ANNE BABA TUTUMLARI-
ŞİDDETLİ RET EDİCİ ANA BABA TUTUMU-
Ret etme ,bir anlamda cocuğun bedensel ve ruhsal gereksinmelerini karşılamayı aksatacak kadar cocuğa karşı duşmanca duygular beslenilmesidir.-
Şiddetli ret edici tutumu olan ailelerde cocuğa karşı duşmanmış gibi davranılır. Şefkat,sevgi,sıcaklık verilmez. Oz evlatları olduğu halde anne baba tarafından cocuk uvey evlat muamelesi gormektedir. Bazen sadece anne bazen de sadece baba cocuğu ret eder. Ama genelde aile icinde cocuğa soğuk davranılır.-
Beğenilmez ve devamlı her yaptığı eleştirilir.Cocuğun eksik ve yanlış davranışları araştırılır.Cocuğa baskı yapmak icin her turlu fırsat kollanır.Cocuğun iyi yonleri değil de devamlı kotu yonleri su yuzune cıkarılır. Her turlu angarya bu cocuğa yıkılır. Bazen diğer cocuklar da bu muameleden nasiplerini almaktadırlar.Ama genel de gunah kecisi olarak bir cocuk secilir. Ret edilen cocuğa evdeki diğer cocuklardan farklı davranılır.-
Aile sıcak,sosyal ve guven verici havadan kesinlikle yoksundur.Aile ici yaşam gerilim,catışma ve kavgalarla doludur.-
Anne baba cocuğu sevmemekte ,anlamamakta ve onu diktatorce yonetmeye calışmaktadır.-
KAYITSIZ VE PASİF ANNE BABA TUTUMU-
Pasif ve kayıtsız ebeveyn ,cocuğun davranışları karşısında "ilgisiz ve kayıtsız" davranışlar sergileyen anne babadır. Onlar icin cocuğun varlığı ve yokluğu belli değildir. Bu gruba giren anne babalar hoş goru ile boş vermeyi birbirine karıştırmaktadırlar.-
Anne baba cocuğa karşı cocuğun kendisini rahatsız hissedecek kadar kayıtsız kalabilmektedir.Cocuğu ihmal eden anne baba zorunlu olduğu zamanlarda, cocukla yuzeysel bir ilişki kurabilmektedir.-
Cocuk anne babayı rahatsız etmediği muddetce ,gorunurde cocukla ilgili pek bir problem yoktur.Eğer cocuk anne babayı rahatsız eder ve onların yollarına cıkıp engel teşkil ederse ,anne baba cocuğa karşı duşmanca bir tutum ve tavır takınır. Cocuğu duşman kuvvet ilan ederler.Daha sonra ise cocuğa karşı yine kayıtsız tutum sergilerler.-
Anne babaların kişilik yapıları değişkendir.Rahat ,sessiz vurdumduymaz pasif oldukları gibi saldırgan da olabilirler.-
BASKICI ,OTORİTER,KATI VE SIKI ANNE BABA TUTUMU-
Cocuğunu ,kendi ideallerinde yaşattığı kalıplara uygun kucuk bir yetişkin yapma cabasıyla ,yola cıkan ana babaların coğunlukla katı,baskıcı ve hoşgorusuz bir tutum icinde olduklarını goruruz.Cocuğumuz bizden yaşca be-dence ve ruhca kucuk olabilir fakat bu cocuğumuzun bizim bir model kucuğu- muz olması anlamına gelmez.O henuz bir cocuktur.Evet cocuktur.Yaramazlık ve hatalar yapması kadar doğal olabilecek ne olabilir ki?-
DENGESİZ,KARARSIZ VE TUTARSIZ ANNE BABA TUTUMU-
Cocuk eğitiminde tutarsızlık cok yonludur.Cocuğun belli bir davranışı kimi zaman hoş gorulmesi kimi zamanda aynı davranış yuzunden ceza alması cocukta cezanın anlamı ve sucun niteliği hakkında kuşkular uyanmasına neden olur.Acaba cocuğun bu davranışı anne babanın belirli bir anında, orneğin işten yorgun argın geldiklerinde,sinirli olduklarında veya evde misafir olduğunda mı yanlıştır? Sakıncalıdır? Yoksa her zaman sakıncalı ve uygun değildir?. Orneğin cocuk evde ıslık calıyordur-
AMACSIZ HOŞGORULU ANNE BABA TUTUMU-
Anne babanın cocuklarına karşı hoşgoru sahibi olmaları cocukların bazı kısıtlamalar dışında ,arzularını ,diledikleri bicimde gercekleştirebilmelerine izin vermeleri anlamına gelmektedir.Duzeyli hoşgoru sahibi olan anne babaların cocukları evlerine yonelik olumlu bireyler olurlar.Hoşgoru normal duzeyde ise , cocuk kendine guvenen ,yaratıcı ve toplumsal birey olarak karşımıza cıkar.-
Amacsız hoşgorude ise yukarıda anlatmaya calıştıklarımdan biraz farklıdır.Anne baba ev icinde ve dışında cocuğun kendilerini rahatsız etmemesi şartıyla ,cocuğun tum davranışlarında serbestlik vardır. Cocuk bir muddet sonra anlar ki "Anne babayı rahatsız etmezsem, her şeyi yapabilirim."Demeye başlar.-
Boyle anne babalar hoşgorulu tutumlarından kolay kolay ayrılmak istemezler.Cunku cocuğa dilediğini vermenin ona karşı koymaktan daha kolay olduğu duşuncesini kendilerine yerleştirmiştirler.Cocuğu en kolay metotla buyutmektedirler.Cocuğun istekleri "Bırak ver de ağlamasın,cocuk uzulmesin." Veya "Cocuktur yapar,siz hic cocuk olmadınız mı?"denilerek yerine getirilmeye calışılır.Kendi yaşamadıkları cocukluklarının ;cocukları tarafından yaşanmasını isterler.-
Boyle bir tutum coğunlukla cocuğu cezalandırmaktan korkmanın ve cocuğa bebek muamelesi yapmanın bir donuşumu olarak ortaya cıkmaktadır.-
MUKEMMELİYETCİ ANNE BABA TUTUMU-
Mukemmeliyetci anne baba her şeyin en iyisini cocuğundan bekler.Kendi gercekleştiremediği yaşantıları cocuklarının gercekleştirmesini ister. Mukemmeliyetci anne babanın cocuğu sınıfın birincisi ve hatta okulun birincisi olmalıdır.Ayrıca cok iyi resim yapmalı,şarkı soylemeli,iyi konuşmalı,lider olmalı, iyi yuzmeli,koşmalı herkesin parmakla gostereceği ornek davranışlar sergileyen cocuk olmalıdır. Hayır !Boyle ailelerde cocuk asla cocuk olmaz.Cocukluğunu yaşayamaz.-
KABUL EDİCİ, GUVEN VERİCİ HOŞGORULU VE DEMOKRATİK ANNE BABA TUTUMU-
Anne babanın cocuğu kabulu,sevgi ve sevecenlikle ele alması,cocukla ilgilenmesi şeklinde davranışa yansımaktadır.Kabul eden anne baba,cocuğun ilgilerini goz onunde tutarak ,onun yeteneklerini geliştirecek ortamı cocuk icin hazırlar.Kabul goren cocuk,genellikle sosyalleşmiş,işbirliğine hazır,arkadaş canlısı,duygusal ve sosyal acıdan dengeli ve mutlu bir bireydir.-
Anne baba birbirlerine ve cocuklarına karşı olan duygularında net ve acıktır.Aile icinde guven ve şeffaflık vardır.Aile huzurludur.Problemlerle nasıl baş edebileceklerini birlikte araştırırlar.Bu ortamda yetişen cocuğa kişilik ozelliği olarak aynen yansır.-
Ana babaların cocuklarına karşı hoşgorulu sahibi olmaları,cocuklarını desteklemeleri,bazı kısıtlamaların dışında cocuğun istek ve arzularını yerine getirmeleri anlamına gelmektedir.-
YAYGIN DORT AİLE YAPISI-
KAPALI AİLELER-
Kapalı ailelerde genellikle”geleneksel”olarak bilinirler.bu ailelerde kararları veren belli bir lider ve hiyerarşi sistemi vardır.bu lider anne veya baba olabilir.bu tip aileler uyelerinin ihtiyaclarını sabitlik /durağanlık,yapı ve ait olma duyguları ile karşılamaya calışırlar. Ebeveynlik otoriteye dayanır.kapalı aileler iyi işlerlerse kurallar ve sınırlar belli olur.ancak,bu ailelerde cocukların ozellikleri yadsınır.cunku kapalı ailelerde zıtlıklara karşı cok az hoşgoru vardır.ebeveynler katı kurallarla davranışları kontrol altında tutmaya calışırlar.bu aileler oldukca katıdır ve uyeleriyle ici icedir.-
GELİŞİGUZEL AİLELER-
Kapalı ailenin tam tersine,gelişiguzel aileler gurup yerine bireye onem verirler.Yani aile her uyenin ihtiyac ve amaclarını karşılamasına yardım eder.Aile yapısı hiyerarşik değil izin vericidir.Aile uyelerinin bağımsız olarak kendi problemlerini cozebilmeleri icin cesaretlendirilir.Bu tip iyi işleyen aileler,cocuklarının yaratıcılığını ve bireyselliğini geliştirirler.ancak,gelişiguzel ailelerin iki zorluğu vardır.birincisi sınırlarını veya guvenli yapısını kurmada yetersizdirler.ikincisi ,gucu kullanmada ve ebeveynlikte zayıftırlar.bu nedenle etkileşim karışık hale gelir.gelişi guzel ailelerde ergen cocuklar kendilerini bir yapıya dahil etmek icin ceşitli alt kultur guruplarına katılabilirler-
ACIK AİLELER-
Acık ailelerde değerler karışıktır, hem bireyselliğe hem de guruba onem verirler. Kararlar butun aile uyeleri tarafından alınır, bilgiler paylaşılır, işbirliği yapılır. Gelişiguzel ailelerin tersine, acık ailelerde iletişim fazladır. Acık aileler bireylerine guven verir.-
EŞ ZAMANLI AİLELER-
Eş zamanlı ailelerde iletişim kapalıdır. Bu nedenle sozel olmayan iletişim cok onemlidir. Başarılı aile uyeleri sozel olmayan bu mesajları okuyabilecek beceriyi geliştirirler. Eş zamanlı ailelerde cocuklar rutin ve duzenli bir ortam icinde guvenli ve ait olma duygularıyla yaşarlar. Ebeveynlerin iletişimi doğrudan ve acık olmadığı icin bunları anlamak cok zordur. Bu tip ailelerde etkileşim az olduğu icin samimiyetlik duygularını kaybetmişlerdir. Yinede bu tip aileler cocuklarına guvenlik ve ait olma duygularını yaşatmaya calışırlar. Eğer ailede buyuk bir değişim ortaya cıkarsa uyeler bunu inkar etmeye calışırlar. Eş zamanlı aileler sakinlik ve huzur istedikleri icin inkar edemeyecekleri kadar buyuk bir problem oluncaya kadar uyelerine yardımcı olmazlar.-
Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL-
İstanbulPsikolojik Danışman ----
COCUKLARI KOTU EĞİTMENİN YOLLARI
1. COCUKLARI KENDİNİZE KARŞI KİNLİ YAPMANIN YOLLARIOna karşı daima aksi ve asık suratlı olun.Niyetinin ne olduğuna bakmaksızın en kucuk bir kabahati ceza ile karşılayın.Boyle davrandığınız zaman, size nasıl kin beslediğini goreceksiniz.Cocuğunuzun size karsı kin beslemesini temin etmenin bir cok yolu vardır. Bunlardan biri de onun hislerine değer vermemektir.
2. COCUKLARI KENDİNİZE KARŞI İTİMATSIZ YAPMANIN YOLLARIOnlara boş vaatlerde bulunun.
3. COCUKLARIN SİZE HAKARET ETMELERİNİ SAĞLAMANIN YOLLARICocuklarınızın en kucuk sucunu hakaret ve alayla karşılayın.Her şeyini tenkit edin.
4. COCUKLARIN SOZUNUZU DİNLEMEMELERİNİ SAĞLAMANIN YOLLARIYerine getirip getirmemelerine bakmaksızın emirler yağdırın.Onlardan yerine getiremeyecekleri şeyleri isteyin.Suclarını zamanında cezalandırmak yerine kuru tehditler savurun.
5. COCUKLARI İNSANLARDAN SOĞUTMANIN YOLLARIOnlara daima kotu insanlardan bahsedin.Bu dunyada guvenilecek insan kalmadığını tekrarlayın.Herkesin menfaat peşinde koştuğunu soyleyin.
6. COCUKLARI ZALİM VE ACIMASIZ YAPMANIN YOLLARIHerkese, hatta cocuklarınıza bile kaba davranın.Hayvanlara işkence edin.Sizden zayıf olanları daima ezin.
7. COCUKLARI BAŞKALARINA KIN DUYMAYA ALIŞTIRMANIN YOLLARICocuklar birbirlerine kızdıkları vakit onlarla birlikte olun.Kızdığı kimseye lanetler yağdırın.Intikam almasini tesvik edin.Birisi cocuğunuza hakaret ettiği zaman olayı buyutun, bunu asla unutmasın.
8. COCUKLARI KISKANC BİRER BİREY YAPMANIN YOLLARICocukların yanında daima durumu sizden iyi olanları eleştirin.Varlıklı, isi yerinde, mutlu insanların başkalarını duşunmeyen kimseler olduğunu soyleyin.
9. COCUKLARIN HAYAL VE KABUS GORMELERİNİ SAĞLAMANIN YOLLARIOnlara buyuden, sihirden, peri masallarından, Kaf Dağının ardındaki denizden, kotu kalpli cadıdan bahsedin.
10. COCUKLARI TABİATIN GUZELLİKLERİNE KARSI HİSSİZ YAPMANIN YOLLARIOnlar, Allah’ın sanat harikalarıyla dolu tabiatla ilgilenince bu meraklarıyla alay edin.Otla, boceklerle bos insanların uğraştığını soyleyin boylece onların tefekkur hislerini koreltin, ta ki duygusuz kaba birer insan olsunlar.Duygularını koreltecek, duşunce kabiliyetini dejenere edecek bir yol da sudur; Onlara cok kucuk yasta zorla okuma - yazma oğretin seviyesinin uzerinde bilgi vermeye calısın. Ders calışmadığı zaman uzerinde dayağı eksik etmeyin.
11. COCUKLARI İNATCI YAPMANIN YOLLARIOnların her isteklerini yerine getirin. Bir dediklerini iki etmeyin.Hicbir arzularını geri cevirmeyin. Goreceksiniz ki soz dinlemez, laftan anlamaz birer inatcı cocuk olup cıkacaklardır.Onların hakli isteklerine kulak asmayın. İlla da istiyorum diye ağlamaya başlayınca arzularını yerine getirin.
12. COCUKLARI KUCUK YASTA İFTİRACI YAPMANIN YOLLARICocukların yanında daima başkalarını cekiştirin ve onlara da tasdik ettirin, sık sık başkalarını eleştirin suc atin.
13. COCUKLARI YALANCILIĞA ALIŞTIRMANIN YOLLARIOnlara yalancılıkla ornek olun.Yerine getirmeyeceğiniz vaatlerde bulunun.Başkalarına yalan soylemeyi tembihleyin.Daha kucuktur diye yalanlarını hoş gorun.Uyduruyor diye iltifat edin.Suclarını itiraf ettikleri zaman onları şiddetle cezalandırın, boyle davrandığınız takdirde cezadan kurtulmak icin yalan soyleyeceklerdir.
14. COCUKLARI NANKOR VE SOMURTKAN YAPMANIN YOLLARIHer şeyin kotu tarafını gosterin.Hayatınızdan hep şikayetci olun.Kotu bir kaderiniz olduğundan yakının.
15. COCUKLARI GAYESİZ, ENERJİSİZ VE HAYATTAN SOĞUMUŞ İNSAN YAPMANIN YOLLARIOnlara ders calışması icin baskı yapın.Oyun oynamalarına izin vermeyin.Daima ve her zaman ders calışmalarını sağlayın.Sizi dinlemeyerek derslerini ihmal ederse dayağı baslarından eksik etmeyin.Kendilerinin hoşlandığı değil sizin sectiğiniz bir mesleğe ozendirin.Sevdiğiniz mesleğe kabiliyetlerinin uygun olup - olmadığına aldırmaksızın onlara baskı yapın.
16. COCUKLARDA GUVEN DUYGUSUNU KIRMANIN YOLLARICocukların kendilerini size beğendirmek icin gosterdikleri gayretleri gormezden gelin.Onların isini beğenmeyip, beceriksizlikle itham edin.Calışmaları ile alay edin.
17. COCUKLARI İNTİZAMSIZ, DAĞINIK, PASAKLI YAPMANIN YOLLARIOnların temizliğe olan hevesini kirin bu titizlikleriyle alay edin.Dağınık ve intizamsız hareketlerinizle onlara ornek olun.
18. COCUKLARI TEMBEL VE HAYLAZ YAPMANIN YOLLARIOnlara mutluluğun sadece parada ve zenginlikte olduğunu soyleyin.Cok okumakla zengin olunamayacağını etraftan ornekler gostererek anlatın ve onları okuldan soğutun.
ALINTI