dış gebelik


dış gebelik, embryonun normalde yerleşmesi gereken rahim dışında bir yere yerleşerek gelişmesini surdurmesidir. Yaklaşık olarak 100 gebelikte 1 oranında gorulmekle birlikte, son yıllarda bu sıklık biraz daha artmıştır.

dış gebelik en sık olarak rahmin iki yanındaki tuplerde gorulur. Normalde kadının yumurtası ile erkeğin spermi tuplerde karşılaşıp dollenme burada gercekleşir. Dollenen yumurta 48-72 Saat sonra rahime ulaşıp, burada yerleşir ve gelişmesine devam eder. Tuplerin ic tabakasında bir hasar oluştuğunda dollenmiş yumurtanın bu yolculuğu gercekleşmez ve tup icinde gelişmesine devam ederek dış gebeliğe neden olur.

Tupler rahim duvarı gibi, kalın ve genişleme yeteneğine sahip olmadıkları icin gebeliğin buyumesi ile gerilip bir sure sonra yırtılırlar. Bu hastanın yaşamını tehdit edici bir ic kanamaya neden olabilir. Amac bu evreye ulaşmadan hasatlığın tanınması ve tedavi edilmesidir. Bu nedenle gebelik şuphesi olan kişide erken donemde yapılan ultrasonografinin amacı, gebeliğin yerleşim yerinin ve gebeliğin Sağlıklı olup olmadığının belirlenmesidir.

DIş GEBELiK KiMLERDE DAHA SIKTIR?

dış gebelik icin en onemli risk faktoru gecirilmiş olan genital infeksiyonlardır. Tupun icinde dollenmiş yumurtanın rahim icine naklini kolaylaştıran tuysu oluşumlardaki kalıcı hasar dış gebelik oluşumunu kolaylaştırmaktadır. Bu infeksiyonlar klinik belirti vermeden, farkına varılmadan da gecirilmiş olabilir.

sigara ve nikotin de aynı şekilde tupte hasara neden olarak dış gebelik olasılığını arttırıcı bir risk faktorudur. Tuplerle ilgili gecirilmiş Ameliyatlar da dış gebelik icin risk faktorudur. Tup bebek uygulamalarından sonra dış gebelik daha sık gorulmektedir. Daha once dış gebelik nedeniyle Ameliyat gecirmiş olmak da dış gebelik olasılığını yaklaşık 10 kat arttırmaktadır.

NASIL BELiRTi VERiR?

Ağrı, adet gecikmesini izleyen vaginal kanama en onemli işaretlerdir. Ağrının nedeni tupun gerilmesidir. Daha sonra tup yırtılıp, karın icine kanama olduğunda cok şiddetli ağrı ve bayılma ortaya cıkar. Amac olayı bu boyuta gelmeden teşhis ve tedavi edebilmektir.

Muayene esnasında rahim yanında kitle saptanması da onemli bir bulgu olabilir. Ancak bu daha ilerlemiş hastalık tablosunda karşılaşılabilecek bir bulgudur.

NASIL TANI KONULUR?

Bugun dış gebelik tanısında kullanılan en onemli iki arac ultrasonografi ve kanda yapılan beta hCG duzeyi olcumudur. Bu sayede hastalık cok erken aşamada yakalanabilmektedir. Gecmişte anne acısından olumcul bir hastalık olan dış gebelik bu sayede olumcul bir hastalık olmaktan cıkmıştır. Tanıda şuphe olduğu durumlarda laparoskopi hem tanı hem de hastalığı tedavi edici olarak kullanılabilir.

Kanda yapılan gebelik testi, yani beta hCG duzeyi 1500 mIU/ml nin uzerinde olduğu halde , vaginal ultrasonografide rahim icinde gebelik kesesi gorunmuyorsa dış gebelik olasılığı yuksektir. Ayrıca ultrasonografide yumurtalık-tup etrafında kitle saptanması, batın boşluğunda serbest sıvı-kan gorulmesi tanıyı destekleyen bulgulardır. Normalde bu donemde gunaşırı bakılan beta hCG değerleri sağlıklı bir gebelikte 2 kat artar. Gebelik sağlıklı bir gebelik değilse veya dış gebelik soz konusuysa bu artış daha yavaş olur. Burada peş peşe yapılan beta hCG olcumleri ile birlikte ultrasonografik değerlendirmelerle tanı buyuk olcude doğru olarak konulabilir.

Beta hCG duzeyi yeterince artmıyor ve ultrasonografide rahim icinde gebelik kesesi saptanmadığı halde tanıda şuphe varsa, kurtajla rahim icinden alınan parca ile rahim icinde ortaya cıkıp bozulmuş bir gebelik mi, yoksa gercekten dış gebelik mi olduğu ayrımı yapılabilir. Beta hCG duzeyinin gunaşırı 2 kat arttığı hastalarda, rahim icinde sağlıklı bir gebelik gelişebileceğinden bu işlemden kacınılmalıdır.

Diğer yardımcı bir laboratuar testi de kan progesteron Hormon olcumudur. Gebelik Hormonu olan progesteronun 25 ng/ml altında olculmesi sıklıkla gebeliğin sağlıklı olmadığına işaret eder. Bu ya rahim icindeki bozulmuş bir gebelik veya dış gebelik olabilir.

Vaginal yoldan yapılan ultrasonografide nadiren tupteki gebelik kesesi ve hatta bebeğin kalb atışları gorulebilir.

DIş GEBELiğiN DiğER YERLEşiM BoLGELERi

dış gebelik cok buyuk olasılıkla tuplerde gorulur. Diğer yerleşim bolgeleri yumurtalıklar (ovaryen gebelik), abdominal gebelik ve servikal gebeliktir.

Yumurtalıkta dış gebelik, tum dış gebeliklerin %1 inden daha azdır. Spermin yumurtayı, yumurtalık icinde dollemesi sonucu ortay cıkar. Abdominal gebelik, gebeliğin karın boşluğunda yerleşmesidir. Tupteki gebeliğin karın boşluğuna atılıp burada gelişimini surdurmesi veya gebelik urununun doğrudan karın boşluğunda gelişmesi ile oluşur. cocuğun eşi -plasenta- barsaklar veya karın ic zarına yapışıp buradan beslenir. Ancak bu gebelikler nadiren cok ileri gebelik aylarına ulaşırlar. Ultrasonografide bebeğin etrafında rahim duvarının gorulmemesi ve rahmin ayrıca boş olarak saptanması ile tanı konur. Tedavisi cerrahi olarak gebeliğin sonlandırılmasıdır.

Servikal gebelik, gebeliğin rahim ağzında €“serviks- yerleşmesidir. Rahim ağzının, rahim duvarı gibi genişleyemediği icin gebeliğin buyumesi ile yırtılma ve cok şiddetli kanama olur. Tedavisi ilacla veya cerrahi olarak yapılabilir.

DIş GEBELiK NASIL TEDAVi EDiLiR?

Bugun dış gebelik tedavisinde en sık kullanılan yontem laparoskopidir. Bunun dışında acık ameliyat yani laparotomi, bugun ancak ic kanaması olan hastalarda tercih edilmektedir. Son yıllarda ilacla tedavi de erken donemde saptanan dış gebeliklerin tedavisinde başarıyla uygulanmaktadır.

CERRAHi TEDAVi

Cerrahi tedavi laparoskopi veya laparotomi ile yapılabilir. Her iki işlem de aynı amacla kullanılabilir. Hastanın daha cabuk iyileşmesi ve daha kısa sure hastanede kalması acısından laparoskopi tercih edilmektedir.

Laparotomi, ancak cok acil girişim gerektiren, ic kanamalı hastalarda uygulanmaktadır. Cerrahi tedavi tupu koruyucu bicimde, tupun acılıp gebelik urununun boşaltılması ve kanamanın durdurulması şeklinde konservatif bir ameliyat olarak uygulanabilir. Tup cok hasar gormuşse veya hastanın tekrar cocuk isteği yoksa tup tamamen alınabilir.

Laparoskopi karın acılmadan yapılan ameliyat şeklidir. Gobek Altından ve karın alt bolgelerinde 3 adet, 5-10 mm.lik kesilerle girilerek, optik sistemlerle karın ici ve genital organlar goruntulenmektedir. Genel Anestezi altında yapılan bir işlemdir. sıklıkla hasta hastanede 1 Gun kalıp taburcu edilebilir. Laparoskopide sıklıkla konservatif girişim yapılmaktadır. Karın ici kontrol edildikten sonra dış gebelik bulunan tup saptanır. Tupe cizgi şeklinde bir kesi yapılarak gebelik urunu boşaltılır ve kanama kontrolu sağlanır. Tup korunduğu icin hastanın aynı tupten tekrar gebe kalma şansı devam eder. Bu işlemden sonra tekrar dış gebelik olma şansı %10 kadardır. Hastanın tekrar gebe kalma şansı, tup etrafında yapışıklık olup olmamasına, diğer tupun durumuna da bağlıdır.

Tupu cok hasar goren ve dış gebeliğin tekrarlama olasılığının yuksek olduğu hastalarda tupun cıkartılması tercih edilebilir.

Yukarıda bahsedilen işlemler acık ameliyatla, yani laparotomi ile de gercekleştirilebilir.

TIBBi TEDAVi

Son yıllarda dış gebelik tedavisinde ilacla tedavi de uygulanmaya başlanmış ve iyi sonuclar alınmıştır. Methotrexate bu amacla kullanılan ilactır. Beta hCG duzeyinin 10.000 mIU/ml altında olduğu ve ic kanama olmamış hastalarda uygulanabilir. Methotrexate tumor tedavisinde kullanılan bir ilactır. Gebelik hucreleri normal hucrelerden daha hızlı coğaldıkları icin bu ilaca tıpkı tumor hucreleri gibi yanıt vermekte, dolayısı ile buyumeleri durmaktadır. Bu tedavinin başarı şansı, uygun vakalarda %90 ın uzerindedir. Tekrar dış gebelik olma olasılığı da cerrahi tedavi sonrasındaki gibi yuzde 10 civarındadır. Dezavantajı iyileşme surecinin daha uzun olması (10-15 Gune kadar) ve ilaca bağlı bazı yan etkilerin gorulebilmesidir



:ecrin_bebek: :ecrin_bebek: :ecrin_bebek:




http://www.diyadinnet.com/BayanlaraOzel-77&Bayan=dış-gebelik





˙˙˙ sɹǝʇ nq ʞǝʇ ɹıq ؛ɐp ɐpunloʎ ʎǝsɹǝɥ ıʞuɐs