Ayda KAYAR ; Ağaclar yapraklarını dokup, soğuk hava iyice kendini gosterse de yemyeşil bir koşede oturup, sıcak hayaller kurmak hic de zor değil. Bahcenizin bir bolumunu ya da balkonunuzu kapatarak bir kış bahcesi duzenleyebilirsiniz. Dileğinizce doşeyeceğiniz bu bolumde ister kitap okuyun, ister hayallere dalın.

Aluminyumdan, PVC’ye ve ahşaba kadar uzanan profiller, soğuk gunlerde ciceklerle bezeli yemyeşil bir ortamı yaşayabileceğiniz kış bahcelerini oluşturmak icin ceşitli olanaklar sağlıyor. Kış bahcelerindeki bitkiler genellikle tropik olanlardan secilse de, ısıyı ayarlayıp doğru bakımı yaparak istediğinizi yetiştirebilirsiniz. Kış bahcelerinin dekorasyonunda ilk tercihler ahşap ve bambu. Ancak metal ya da plastik de bu mekanlarda kullanılabilir. English Gardens Peyzaj Planlama Şirketi’nin İngiliz sahibi Chevrel Traher’in bilgileriyle kış bahcesi oluşturmanın puf noktalarını gorelim.

Bitki uyurken sıcağı sevmez
Bir kış bahcesi oluşturmak icin yapmanız gereken ilk şey, ışığın nereden geldiğine dikkat etmek. Bahcenizin en bol ışık alan yeri ya da en cok ışık alan balkonunuz kış bahcesi olmaya aday. Guneye bakan bolumler ideal. Işık bitkiler icin cok gerekli olsa da Chevrel Traher, bu bolumlerin oncelikle insan icin duzenlendiğini unutmamız gerektiğini soyluyor. Burada oturup, keyif yapabilmek icin kış bahceniz en az 18-20 derece ısıda olmalı. Ancak insanın oturacağı yerde bazı bitkileri yaşatmak cok zor.

Unutmadan, kış bahceniz kesinlikle acılır kapanır şekilde yapılmalı. Cunku guneye bakan bir balkonu, dışarıyla cok az temas sağlayacak şekilde sabit camlarla kapatırsanız, yazın icerisi 50 derece olabilir. O zaman da burada ne oturabilir, ne de bitki yetiştirebilirsiniz. Bir de, kış bahceleri geceleri normal ısıya bırakılmalı yani ortam soğuk olmalı. Cunku ışıkla yaşayan bitkiler, gece uyurken sıcaktan rahatsız oluyor.

Bahce ya da balkonu kapatırken profillerin ince ve camların bol olmasına ozen gosterin. Traher, kış bahcesi ustten ışık almıyorsa, yan yuzeylerden gelen ışıkların onemini anlatıyor. Dikey camdan bir metre iceri gittiğinizde ışığınızın yarısı da gidiyor. Bitkiniz iki metre icerdeyse, gelen ışığın ancak dortte birinden faydalanıyor. Yani saksınızı bir metre daha iceri cektiğinizde cicekleriniz size kusebilir.

Bu arada tabii ki guney illerinde yaşayanlar kış bahcesi oluşturmak acısından daha şanslı. Cunku iklim farklılığı nedeniyle orada gun ışığını daha uzun sure alıyorsunuz. Guneşli gunler de kuzeyden fazla. Bu arada kış bahcenizde ışık tek taraftan geliyorsa, bitkilerin rutin olarak cevrilmesi lazım. Cunku onlar daima yaşam icin gerek dondukleri ışığa donecekler. Eğer cevirmezseniz, kısa surede govdeleri deforme olabilir.

Steril toprak almayı unutmayın
Kapalı mekanda yetiştireceğiniz bitkiler icin toprak ozenle secilmeli. Bahce ve balkonlar icin alınan topraklardan bocek ya da orumcek cıkması pek şaşırtıcı değil. Ama bunları kapalı bir mekanda gormek istemeyiz. Bu nedenle fırınlanarak, butun bocekleri oldurulmuş ve sterilize edilmiş toprak almak gerekiyor. İkinci onemli nokta ise toprağın hafifliği: Ceşitli maddeler katılarak hafifleştirilmiş topraklar hem saksıların rahat taşınmasını hem de oksijen dolaşımını kolaylaştırıyor. Traher, ağır toprağın sulandığı zaman icindeki oksijenin cok azaldığına dikkat cekiyor.

Saksılardaki toprağı her yıl değiştirmek gerektiğine ilişkin inancımız aslında doğru değil. Traher, gubre ve vitaminle beslenen toprağın yenilenmesine gerek olmadığını soyluyor. Ancak bitkinizin kokleri saksının ustunden gorulmeye başladıysa o zaman saksıyı değiştirmeniz gerek. Tabii bu arada toprak da yenilenecek.

Bitkilerin nemlendirilmesi de onemli. Cok yuksek nem isteyen bitkilerin bulunduğu bir kış bahcesinde rahatsız olabileceğiniz icin bitki seciminde bir uzmana başvurmanızda yarar var.

Plastik saksı rahatlığı
Traher, kapalı alandaki bitkilerin ortalığı kirletmemesi icin plastik saksı oneriyor. Rahatca temizlenen altı delik plastik saksıları dileğinize gore dekoratif bir başka saksının icine yerleştirebilirsiniz.

Bitkinin yetişmesinde saksının niteliği cok da onemli değil. Evet, toprak saksılar nefes alıyor ama suyu emip, mineralleri de azaltıyorlar. Bu sırada tuzlar da dışarı gidiyor. Tuz demişken; kapalı alanda yetiştirdiğiniz saksılardaki toprağın uzeri bazen bembeyaz tuz olur. Traher, bunun bitkiye cok zarar vermediğini ancak temizlenmediği zaman once yosun, sonra mantar, en sonunda bocek ureteceğini soyluyor.

Bu arada bitkileri sulamanın da puf noktası var. Ozellikle İstanbul’da flor, klor ve Ph oranı cok yuksek şehir suyunu bir gun bekletmek gerekiyor. Ayrıca 20 derece ısıya alışık bitkiye musluktan akan soğuk suyu vermek şoka neden oluyor. İdeali, bekletilmiş ılık su.

Dekorasyonda ahşap,bambu ve cicekli kumaşlar
Burada bitkiler olacağına gore su da her zaman var olacak. Zemin doşemesi buna gore secilmeli. Seramik ya da mermerin yanı sıra cotta ve tik ağacı gibi doğal ya da doğala yakın urunler denenebilir.

Kış bahcenizde sımsıcak bir ortam yaratmak icin onerimiz ahşap ile bambu ve benzeri materyallerden sandalye ve sehpalar. Ama aluminyum ya da canlı renklerdeki plastik mobilyaları da tercih edebilirsiniz. Eğer geniş bir kış bahceniz varsa fazla buyuk olmayan bir masayı ve iki kişilik kanepeleri de tercih edebilirsiniz. Tabii ki bunların uzerinde tercihen pamuklu kumaştan cicekli ya da canlı renklerin birleştiği minderler şart.

Aydınlatmaya dikkat
Kış bahcelerinde aydınlatma da cok onemli. Bitkilerinize yonelik bir aydınlatma yapacaksanız, farklı ışıkları bir arada yayan ve bitkilerin beslenmesini sağlayan ampul turlerini tercih etmelisiniz. Eğer bitkilerinizin yeterince gunışığı aldığını duşunuyorsanız, aydınlatma sadece hava karardıktan sonra kış bahcesinde oturmak icin gerekli. Bu durumda beğendiğiniz bir aydınlatma elemanında istediğiniz ampulu kullanabilirsiniz. Tek dikkat edeceğiniz şey, aydınlatma kaynağının ciceklere yakın olmaması. Saksıların tam ortasına yerleştireceğiniz bir masa ustu lamba, yaydığı ısıyla ciceklerinizin yanmasına neden olabilir.

Otomatik sulama sistemi de var
Bir kış bahceniz ve keyifle yetiştirdiğiniz saksılarca ciceğiniz var. Ama tatile gideceksiniz. Bunun da kolayı var. Otomatik sulama sistemleri şehir dışında gozunuzun arkada kalmanızı engelliyor.

Tatile giderken en cok kullanılan sistem "komşuya anahtar bırakma" ise pek onerilmiyor. Cunku yaşanan deneyimler, komşuların belki de cok beslemek adına bitkilere cok su vererek, olumune neden olmaları.

Kaynak: Hurriyet