Mors alfabesi, kısa ve uzun işaretler (nokta ve cizgiler) kullanarak bilgi aktarılmasını sağlayan yontem. 1832'de telgraf ile ilgilenmeye başlayan Samuel Morse tarafından 1835 yılında oluşturuldu. 1837'de kullanılmaya başladı. 1840 yılında patent icin başvuruldu.
Harfler Harf Kodu Harf Kodu
A •– N –•
B –••• O –––
C –•–• P •––•
D –•• Q ––•–
E • R •–•
F ••–• S •••
G ––• T –
H •••• U ••–
I •• V •••–
J •––– W •––
K –•– X –••–
L •–•• Y –•––
M –– Z ––••

İlk hat ABD'de Baltimore, Maryland ile başkent Washington arasında kuruldu. İlk mesaj incilden bir cumleyi iceriyordu, gonderim tarihi 24 Mayıs 1844 idi.

Orjinal mors kodu kısa ve uzun sinyallerin kombinasyonunun bir sayıya karşılık gelmesinden oluşmuştu. Her sayı da bir harfe karşılık geliyordu.

Ancak Morse'un bulduğu sistemin kullanımı kolay değildi. Alfred Veil ile bu konu uzerine ortaklaşa calışmaya başlayan Morse, bir sure sonra Veil'in onerdiği sistemin daha basit olduğuna ikna oldu. Veil'in sisteminde kısa ve uzun sinyallerin yanı sıra duraklamalar da kullanılıyordu. Bu sistem daha sonra Amerikan Mors Kodu olarak isimlendirildi.

Mors kodu; sesli olarak, radyo sinyallerinin acılıp kapatılmasıyla, telegraf tellerinden gecen elektrik akımıyla, mekanik yolla ya da gorsel (ışıkların yanıp sonmesi) gibi ceşitli yollarla iletilebilir.

Sistem genel olarak Mors alfabesi olarak adlandırılsa da uygulamada İngiliz alfabesi ve buna bağlı noktalama işaretlerini ifade etmek icin iki farklı tur mors kodu kullanılmaktadır. Bunların birincisi olan Amerikan Mors Alfabesi, genellikle telgraf sistemlerinde kullanılırken, Uluslararası Mors Alfabesi ise araları gormezden gelerek sadece kısa ve uzun sinyallere gore calışır.

Telgraf şirketleri mesajların uzunluğundan şikayetciydi. Bunun uzerine 5 koddan oluşan kısaltmalar geliştirildi.

Orneğin;

AYYLU : Mesaj duzgun anlaşılamadı, tekrar gonderin LIOUY : Neden soruma cevap vermediniz?

Sayı Kodu
0 –––––
1 •–––
2 ••–––
3 •••––
4 ••••–
5 •••••
6 –••••
7 ––•••
8 –––••
9 ––––•

Noktalama işaretleri İşaret Kodu Adı
. •–•–•– nokta
, ––••–– virgul
? ••––•• soru işareti
- –••••– tire
/ –••–• taksim

Amerikan Mors Kodu
Ticari amaclar icin gunumuzde kullanılmamaktadır. Kimi kaynaklarda "Demiryolu Morsu" diye anılır. Kısa ve uzun sinyallerin yanı sıra ara sıra da boş aralar kullanılmaktadır. Bu tur mors alfabesi karada telgraf telleri uzerinde haberleşen telgraf operatorleri icin geliştirilmiştir. Gunumuzde demiryolu muzelerinde gorulebilmektedir.

Kodun en eski hali Morse kodu ile haberleşen operatorlerin birbirleri ile anlaşanabilmeleri icin geliştirilmişti. İlk gunlerde operatorler sadece iki tane ses duyarlardı: Klik ve klak sesi. Tuşa her basış klik, tuştan parmağın cekilmesi ise klak sesini yaratıyordu. Ancak bu sistemi duzgun olarak kullanabilmek cok zordu. Orneğin, operatorun A(. -) sesini gonderebilmesi icin "klik klak" yapması gerekiyordu.

Bircok telgraf operatoru onceleri demiryollarında daha sonra Western Union ile haber ajanslarında calışıyordu. Unlu bilim adamı Thomas Edison da genclik yıllarında telgraf operatorluğu yapmıştı

Modern Uluslar Arası Mors Kodu
Modern Uluslararası Mors Kodu, 1848 yılında Alman Friedrich Clemens Gerke tarafından geliştirildi. Bu kodu turu ilk kez Hamburg ile Cuxhaven arasında Almanya'da kullanıldı. 1865 yılına dek birtakım kucuk değişiklikler yapıldı ve aynı yıl Paris'teki Uluslararası Telgraf Konferans'ında Uluslararası Mors Kodu olarak kabul edildi.

Bu mors kodu halen yurulukte olan koddur. ITU (Uluslararası Telekomunikasyon Birliği) tarafından kabul edilmiştir.

Mors Kullanmanın Avantajları

Mors kodu radyo cihazları ile yayınlanmak istendiği zaman diğer radyo bazlı iletişim cihazlarından daha basit bir duzenek kullanmak yeterlidir. Yuksek cızırtılı, duşuk frekanslı ortamlarda bile kullanılabilmektedir. Bir diğer avantajı da daha duşuk bant genişliğine ihtiyac duymasıdır. Orneğin sesli iletişimde 100-150 Hz aralığı kullanılırken, Mors kodu icin tek taraflı 4000 Hz yeterli olmaktadır.

Mors alfabesinin geliştirilerek kullanıldığı bir diğer alan ise Q kodlarıdır. Amator radyocular, sık kullandıkları mesajları kısaltıp Q kodları haline cevirmişlerdir. Radyo frekansı uzerinden haberleşmelerinde bu Q kodlarını kullanırlar.

Bunun dışında mors alfabesi ile haberleşme yazılı mesajlaşmadan daha hızlıdır. Hatta bazı cep telefonu şirketleri mors alfabesi uyumlu cep telefonu uretmektedir.

1991 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde FCC'nin Amator Radyocu lisansını alabilmek icin dakikada 5 kelimeyi Mors alfabesi ile alıp, gondermek gerekliydi. 2000 yılına kadar amator radyo lisanslarının en ust seviyesi olan extra class icin bu rakam 20 kelimeye kadar cıkıyordu. 2000 yılından itibaren bu lisans icin de 5 kelime yeterli sayıldı.

2003 yılında Dunya Radyo İletişimcileri Konferansı'nda alınan karar gereğince Uluslararası Mors Alfabesini bilmek amator telsizci sertifikası alma koşulu olmaktan cıkarıldı.

Tecrubeli bir Mors operatoru, dakikada 40'ın uzerinde kelimeyi okuyabilir. Geleneksel telgraf cihazları yerine yarı ve tam otomatik cihazlar kullanılması sayesinde mors sinyallerinin gonderilme hızı artmıştır.

24 Mayıs 2004 tarihinde ise ilk telgrafın 160. yıl donumunde Uluslararası Telekomunikasyon Birliği (ITU), "@" işaretini de Mors alfabesine ekledi. @ işareti (AT COMMERICAL) kelimesinin baş harfleri olan "AC" harflerinin karşılığı ile ifade ediliyor.

Media:Ornek.ogg==Mors, yardımcı bir teknolojidir== 19. yuzyılda elektronik iletişimi başlatan Mors, 21. yuzyılda destek teknoloji olarak canlılığını korudu. Duşuk teknoloji gerekliliği nedeniyle zorda kalınan kişiler yardım cağrısı ya da haberleşmek icin mors alfabesi kullandı...ve eski cağlar da ozbunar ismi ...___.., olarak tanıtılırdı



Buda benden size: -.-.--..-..-...-.-. / -.-..-.-....--...-.-. / --.--.-..--.- / --..--.-..-...-.-./ ......--...-...--.... /.......-..-.--.-...--
Cevirinde gorimsırnaşık şey