Hayıtmeyvesi Vitex agnus-castus)

İngl. Chastetree – Alm. Monchspfeffer

Yoresel adları :Ayıd, Ayıt,Acı ayıt

Drog adı :Agni casti fructus /meyve(tohum)

Tentur :Agnus castus D1

Toplama/kurutma : Rengi iyice koyulaşan tohumlar,ekim-kasım doneminde toplanır ve golgede kurutulup, hava almayankaplarda saklanır.

Bileşim: Eterli ucucu yağ(Cineol),alkaloit(Viticin), Flavon(Casticin), iridoidglikozitleri(aucubin ve Agnusid).

Etkileri: Cinsel organları guclendirici, hormondengeleyici (Progesteron), anne sutunu arttırıcı

Kullanım alanları: Hayıt tohumu, hipofiz işlevlerini uyarır ve normalleştirir; bu etkinlikte progesteronişlevinin uyarılması ve normalleştirilmesibaşta gelir. Gorunuşe gore bedende birbirinin aksi etkinlikleribaşlatabildiğine gore, hayıtın amphoterik ilaclarsınıfına girdiği soylenebilir. Orneğin, onun bir afrodizyakolduğuna inanılır, ama anti-afrodizyak olarak da oldukcabaşarılıdır. Durumun gereğine gore etki yapabiliryani.

Hayıt oncelikle, dişicinsel sistemin hormon dengesini duzenleyici olarak kendisinikanıtlamıştır ve bu nedenle, hormon işlevlerindenkaynaklanan, ağrılı adet gorme, aşırıkıllanma, ve benzeri duzensizliklerle ilgili rahatsızlıklarakarşı başarıyla kullanılabilir.

Ozellikle menopoz donemi başlangıcındakirahatsız edici belirtilere karşı cok değerli yardımlarsağlayabilir. Doğum kontrol hapına son verildiktensonra da, bedenin doğal dengesini yeniden kurabilmesindecok yardımcı olur.

Hayıt tohumu, anti-androjenozelliklere sahiptir ve androjen hormonlarının etkisiniazaltabilir. 1988’de Almanya’da yapılan biraraştırmanın sonuclarına gore, hayıt tohumundaprogesteron etkisi saptanmış. Bu ozellik sayesinde, adetkanamalarını duzenleyen hipofiz bezinin işlevietkilenebiliyor. Hayıt ayrıca, doğurganlığıda arttırabiliyor.

Adet donemiyle ilgili, migrenveya akne gibi rahatsızlıklar da hayıtla tedavi edilebiliyor. Ayrıca,bitki anne sutunun arttırılması icin dekullanılabiliyor.

Ostrojen ve progesteronhormonlarının yetersizliğine karşı da hayıt yardımcı olabilir.

Kullanım bicimleri: Yarım tatlıkaşığı tohum havanda hafifce ezilir, orta boy bir subardağı dolusu kaynar derecede sıcak suyla haşlanır,ustu kapalı olarak 8-10 dakika demlendirildikten sonra suzulur. Gunde 2-3bardak taze demlenmiş cay, soğutulmadan oğun aralarındayudumlanır.

Tentur kullanımı: Agnus castus D1, gunde 3 kere, 20-25 damla, yarım kahvefincanı ılık suya eklenerek alınır. Yukarıdaanılan tum rahatsızlıkların tedavisinde, ayrıca depresyonve cinsel iktidarsızlık durumlarındakullanılabilir.

Uyarı: Onerilen dozajlarda bilinen herhangi bir yanetkisi yoktur. Yuksek doz kullanımında, yuzeysel karıncalanmaduygusuna yol acabilir. Gebelik surecinde kullanılmaması herhaldedoğru olur.