Yapılan ceşitli araştırmalara gore bebeklerin yaklaşık olarak %85 inin birinci aydan başlayarak emzik kullandığı gosterilmiştir. Annelerde emzik kullanımı ile ilgili yapılan anketlerde, emzik kullanımının genellikle normal bir davranış olarak kabul gorduğu ve bebeklerin emziğe kuvvetle bağlandıkları saptanmıştır. Anne sutunu kısa sure alan bebeklerde emzik kullanma sıklığının daha fazla olduğu bilinmektedir.
450 anne-bebek ikilisinde yapılan bir araştırmanın sonuclarına gore;
- Erken donemde emzik kullanan bebeklerde, kullanmayanlara gore 4 kez daha erken anne sutu bırakıldığı gorulmuştur.
- Emzik kullanan annelerden bazıları ya anne sutunu kesmiş ya da emzirme arası sureyi uzatmışlardır.
- Bu annelerin emzirmekten utandığı ve ağlama sesinden rahatsız olduklarını da belirtmişlerdir.
- Bu bebeklerde buyume geriliği de saptanmıştır.
- Emzirmekten rahatsız olan annelerde emziğin anne sutunun kesilmesinde etkili olduğu ancak emzirmekten rahatsız olmayan annelerde emzirme suresine etki etmediği gorulmuştur.
Diğer acılardan incelendiğinde de bebeklik doneminde sıklıkla kullanılan emziğin en gec 2 yaşın sonunda cocuk tarafından bırakılması gerektiği gorulmektedir. Aksi halde yukarıda sayılanların dışında da bazı sorunlarla karşılaşılabilir. Uzun sureli bir emzik alışkanlığı sonucunda karşılaşılabilecek problemler:
- 2 yaşından sonra devam eden emme alışkanlığı dişlerin yer değiştirmesine ve ust dişlerin one, alt dişlerin arkaya cekilerek aralarında acıklıklar meydana gelmesine neden olur. Bu donemde bıraktırılabilirse bu acıklıklar kapanır. Ancak 3,5 yaşından sonra meydana gelen acıklıklar kalıcı hale gelebilir.
- 3-4 yaşlarına kadar emzik emen cocuklarda v tipi ust cene (ust cene darlığı) ve dolayısı ile yuz yapısında bozulma meydana gelebilir.
- 4 yaş civarına kadar emzik emmeye devam eden cocuklarda kulak ve burun hastalıkları daha sık gozlenir.
Emziğin Faydaları
- Emzik bebeğin doğal emme icgudusunu tatmin eder ve ona guven hissi verir.
- Emme hareketi bebek icin başlı başına bir memnuniyet kaynağıdır. Cunku doğumu izleyen haftalarda bebeğin en guclu refleksi emmektir.
- Emzik sayesinde uzerindeki gerilimi atar, sakinleşir ve uykuya daha kolay dalar.
- Emzik kullandırılmayan bebek, bir sure sonra parmak emmeye başlayabiliyor. Ancak cocuğunuzu emzikten vazgecirmek parmak emmekten vazgecirmekten daha kolay oluyor.
- Bazı uzmanlar, emziklerin, bebeğin elleriyle bazı beceriler geliştirmesine de yardımcı olduğunu ileri surmektedirler. Ağızlarından duşurduklerinde bulmak icin beşik ya da yataklarının cevresini yoklamalarına ve emziği yeniden ağızlarına sokmaya calışmalarına yol acar.
Emziğin Seciminde ve Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Emzik tabanı bebeğin emziği yutmasını engeller. Bu plastik kısım burun deliklerini kapatmayacak şekilde yapılır ve hava gecmesini sağlamak icin delikleri icerir. Geceleri yumuşak malzemeden yapılanları tercih etmemelisiniz.
- Emzikler kaucuk ve silikon olmak uzere iki maddeden yapılırlar. Kaucuk doğal bir maddedir, elastik ve dayanıklıdır. Ozellikle diş cıkartan bebeklerde kaucuk emzik kullanmak uygun olur. Ancak kaucuk emzikler, suyu iclerine emdikleri icin cabuk bozulur. Silikon da silisyumdan uretilir. Silikon emzikler kolay bozulmaz, ancak diş darbelerine karşı dayanıklı değillerdir. Bu yuzden silikon emzikler henuz diş cıkarmamış bebekler icin daha uygundur.
- Damaksız emzikler anne memesini andırdığı icin bebekler tarafından tercih edilir. Ancak bu tur emzikler ozellikle bir yaşından sonra damağa baskı yaparak damak yapısını ve ust on dişlerin sıralanışını bozabilirler. Bu tur emziklerin bir yaşından sonra kullanılması onerilmiyor. Damaklı emzik ise daha elips ve yukarı doğru kıvrıktır. Bu anatomik şeklinden dolayı 2-3 yaş arasında bile rahatlıkla kullanılabilir. Damağa tamamen adapte olduğundan, herhangi bir bozukluğa neden olmaz.
- Doğrusu bebekleri geceleri emziksiz uyutmak daha zor olur. Bebek emziksiz uykuya dalamıyorsa, damaklı emzik tercih etmelisiniz. Bebek uykuya daldıktan sonra ise onu uyandırmadan emziği ağzından almalısınız.
- Emziği bebeğe vermeden once şekere veya bala batırmak hatalı bir alışkanlıktır. Bu hareket bebeğin diş minelerini zedeler ve diş curuklerine neden olur. Ayrıca buna alışan bebek, ağzında surekli tatlı bir tat almak isteyebilir. Bebeklerin kalıcı olmayan sut dişlerinin de bakımı cok onemlidir. Eğer bunlara iyi bakılmazsa hemen altlarında bulunan kalıcı dişler de zarar gorebilir.
- Emziğin temizliği uretildiği malzemeye gore değişir. Kaucuk olanlar ozel bir dezenfektan madde yardımı ile soğuk sterilize edilmelidirler. Silikon olanlar ise sıcak yontemle de steril hale getirilebilirler. Emziklerin devamlı temiz durmasını istiyorsanız, emniyetli bir cengelli iğne ile cocuğun kıyafetine tutturun ve boylece surekli yere duşmesini engelleyin.
- Yeni doğan bebeğinizin burnunu tıkamaması icin, emziğin arkasındaki plastik ağızlık bolumunun kucuk olması gerekir. Ama bebeklik donemini aşmış cocuğunuz icin emzik alacaksanız, arkasındaki ağızlık bolumunun, olduğu gibi ağzına sokamayacağı, dolayısıyla da boğulmasına yol acamayacağı kadar buyuk olmasına dikkat edin.
- "Ortodontik" diye nitelendirilen emziklerin meme başları yassıdır; buna karşılık daha alışılmış ceşitlerin, başları yuvarlaktır. Ortodontik ceşitlerin dişetleri ve dişler icin daha iyi olduğu ileri surulmekle birlikte, bebeğinizin hangisini sececeğini gormek icin her ikisini de denemeniz daha doğru olur. plastik ağızlığın bicimi, bebeğinizin değil, sizin seciminize bağlıdır; bununla birlikte, hangisini secerseniz secin, havasızlıktan boğulmaya yol acmaması icin, ustunde havalandırma delikleri bulunmasına dikkat edin.
- Butun emzikler onaylanmış guvenlik standartlarına uygun olmalıdır.
- Etiketinde standartları acıkca belirtilmeyen emzikleri sakın almayın.
- Emziğin ağızlığında havalandırma delikleri bulunması, bebeğin burnunun tıkalı olması ya da daha buyuk bir cocuğun butunuyle ağzına alması durumunda son derece onemlidir.
- Emzikleri biraz olsun yıpranmaları durumunda bile, atın.
- Emzikler, cok kucuk bebeklerin boyunlarına asılmamalıdır: Boğazlarına dolanarak boğulmalarına yol acabilirler.
- Yeni doğmuş bebeğinizin emziğinin, tıpkı biberon memeleri gibi, mikroptan arındırılması gerekir.
- Biberonların mikroptan arındırılmasında yararlanmış olduğunuz yontemleri, emziklerde de izleyin.
- Bebeğiniz parmaklarını -ve başka nesneleri- sık sık ağzına soktuğu yaşa geldiğinde, artık emzikleri mikroptan arındırmaya gerek kalmaz.
- Ama kuşkusuz, emziği yere duşunce, mutlaka iyice yıkadıktan sonra yeniden verin.
- Kullanılmayan emzikleri hep aynı kabın icinde tutmak, hem temiz kalmalarını sağlar, hem de bebeğiniz yaygarayı bastığında, "emziğini nereye koşmuştum?" diye dort bir yana koşuşturmaktan sizi kurtarır.
Eğer bebeğiniz emziği bırakmak istemiyorsa bir takım onlemler almak gerekir:
- Oncelikle emzik emme suresi mumkun olduğunca kısıtlanmalı, emzik kesinlikle şeker, recel vs gibi şeylere batırılmamalıdır.
- Emzik emmek istediğinde sevdiği bir sebze meyve verilerek onunla oyalanması sağlanmalıdır. Bu tur şeyleri de yerken tek başına bırakılmamalı, emmesi onlenmelidir.
- Ayrıca emziği emmediği durumlarda mukafatlandırılarak (sozle veya hediye ile veya bak buyudun işte gibi sozlerle...) teşvik edilmelidir.
- Anne ve babanın en cok dikkat etmesi gereken nokta; bebekleri gergin, sinirli ve huysuzken emziği onu susturmak icin tek care olarak gormemektir. Ağlayan bebeği susturmak icin once tatlılıkla yaklaşarak sakinleştirmeye calışmak gerekir.
- Daha buyukce cocuğunuza, bazı karşılaştırmalar yaparak, yuvada başka hic kimsede emzik olmadığını anlatabilirsiniz: Ama sakın onu utandırmayın; yuvaya emziksiz gitmeyi bir oyunmuş, yeni bir deneymiş gibi gormesine gayret edin.
- Boylece cocuğunuzun gun gectikce emziğe yalnızca yatma saatlerinde gereksinme duyacağı, daha sonra da hic duymayacağı bir noktaya erişirsiniz.