( (Sussholz / Réglisse / Licorice / Piyan / Boyan / Glycyrrhiza / Licorice) Haziran-temmuz aylari arasinda sari-mavi veya kahverengi cicekler acan, 0,4-2 m yuksekliginde, cok yillik calimsi bitkilere “meyan” denir. Yapraklari parcali, yaprakciklar 4-7 ciftlidir. Cicekler basak seklinde durumlar yapar. Tac ve canak yapraklari iki dudakli olup, ust dudak iki kisa disli, alttaki ucu uzun dislidir. Meyveleri duz ve salgi tuyludur. Meyan bitkisinin 6 turu Turkiye’de yetismektedir. Daha cok Guney, Orta ve Dogu Anadolu’da yayginlik gostermektedir. Bir kisminin kokleri tatli, bir kisminin ise acidir.
Tatli meyan (Glycyrrhiza glabra): Anadolu’da iki varyetesi bulunur. Bu turun cicekleri mor ve tuysu yapraklidir. Meyvelerinin uzeri ciplaktir veya tuyludur. BÂzi yerlerde piyan olarak da bilinir.
Kullanildigi yerler: Bitkinin kokleri, meyan koku olarak taninmakta ve kullanilmaktadir. Koklerinin kabugu soyulduktan sonra veya soyulmadan guneste kurutularak piyasaya surulur. Bilesiminde nisasta, sekerler, zamk, rezin, glisirrizin vardir. Glisirrizin sekerden daha tatli bir bilesiktir. Koklerdeki miktari, bolgeden bolgeye degisir ve koklerin de etkili maddesidir. Kokler, gogus yumusatici, balgam sokturucu, idrar cogaltici ve tad duzenleyici ozellige sahiptir. EczÂcilikta toz hÂlinde, haplarin hazirlanmasinda sekil vermede kullanilir. Sigara ve plastik sanÂyiinde de kullanilan ilkel maddedir. Kola adi altinda hazirlanan iceceklerin terkibine de girer. Ayrica tÂze veya kuru koklerinin kaynar su ile muÂmelesi ve sonra alcak basincta yogunlastirmak sûretiyle meyan bali elde edilir. TicÂrette toz veya kaliplar hÂlinde bulunur. Parlak siyah renkli, tatli lezzetlidir. Suda kolaylikla erir. Meyan balindaki glisirrizin miktari daha fazladir. Memleketimizde de meyan bali elde eden tesisler vardir. Gogus yumusatici, oksuruk kesici, yara iyi edici ozellikleri vardir. Mîde hastaliklarinda (bilhassa gastritte) faydalidir. Meyan kokunun su ile tuketilmesi sonucunda elde edilen hulasa ise meyan serbeti olarak bilinir. Daha cok Guneydogu Anadolu bolgesinde elde edilir ve kullanilir. Meyan serbeti koyu esmer renkli ve tatli lezzetlidir. Gogus yumusatici, balgam sokturucu, oksuruk kesici ve serinletici ozelliktedir.
alıntıdır