Ateşli Cocuğa Aspirin Vermeyin!
İcinde bulunduğumuz ve ateşli solunum yolları enfeksiyonlarının adeta salgın şeklinde insanları ve ozellikle de cocukları yataklara duşurduğu şu gunlerde dikkate alınması gereken bir hastalık var; Reye Sendromu. Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Goğus Hastalıkları Bolumu Oğretim Uyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Kucukusta, grip olan 16 yaşından kucuk cocuklara aspirin verildiğinde ortaya cıkan ve vucudun bircok organını ilgilendiren, ama esas olarak karaciğerde yağ birikimi ve beyin ici basıncta aşırı yukselmeye yol acan olum ihtimali yuksek olan bir hastalık olduğunu belirterek, hastalık hakkında soruları yanıtladı..
Reye sndromu nedir?
Reye Sendromu, ilk kez 1963 yılında Avustralya’lı bir patalog olan Dr. Reye tarafından ayrı bir hastalık olarak tanımlanmıştır.
Hastalığın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, grip, soğuk algınlığı ya da suciceği gibi viral enfeksiyonlar nedeniyle aspirin kullanan cocuklarda ve genclerde risk cok yuksektir. Bir araştırmada Reye Sendromu olan cocukların %90’ının aspirin almış oldukları belirlenmiştir. Gercekten de Reye Sendromuna grip salgınlarının daha cok gorulduğu aralık, ocak, şubat gibi kış aylarında daha cok rastlanır.
Hastalığın belirtileri neler?
Reye Sendromu, grip gibi bir ateşli viral enfeksiyondan 1-14 gun sonra iki aşamalı bir hastalık olarak ortaya cıkar. İlk donemde şiddetli ve surekli bulantı ve kusma ile beraber aşırı yorgunluk, uyku hali, cevreye ilgisizlik gibi beyinle ilgili belirtiler vardır. İkinci donemde ise, kişilik değişikliklerinden bilinc bulanıklığı ve komaya kadar giden sinir sistemi belirtileri tabloya hakim olur. 2 yaşından kucuk cocuklarda kusma yerine ishale daha cok rastlanır. Reye Sendromunda ateş normaldir. Belirtilerin suresi ve şiddeti hastadan hastaya değişir.
Erken tanı hastalığın tedavisinde ne kadar onemli?
Reye Sendromu erken donemde tanınıp uygun şekilde tedavi edilmediği zaman, olum ihtimali cok yuksek olan bir hastalıktır. İstatistiklere gore, gec tanı konanların %90’ı kaybedilirken, erken tanı ve doğru tedavi alan hastaların %90’ı hastalığı atlatabilirler.
Reye Sendromundan iyileşen cocukların bazıları tamamen duzelir, ama bazılarında zeka geriliği gibi bir takım norolojik ve psikolojik belirtiler kalabilir.
Viral enfeksiyon geciren ve aspirin de kullanılmış olan bir cocukta, ateş olmaksızın şiddetli kusma ile beraber karaciğer enzimleri yukselmesi varsa Reye Sendromu duşunulmelidir.
Tedavi nerede ve nasıl yapılıyor?
Reye Sendromu’ nun tedavisi mutlaka yoğun bakım unitelerinde yapılmalıdır. Bu hastaların ağız yoluyla beslenmesi sakıncalı olduğundan, damar yoluyla verilen sıvılarla beslenirler. Beyin ve kan basıncı ile sıvı ve elektrolit duzeyleri surekli olarak izlenir. Solunum yetersizliği olan hastalara solunum aletleri ile yapay solunum yaptırılır.Beyin odemine karşı kortizon verilir. Kan şekeri duşuk olan hastalara %25’lik şekerli serumlar uygulanır.
Ebeveynler neye dikkat etmeli?
16 yaşından kucuk olan cocuklara grip veya ateşli başka bir virus enfeksiyonu gecirdiklerinde kesinlikle aspirin verilmemelidir. Bu cocuklarda kullanılacak ağrı kesici-ateş duşurucu ilac parasetamol olmalıdır.