Balmumu ile kumaşlarınızı boyayıp, cok renkli sonuclar elde edebilirsiniz...
Batik, bir kumaş boyama yontemidir. Kumaşın ustunde desen cizilmiş bazı yerler, boya emmesi icin balmumu ile kaplanır. Bu yontem coğunlukla pamuklu kumaş ustune mavi, kahverengi ve kırmızıdan oluşan geleneksel renklerle uygulanır.
İlk balmumu deseni, eritildikten sonra kumaşa yeniden boya verilmeden once başka bir desen uygulanır ve boylece boyama işleminin bir kac kez yinelenmesiyle birbirine karışmış renklerden oluşan cok renkli bir sonuc elde edilir.
Ne zaman ortaya cıktığı bilinmeyen batik tekniği Guneydoğu Asya'da bazı yerel farklılıklarla yaygın olarak uygulanmış olsa gerekir. Orneğin Selebes Adası'nda balmumu kumaşa bambu kamışlarıyla surulurdu. 18. yy. ortalarına gelindiğinde Cav'da cok daha ayrıntılı desenler elde edilmesini sağlayan kulplu ve dar ağızlı kucuk bakır eritme kabı (Batik cezvesi) kullanılmaya başlandı.
Bir başka Cava yeniliği ise 19. yy’da geliştirilen ahşap uygulama balmumu kalıbıdır. Hollandalılar hem kumaşı hem bu tekniği Avrupa'ya getirdiler. Gunumuzde Cava desenleri elde etmek icin balmumu uygulamada kullanılan makineler aynen elde yapılan uygulamada kullanılan makineler aynen elde yapılan uygulamalardaki balmumu catlaklarından sızan boya lekeleri gibi etki vermektedir.
Kullanılan arac ve gerecler
• Balmumu
• Parafin
• Kasnak
• Batik cezvesi
• Kumaş
• Kumaş boyaları
• Fırcalar
• Raptiye
• Eldiven
• Kalem
• Kumaştan mumu almak icin gazete veya hamur kağıt
• Gaz veya benzin
Yapılışı
Kumaş yıkanıp utulendikten sonra kasnağa gerilir. Belmar usulu ısıtılan balmumu ve parafin desen uzerinden batik cezvesi ile kontor halinde cekilir. Kontor halinde cekilen balmumu donduktan sonra desenin ici istenilen renkte boyanır. Boyama işlemi bittikten sonra kumaşın tamamı balmumu ve parafinle kaplanır.
Donan balmumu sonucu kumaş elle ceşitli şekillerde kırılarak onceden hazırlanmış boyalı suya bastırılır. Bu işlemler sonucu kumaşın uzerinden mum gazete veya samanlı kağıt ile utu yardımıyla alınır. Kumaş gazlı ve benzinli suda yıkanarak kullanılır hale getirilir.
Batik tekniği
Kumaş yıkanıp utulendikten sonra uzerine desen cizilerek kasnağa gerilir. Bir kap icerisinde belmar usulu ısıtılan balmumu ve parafin (2 olcu balmumu - 1 olcu parafin) batik cezvesi yardımı ile desen uzerinde kontor halinde cekilir. Balmumunun uygulandığı alanın arkasının (şeffaf) gorunur hale gecmesi gerekir. Bu balmumunun ideal sıcaklıkta olduğunu gosterir. Kontor işlemi bittikten sonra balmumu soğuyup katı hale gecmesinden sonra boyama işlemine başlanır.
Desenin ici istenilen renkte fırca yardımıyla kumaş boyaları ile boyanır. Boya işleminin kuruma suresi 24 saattir. Kuruma işlemi bittikten sonra yine belmar usulu ısıtılan mum ve parafin (1 olcu balmumu - 2 olcu parafin) fırca yardımı ile kumaşın tamamı kapatılacak şekilde surulur. Balmumu uygulandığı alanın şeffaf olması gerekir. Bu balmumunun ideal sıcaklıkta olduğunu gosterir. Bu işlemde bekleme suresi 4 saattir.
Balmumu soğuyup katı hale geldikten sonra el yardımı ile ceşitli şekillerde kırılarak onceden hazırlanmış boyalı suya batırılır. Kumaşın kuruma suresi işlem sonucunda 24 saattir. Kuruma işlemi bittikten sonra kumaş uzerindeki mum gazete ve samanlı kÂğıt kullanılarak utu yardımı ile alınır.
Burada dikkat edilecek husus kullanılan gazetelerin mumkun olduğunca eski olması gerekir. Cunku yeni gazetelerdeki murekkep kumaş uzerine gecebilir. Utuleme işlemi bittikten sonra kumaş gazlı su icerisinde beş dakika bekletilir. Sudan cıkartılan kumaş sıkılmadan golge bir yerde kurutulur.