Merhaba kızlar uzun suren hamile kalma cabalarımdan malesef son care tup bebeğe geldi sıra diğer ay nasipse yaptırıcaz kendi doktorum yumurta takibini yapıcak ve işlemi şehir dışında yaptırıcaz deneyimli arkadaşlar bilgilendirirse sevinirim kac kere şehir dışına gidip gelmem gerekecek? İşlem zormu? Kacıncı denemede hamile kaldınız? Tutanlar tutmayanlar yaptıranlar yaptıracak olanlar herkesi topiğime bekliyorum gelin burada istişare yapalım kader arkadaşlarım.


Tup bebek yaptıranların sık sorduğu sorular

Tup bebek tedavisi surecinde gercekleştirilen işlemler bazen kafa karıştırıcı gozukebiliyor.

Kısırlık teşhisi konmasından ciftlerin gebe kalmak icin nasıl bir yol izleyeceklerine kadar, tup bebek sureci ceşitli detaylarla kafa karıştırıcı olabiliyor. Bu surecte aklınıza takılması muhtemel soruları uzmanlara sorduk:

Tup bebek tedavisine ne zaman karar verilir?
1 sene boyunca korunmasız, duzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalamayan kadınlar; infertil olarak kabul edilir ve tup bebek tedavisine başlayabilir. Ancak 37 yaşından buyuk kadınların 1 yılı beklemesi cok doğru olmayabilir. Bu acıdan ileri yaş infertil kadınların, duzenli cinsel ilişkiyi 6 ay surdurup gebe kalamadıkları taktirde mutlaka bir infertilite uzmanına başvurmaları gerekmektedir.

Kadınların uremesini etkileyen faktorler nelerdir?
En onemli faktor yaştır. Kadının yaşı arttıkca doğurganlık ozelliği azalır. 44 yaşından sonra gebelik şansı oldukca azdır. Daha once gecirilen ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla yumurtalık ve tupleri etkileyen enfeksiyonlar da gebelik şansını olumsuz etkiler.

Tup bebek tedavisi oncesi kilo vermek gerekli mi?
Kilolu bayanlarda tup bebek tedavisi oncesi kilo verilmesinin tedavi sonuclarına olumlu etkisinin olabileceği yonunde net bilgi bulunmamaktadır. Fakat kilonun ideal duzeylere getirilmesi; tedavi suresinin kısalmasına, ihtiyac duyulan ilac miktarının azalmasına ve tup bebek ile gebe kalınırsa duşuk yapma riskinde azalmaya neden olmaktadır. O nedenle ideal kilolara gelmenin tedavinin sonuc dışındaki ozelliklerine ve gebelik oluştuğunda da duşuk ya da gebelik şekeri gibi problemlere karşı faydası bulunmaktadır.

Miyomlar kısırlık nedeni midir?
Miyomlar rahim ic tabakasına, yani embriyonun gelişeceği yere baskı yapıyorsa gebelik şansını etkiler. Rahim duvarından dışarı doğru buyumuş miyomlar ise cok buyuk değillerse gebelik şansını etkilemezler.

Ciftlerde tıbbi bir sorun olmadığı halde gebelik elde edilemiyorsa nasıl bir yol izlemek gerekir?
Herhangi bir sorun tespit edilmediğinde, ciftler ‘nedeni tam acıklanamayan infertil ’ olarak değerlendirilir. Bu ciftlere yaşları uygun olduğu takdirde aşılama tedavisi yapılır. Eğer aşılama tedavilerinden yarar gorulmez ise diğer yardımcı ureme tekniklerinden (mikroenjeksiyon ve benzeri) yararlanılır.

Mikroenjeksiyon nedir?
Mikronenjeksiyon tek bir spermin yumurta icine zerk edilerek dollenmenin sağlandığı bir tup bebek yontemidir.

Tup bebek ile mikroenjeksiyonun farkı nedir?
Tup bebek uygulamasında mikroenjeksiyondan farklı olarak, spermler belirli bir sayıda yumurtanın cevresine bırakılır ve spermlerden bir tanesi yumurtanın icine kendiliğinden girer. Mikroenjeksiyon erkek kısırlığında, tup bebek ise kadına ait kısırlıkta kullanılır.

Tup bebek kac kez denenebilir?
Yeterince sperm ve yumurta elde edilebildiği surece, tup bebeğin tıbbi olarak denenmesinde sakınca yoktur. Ancak genel olarak gebelik şansının beşinci denemeden sonra azaldığı bilinmektedir.

Tup bebek tedavisi kac yaşına kadar uygulanabilir? İleri yaşlardaki kadınlar ne kadar beklemelidir?
Tup bebek 45 yaşına kadar uygulanabilir. Ancak 40 yaşından sonra şansın azaldığını bilmek gerekmektedir.

Tup bebek tedavisinde dış gebelik oluşabilir mi?Rahim icine transfer edilen embriyolar, doğal gebelik oluşumlarında da olabildiği gibi, bazen nedeni tam acıklanamasa da tuplerin icine, karın icine veya rahim ağzına doğru yerleşebilirler. Bu durumlarda tubal gebelik (tupte gebelik), abdominal gebelik (karında gebelik), servikal gebelik (rahim ağzında gebelik) turlerinden soz edilir. Bu gebelikler dış gebelik olarak adlandırılır ve 100 hastadan 2 ’sinde gorulebilir.Tup bebek tedavisi hangi aşamalardan oluşur?Tup bebek sureci, yumurtalıkların uyarılması, yumurta toplanması, yumurtaların sperm ile dollenmesi ve dollenmiş yumurtaların nakli (embriyo transferi) aşamalarından oluşur.Yumurta nasıl toplanır? Yumurta toplama işlemi ağrılı bir işlem midir?
Vajinal ultrason yardımı ile kadının yumurtalıklarında gelişen yumurtalar gozlemlenir ve toplanır. Ağrılı bir işlem değildir.

Her yumurta dollenebilir mi?Yumurtaların dollenmesi icin olgun ve yapısal olarak normal olmaları gerekir. Yumurta toplama işleminden sonra elde edilen her yumurta dollenmeye musait değildir. Dollenen her yumurta ise sağlıklı bir embriyo haline donuşmez.

Yumurtalar dollendikten sonra embriyolar rahim icine nasıl yerleştirilir? Embriyo yerleştirme işlemi nasıl yapılır?
Embriyo transferi basit bir işlemdir. Yumurtalar dollendikten sonra sağlıklı olan embriyolar secilir ve rahim ağzından ince bir plastik katater ile ultrason eşliğinde rahim icine yerleştirilir.

Embriyo transferi sonrası arta kalan embriyo olur mu? Olursa bunlara ne yapılır?
Transfer sonrası arta kalan kaliteli embriyolar dondurularak saklanabilir.

Embriyo transferi sonrası istirahat edilmeli mi?
İstirahatın herhangi bir faydasının olduğu ıspatlanmamıştır. Genellikle normal gunluk hayata devam edilmesi onerilir. Yalnızca doktor onerisiyle cinsel aktivite ve spor kısıtlanabilir.

Embriyo transferi kişinin cinsel yaşamını etkiler mi?
Gebelik testi gunune kadar ilişki onerilmiyor ancak bu da etkinliği kanıtlanmış bir uygulama değil.

Transfer sonrası nelere dikkat etmek gerekiyor?
Halk arasında duşunulenin aksine, transfer sonrası hareket etmek, ağır kaldırmak, seyahat etmek, oksurmek, ıkınmak, yukseğe uzanmak, transferden hemen sonra ayağa kalkmak gibi aktivitelerin gebeliğin tutunma ve devamı uzerine herhangi hicbir olumsuz etkisi yoktur. Bu donemde dikkat edilmesi gereken, doktorların onerdiği ilacların duzenli kullanılması ve eğer yumurtalıklar aşırı derecede uyarılmış ve buyumuşlerse de fazla ağrı ve rahatsızlık duyulmaması icin dinlenilmesidir.

Embriyo transferi sonrası gebelik şansının desteklenmesi icin kullanılan progesteron ilaclarının hangisi etkilidir?
Yapılan calışmalarda vajinal progesteron ilacları ile kas icine yapılan progesteron iğneleri arasında gebelik şansı acısından hicbir fark bulunmamıştır. Kas icine her gun yapılan iğneler bazen cok can yakıcı olduğundan ilk planda vajinal progesteron ilacları tercih edilmelidir. Fakat bazı hastalarda vajinal progesteron, vajende ciddi kaşıntı ve yanma yapmaktadır. Bu durumda progesteron iğnelerine gecilmesi duşunulebilinir.

Tup bebekte gebe kaldıktan sonra progesteron ilacına daha ne kadar devam edilmelidir?
Progesteron ilacına gebelik testi pozitif cıktıktan sonra devam etmenin bilimsel bir faydası yoktur, fakat gunumuzde bircok merkez bu ilaca 12. gebelik haftasına dek devam etmektedir. Biz bebek kalp atımları gorunene dek devam etmekteyiz. Fakat eğer anne adayı ilacın kullanımına bağlı ciddi yan etkilerden muzdaripse (kaşıntı, yanma gibi) o zaman ilacı kesilmektedir.

Transferden sonra kullanılan aspirin, heparin gibi ilacların faydası var mı?
Embriyo transferinden sonra aspirin kullanmanın bir faydası olmamaktadır. Bazı calışmalar; tekrarlayan deneme başarısızlıkları ve altta yatan bir nedeni bulunamamış vakalarda heparin iğneleri kullanmanın faydalı olabileceğini gostermiştir. Heparin kullanımında gebelik sağlanır ise, gebeliğin 12. haftasına dek devam edilmektedir.

Dondurulmuş embriyo ile normal tup bebek yontemiyle doğmuş bebekler arasında herhangi bir riski farkı var mı?
Hicbir fark yoktur.

Tup bebek tedavisi ne kadar surer?
Tedavinin başından gebelik testi gunune kadar yaklaşık 30 gun surer.

Tup bebek tedavisinde bebeğin cinsiyeti belirlenebilir mi?
Belirlenebilir ancak etik ve kanuni nedenlerde dolayı Turkiye de dahil pek cok ulkede bu mumkun değildir.

Tup bebek tedavisinden once genetik problemler konusunda alınabilecek onlemler var mı?
Eğer aile icinde rastlanan genetik hastalıklar varsa ve bu hastalıkların preimplantasyon tanısı mevcut ise embryolar uzerinde inceleme yapılabilir.

Embriyolarda genetik inceleme kimlere onerilmektedir?
Akdeniz anemisi, orak hucreli anemi ve bunlara benzer tek gen uzerinden geciş gosteren cok sayıda hastalıkta embriyolarda genetik tanı mumkundur.

Gebelik oluştuktan sonra da genetik problemler tanımlanabilir mi?
Gebelik oluştuktan sonra koryon villus orneklemesi veya amniyosentez ile genetik hastalıklardan bazılarının tanısı konabilir.


Tup bebek işlemi sırasında oluşabilecek riskler nelerdir?En onemli riskler coğul gebelik ve hiperstimulasyon (yumurtalıkların aşırı uyarılması) sendromudur.

Tup bebek tedavisi suresince hastanede yatmak gerekli midir?
İşlemin hicbir aşamasında yatış gerekmez.

Tup bebek uygulamalarıyla elde edilen gebeliklerden doğan bebeklerle, normal doğan bebekler arasında fark var mı?
Herhangi bir fark yoktur. Sadece testis icinde alınan spermlerin dollenme amaclı kullanıldığı durumlarda az da olsa bazı anomalilerde artış olabiliyor.

Tedavide kullanılan ilaclar herhangi bir risk oluşturur mu?
Tup bebek tedavisinde yaklaşık 25-30 yıldır yumurtayı buyutme hormonları kullanılmaktadır. Bugune kadar dunya capında yapılan araştırmalar, bu ilacların kansere ya da başka bir tur hastalığa yol actığını kanıtlayan sonuclar vermemiştir. Kullanılan hap, burun spreyi, cilt altı vajinal jel ve kas ici ilaclar konusunda doktorun direktifleri uygulandığında; tedavinin tespit edilmiş hicbir zararı yoktur. Ancak bilincsiz kullanım durumunda ceşitli sakıncalar oluşabilir.

Yumurtlamayı uyaran ilaclar arasında bir fark var mı?
Bu ilaclardan bazıları insan idrarından elde edilmekte, bir kısmı ise tamamen yapay olarak uretilmektedir. Fakat hicbir ilacın diğerine belirgin bir ustunluğunun olduğunu soylemek mumkun değildir. Bu nedenle ilac secimi kullanım kolaylığı, maliyet ve hekim tercihi gibi nedenlere dayanmaktadır.

Yumurtalıkları uyarmak icin uzun protokol mu daha iyi yoksa kısa protokol mu?
Canlı doğum oranları acısından hicbir fark bulunmadığından gunumuzde artık bircok merkez tedavi şemalarını ağırlıklı olarak kısa (antagonist) protokolune cevirmişlerdir. Kısa protokolde tedavi daha kısa surmekte ve daha az sıklıkta kontroller yapıldığından hastalar icin daha az rahatsızlık vericidir.

Erkeğin yumurtasından biyopsi yoluyla elde edilen spermlerle oluşan gebeliklerde bir sorun oluşur mu?
Bazen erkeklerin menisinde sperm hucresi bulunmamaktadır. Bu erkeklerin testisinde mikroskop altında yapılan ameliyatla sperm hucresi bulunup yumurtaya enjekte edilir ve bunların normal menideki spermler gibi gorev yapmalarıyla normal ve sorunsuz bir gebelik elde edilebilir.

Blastosist ve tek embriyo transferi, reduksiyona (embriyo azaltma işlemi) alternatif midir?
Uygun hastalarda 2 embriyo transferi veya hastayla goruşerek tek blastosist transferiyle sağlıklı bir gebelik donemi ve doğum onerilmektedir. Bu şekilde coğul gebelik riskleri azaltılmış olup, reduksiyon işleminden kacınılır.

Tup bebek tedavisi sonucu oluşan coğul gebelik durumunda ne yapılabilir?
Aileyle konuşularak reduksiyon (embriyo azaltma işlemi) anlatılıp, alacakları karar doğrultusunda işlem yapılabilir. Bu işlem 8-12 hafta arasında, transvajinal veya transabdominal ultrason eşliğinde gercekleştirilir. Embriyo reduksiyonundan sonra total gebeliği kaybetme riski yuzde 5 olarak belirtilmiştir.

Embriyo azaltma işleminin başlıca riskleri nelerdir?
Bu işlemden sonra kanama, enfeksiyon veya hastanın ağrısının başlaması uzerine, 100 hastadan 5 ’inde duşuk yapma riski vardır. İlac kullanılıp işlemin steril şartlarda yapılmasıyla bu risk azaltılmaya calışılsa da, sonuc kacınılmaz olabilir.

Embriyo azaltma işlemi gebeliği etkiler mi?
Embriyolar bazen kendiliğinden azalabilir. Yapılan mudahalelerle 2 hafta icinde duşuk riski atlatılır ve gebelik genellikle sorunsuz devam eder.