Ozellikleri ve Tarihcesi
Passiflora, (passion fruit) dış kısmı mor, ici cekirdekli bir yapıya sahip egzotik bir meyvedir. Carkıfelekgiller familyasının ornek bitkisidir. Anayurdu Tropikal Amerika'dır. Oradan dunyaya yayılmış 400 kadar turu vardır. 5-7 parcalı koyu yeşil yaprakları almaşık dizilişli; yaz boyunca acan tekerlek bicimindeki gosterişli cicekleri erguvani, pembe ya da kırmızı renkte ve iridir. Bitki, tohumuyla ya da govde celikleriyle coğaltılır.
Hawaii deki carkıfeleklerin bircoğu Avustralya dan gelmekte olup ilk defa 1880 yılında evlerin bahcelerinde yetiştirilmeye başlanmıştır. Havai de yetiştirilmesi ise 1930 un başlarındadır. Kenya da 1933 de yetiştirilmeye başlayan carkıfelek, 1947 yılında Guney Afrika da 2000 ton uretim kapasitesine ulaşmıştır.
Anavatanı Brezilya olup Akdeniz bolgesinde cok kolay yetişmektedir. Tat ve aroması benzersizdir, aroması uzun bir sure ağız da kalır. Rahatlatıcı, sakinleştirici ve cinsel istek arttırıcı olduğu bilinmektedir. Meyve sularından passiflora şurupları yapılmaktadır.
Ulkemizde yetiştirilmediğinden piyasada bulunmazken, Avrupa ulkelerinde tanesi 1,80 euro ya manav ve marketlerde satılıyor.
Duvar ve pergula uzerinde yetiştirilebilir.
Yetiştirildiği Yerler
Passiflora ozellikle guney Brezilya ve Kuzey Arjantin orijinli bir meyvedir. Sarı kabuklu carkıfeleğin menşei tam olarak bilinmemektedir. Fakat mor carkıfeleğin Avustralya civarında yıllarca suren adaptasyon donemi icerisinde bu coğrafya da sarı kabuklu hale geldiği zannedilmektedir. Ulkemize ithal edilen carkıfelekler, mor kabuklu olanlardır. Mor kabuklu carkıfelekler, hem vitamin hem mineral olarak daha zengindir.
Faydaları
Passiflora C,B1,B2, B5,Kalsiyum, Fosfor ve Protein acısından zengin bir meyvedir. Ayrıca carkıfelek bitkisi harmin, harmol, harman ve passiflora adı verilen alkaloitleri; flavon, glisosit ve sterol adlı diğer maddeleri icerir.
Nasıl ve Nerede Kullanacağız?
Passifloranın cekirdeklerini, tamamını ciğ meyve olarak yiyebilirsiniz. Meyve suyu, kokteyl, tatlı, dondurma, ve meyve salatalarında kullanabilir, hoş koku ve tat vermesi acısından yemeklerinizin yanında garnitur olarak da tuketebilirsiniz.
Muhafaza Koşulları
Passiflora, %85 - %90 nem de saklanmalıdır. Olgun meyveler, 7 ºC de 1 hafta boyunca muhafaza edilebilmektedir.