Lif yada fiber nedir?
Fiber hayvansal besinlerde yer almayan sadece bitkisel besinlerde yer aldığı gibi bitkilerin yapısının sağlanmasına ve korunmasına yarar. Seluloz, hemiseluloz, polisakkaritler, pektinler, sakızlar, ligninler diet ile alınan fiberlere ornek olarak verilebilir.Bu maddelerin hepsi de kimyasal yapı olarak bir birinden farklıdır. Hepsinde ortak olan ozellik nedeni ile kalın bağırsakların (kolon) hastalıklarının tedavisinde ve normal fonksiyonlarının sağlanmasında gorev alır.

Kolonun gorevi Kalın bağırsağın temel gorevi vucuttaki sindirim işlemini tamamlamaktır. Bu gorevi once bağırsaktan gelen besin artıklarının icindeki fazla suyu cekerek yapar. Eğer bu artıklar kalın bağırsaktan cok hızlı gecerse yeteri kadar su emilemez ve sonucta yumuşak dışkı hatta ishal gorulebilir.

Ote yandan eğer geciş cok yavaş olursa bu kez gerekenden fazla su emilir ve sonucta sert dışkı ve kabızlık ortaya cıkar. Bu basit sorun ileride ortaya cıkabilecek cok daha ciddi problemlerin temellerini atar. Normal şartlar altında kolondan gecerken fazla suyu alınmamış olan besin artıkları bağırsağın son kısmı olan rektuma doğru ilerler. Dışkının yumuşak olması durumunda bu icerik kolaylıkla rektuma gecerken sert ve katı olduğu durumlarda bu geciş cok gucleşir. Kolon iceriği rektuma gondermek icin yuksek basınc uygulamak zorunda kalır. Kolonun uyguladığı basıncın da yetersiz kalması durumunda ek guce gereksinim doğar.

Bu guc karın kaslarının kasılması yani ıkınma ile elde edilir. Kronik kabızlıktaki uzun sureli ıkınmalar kasık fıtığı, varis mide fıtığı,barsak duvarında zayıflık ve buna bağlı divertikul oluşumu, hemoroid (basur) ile anuste catlak ve yırtıklara neden olabilir.

Kac tur fiber vardır?
Besinlerde bulunan fiberin iki değişik turu vardır: suda cozunebilen ve cozunemeyen. Her iki fiber turu de taze sebze meyve ve baklagillerde bulunur. Suda cozunmeyen fiber su tutarak dışkının yumuşak olmasını sağlar. Fiber barsakların dalga şeklindeki kasılmalarını ve dolayısı ile icindeki maddelerin gecişini kolaylaştırır. Aynı zamanda barsak icini doldurarak ic boşluğunu genişletir ve bu sayede de barsak iceriği icin yeterli alan sağlanmış olur. Ağırlığının cok daha fazlası kadar su tutabildiği icin dışkının yumuşak kalmasını sağlar Tum etki mekanizmaları bir araya geldiğinde kabızlık icin uygun ortam ortadan kaldırılmış olur. Genel olarak suda cozunmeyen fiber dolgunluk ve doygunluk hissinden sorumludur. Dışkının miktarını ve yoğunluğunu ayarlarken kabızlık ve hemoroid riskini azaltır.

Kolon kanseri riskini azaltan asıl etkenin bu fiber turu olduğu kabul edilmektedir. Ote yandan suda cozunen fiber, jel benzeri bir yapı oluşturarak dışkının su konsantrasyonunu artırır.Bu fiber turunun kan, kolesterol ve şeker duzeyini duşurduğu kabul edilmektedir. Neden fiber almalısınız? Tamamen sağlıklı olduğunuzu duşunseniz bile her gun belirli bir miktarda fiber almalısınız. Fiber bağırsaklarınızın duzenli calışmasına ve kabızlığın onlenmesine yardımcı olur. Yapılan pek cok calışma yuksek lifli yiyecekler ile beslenen kişilerde kalın bağırsak (kolon) kanserinin cok daha az gorulduğunu ortaya koymuştur. Bunun nedeni duşuk miktarlarda lif ile beslenen kişilerde kansere neden olabilen maddelerin (kanserojenlerin) bağırsaklarda daha uzun sure kalması ve bağırsaklar ile daha fazla temas etmesi olabilir.

Yuksek miktarlarda lif aldığınızda fazla miktarda su tutan lif nedeni ile yediğimiz besin maddesinin sindirim sistemindeki icindeki hacmi artar ve beyninizde tokluk hissi duymanızı sağlar. Bu sayede aşırı yemek yemenin ve gereksiz kilo alımının engellenmesinde yardımcı rol oynar. Ozellikle suda cozunebilen lifler kandaki kolesterol duzeylerinin duşurulmesine ve diyabetik kişilerde kan glukoz duzeyinin ayarlanmasında onemli rol oynar. Suda cozunen fiberin tek olumsuz etkisi kolonda gaz oluşturan bakteriler tarafından bolize edilip yıkılabilmesidir.Bu bakteriler zararsız olmakla birlikte gaz oluşumu nedeni ile kişiyi rahatsız edebilmektedir. Ne kadar fiber almalısınız? Hamile olsun ya da olmasın normalde kişinin gunde alması gereken fiber miktarı 25-35 gram arasındadır. Gerekenden daha fazla lif tuketimi ishal ve şişkinliğe neden olabilir.

Life karşı olan hassasiyet değişiklik gosterebileceğinden kişi ne kadar lif tuketmesi gerektiğine kendi deneyimlerine gore karar verebilir. Hedef normal barsak hareketlerini sağlayacak miktarlarda lif almaktır. Fiberin etkinliği suyla direkt ilişkili olduğundan yeteri kadar su tuketmek de son derece onemlidir. Fiber alımı meyveler kabukları soyulmadan yada suyunu sıkmadan tuketilerek arttırılabilir. Tahıllar fiber acısından son derece zengin besin maddeleridir. Benzer şekilde kabuklu meyvelerde zengin lif kaynaklarıdır. Sebzeleri pişirdiğinizde lif iceriklerinin değişmediğini