu bir goruntu mevcuttur. Bu goruntu iceriğindeki yuksek tanenleşmeden dolayıdır.
Tarihi Olarak
Aslında yaban mersini yuz yıllardır bilinen bir meyvedir 1862 lere kadar uzanan bir literatur gecmişi vardır. Ancak yaban mersininin unu, 2. dunya savaşı sırasında ucak pilotlarının gorme yeteneklerini artırdığının anlaşılmasıyla yayılmıştır. Yaban mersini hakkında 1960 lardan sonra ceşitli laboratuar ve klinik deney araştırmaları yapılmıştır. Yaban mersini butun bunların sonucunda gunumuz modern tıbbının tedavi destekleyici meyveler literaturunde iyi bir yer edinmiştir. Yaban mersini hakkında Osmanlı doneminde de bazı kaynaklara rastlanmaktadır bu kaynaklarda yaban mersininin ticari bir bitki olduğundan bahsedilmektedir.
Etken Maddeleri Nelerdir?
Yaban mersininde diğer butun şifalı bitkilerden daha fazla oranda anti oksidan madde vardır. Yalnızca bu ozelliği dahi yaban mersinin onemli şifalı bitkiler kategorisine sokmaktadır. Genel olarak yaban mersininde;
Antosiyanidinler
Tanenler
Alkoloidler(myrtine, epimyrtine)
Fenolik asitler
Glikozitler
Hangi Rahatsızlıklara iyi gelmektedir
Yaban mersini Damarlar uzerinde oldukca etkilidir. Bu durumda yaban mersini, damarla ilgili olan
Varis
Basur(hemoroid)
Romatizmal ağrılar
Kan damarlarının tıkanması
Damar sertliği
Akciğer amfizemi
Zayıf kılcal damarların guclendirilmesi.
Artrit(eklem iltihaplanması) rahatsızlıklarının tedavisin de yardımcı faktordur.
Diğer yandan yaban mersini gozde olumlu etkileri olan bir besindir. Bu durumda
Goz yorgunluğu,
Miyopluk,
Katarakt,
Karasu (Glokom: Goz tansiyonu),
Şeker hastalığından kaynaklanan gorme bozuklukları (Diyabetik retinopati),
Gece korluğu, gibi rahatsızlıklarda oldukca etkili bir meyvedir.
Tavuk karası (retinitis pigmentosa) hastalığının ilerlemesini yavaşlatıcı
Gozle ilgili olarak başkaca
Gece goruşunu artırıcı,
Goz kamaşmasını giderici,
Retinayı guclendirici, olarak ta kullanılabilir.
Mide rahatsızlıklarıyla ilgili olarak yaban mersini
Bulantıyı baskılayıcı
Mide kramplarını onleyici ,
Ulser onleyici olarak kullanılır
Kullanım şekli
Likapa taze meyve olarak kullanılabildiği gibi kurutulmuş olarak ta kullanılabilir. Diğer yandan marmeladı da oldukca yaygın olarak tuketilmektedir. Aktarlardan elde edilen genelde kurutulmuş meyveler cay şeklinde demlenip icilebilmektedir. Ayrıca meyve sularına katılan bir kokteyl tamamlayıcı olarak kullanıldığı da sık karşılaşılan bir durumdur.
Nasıl Temin Edilebilir?
Yaban mersini meyve olarak buyuk marketlerde bulunabilir. Kuru olarak ise genellikle aktarlarda satılır. Oğutulmuş toz olarak yine aktarlarda satıldığı gibi. Tabletler şeklinde extratları da bulunmaktadır. Bu şekildeki urunleri eczanelerden, aktarlardan veya internet uzerinden online satış mağazalarından alabilirsiniz.