Bildiğimiz hali ile hayat etrafımızda parcalanmaya başladığı zaman, kalbimiz ağrır, beynimiz uyuşur, cevremizi ince bir duman sardığı gorulur. Şokta, sinirli ve uzgunuzdur. Korkmuş ve sarsılmışızdır. Kararlılığımız gibi inancımız test edilir. Devam edecek gucu – ya da hatta devam etmek isteyecek miyiz – bulacak mıyız diye merak edebiliriz. Bunların hepsi cok bunaltıcıdır. Fakat hayatlarımızı ilerletebiliriz, ve ilerletmeliyiz. İyileşme surecinde neler yardımcı olur? İşte ilerlemenin 20 yolu:

1. Duygularınızı kabul edin. Onları zorlamaya calışmayın. İyileşme, duygularınız ne olursa olsun onları tanımlayarak başlar. Korku, sucluluk, pişmanlık, kızgınlık, dehşet ya da mutsuzluk – yuzeyde oldukları gibi onları kabul edin.

2. Sessiz bir zaman yaratın. Her gun ne yapmanız gerekiyorsa onu yapın, fakat en azından her gun kendinize bir butun olarak 15 dakikalık bir sessizlik cizelgesi yapın. Tercihen, bunu her gun aynı zaman yapın. Uyanır uyanmaz gunluğunuze yazın, oğlenleyin bir parca duşunmek icin durun, işten sonra yalnız başınıza yuruyun, ya da yatmaya gitmeden hemen once her akşam meditasyon yapın. Duşunmek icin, ağlamak icin, dua etmek icin ya da sadece uyanık kalarak oturmak icin zamanı kullanın.

3. Duygularınızı ifade edin. Duygularınıza dikkat sarfedin, ve sonra onları bir gunlukte, şiirde, cizimde, ya da sevdiğiniz bir arkadaşa mektupta ifade etmeye calışın.

4. İnsanlarla bağlantı kurun. Ailenizle, arkadaşlarınızla ya da kilise grupları ile birlikte olun. Acılarınızı paylaşın ve birbirinizi teselli edin. Eğer arzu ederseniz bir danışmanla ya da ruhani bir liderle konuşun. Yalnızca aşka acık olun ve sizin icin keyifli hale getirin. Yalnız olmadığınızı bilin.

5. Sizden cekip alınanlar – sevdikleriniz ya da ovmek istedikleriniz – icin bir anma yaratın. Eğer bir anma toreni yaparsanız, yakın arkadaşlarınıza kendi anılarınızın zenginliğine yenilerini eklemek icin anılarını paylaşmalarını (hatta belki bir kitaba yazarak) isteyin. Kaybettiğiniz birinin fotoğraf albumunu ya da yıllar boyunca ozel anların videolarını kolaj olarak toplayabilirsiniz. Arkadaşlarınızdan yardım etmelerini isteyin ve herkese bir kopya verin. Ozel bir notu ya da ortak sevilen bir alıntıyı cerceveleyin.

6. Kaybedilmiş şeyleri takdir edin. Giden bir bina ya da iş yeri bile olsa, ozel olayların fotoğrafları ile bir ovgu kitabını, icine şimdi ozel anlamı olan hikayeleri de koyarak yapabilirsiniz. Sıkıştığınız anlarda, iyi zamanları da meydan okuyucu zamanları da hatırlayın.
7. Seveceğiniz bir nesne bulun. Kaybedilmiş olan şeye bağlı hissetmenize yardımcı olacak ufak bir nesne bulabilirsiniz belki de. Size her zaman yakın tutun ve kalbinizde sevginizi sonsuza dek surdurun.

8. Aşka ve aydınlığa pas verin. Ya yumuşak bir dokunuş, anlayışlı bir gulumseme, guveneceğiniz bir omuz ya da pozitif enerjinin artışı gibi kaybedilmiş bir hayatı onurlandırmanın bir yolu, başkasına bunu vermektir.

9. Kaybettiğiniz kişi ya da kişiler adına uygun bir amacla yardımcı ederek fark yaratın. Onların değer verdiği bir şeyden faydalanarak bir kuruma başlangıc verebilirsiniz.

10. Kaybedilmiş bir meslekdaşınız onuruna iş yerinizde iyiliksever bir hareket ustlenin. Eğer isterseniz bunu isimsiz olarak da yapabilirsiniz.

11. Kendi hikayenizi anlatın ki, diğerleri kendilerini yalnız hissetmeyecektir.

12. Yas tutan bir insana destek verin.

13. Bir evcil hayvanı alarak yardımcı olun.

14. Ufak şeylerden zevk alın. Daha fazla resitale ve Ufak Lig (Little League) oyunlarına gidin.

15. Daha sıklıkla teşekkur yemekleri verin.

16. Cocuklarınızı – genc ya da değil – daha fazla kucaklayın.

17. Tanıdığınız herkese daha fazla sabır gosterin.

18. Sevginizi daha sık ifade edin.

19. Hayattaki en onemli şeyin ne olduğu konusundaki goruşunuzu surdurun.

20. Her gununuzu anlamlı bir şekilde yaşayın.

Ve unutmayın ki, hepimiz farklı yollarla ve farklı hızda iyileşme gosteririz. Kalbinizi takip edin. Hissetmek icin kendinize zaman ayırın, kendinizle ilgilenin.

Psikiyatrist Suzanne Zoglio