Cocuklarda gorulen kaka yapma olayı gercekten cok rahatsız eden bir durum.Bazen hic olmadık ortamda bile eğer cocuğunuzun başına geliyorsa bu durum anneyi de oldukca huzursuz eder.
Peki tıpta bu kaka tutamama altına yapma hastalığı nedir neden olur ve tedavi yolları nelerdir işte cevabı:
Enkopresiz en az dort yaşında olan bir cocuğun uygunsuz yere (orneğin yere ya da camaşırına) kakasını yapmasıdır. Bu durum uc ay sureyle devam ediyorsa ve ayda en az bir kez tekrarlıyorsa cocuğun enkopresiz yaşadığı duşunulur. Erkek cocuklarda kız cocuklarına oranla dort beş kat daha fazla gorulmektedir.
Genellikle enkopresiz cocukların uzun sureli kronik kabızlık yaşamaları sonucunda yaşadıkları bir sorundur. Kabızlıkla beraber cocukların bağırsak hareketlerinde yavaşlama ve sıkıntı yaşanır. Ozellikle kabızlık yaşandığında bir kısırdongu başlar. Cocuk kaka yaparken rahatsızlık hissetiği icin tuvalete gitmeyi reddeder. Bağırsağa yapılan baskı sonucunda rektum genişler, mesane dolar ancak boşalamaz. Ancak aşırı baskıdan dolayı gun icinde sızmalar olabilir.
Kabızlığın yanı sıra hazır yemek tuketmek, yeteri kadar su icmemek, duşuk aktivite, ev dışındaki ortamlarda tuvaleti kullanmama gibi nedenler de enkopresiz geliştirmesini etkiler.
Kabızlık gibi fiziksel nedenlerin yanı sıra duygusal sıkıntılar ve aile ici problemler de enkopresizin gelişimine neden olur. Ozellikle tuvalet eğitimi sırasında yaşanan stresli bir olay cocuğun eğitimini tamamlamasını engelleyebilir. Ya da kaka yapmayı acı gibi olumsuz duygularla bağdaştırabilir. Kucuk cocuklar tuvaletin icinden korkabilir ya da kaka yaparken kendinden bir parcayı kaybedecekmiş gibi bir hisse kapılabilirler.
Anne babanın bu durumda gosterdiği olumsuz tepkiler (eğitim konusunda ısrarcı davranma, yoğun hayalkırıklığı ve kızgınlık dolu tepkiler) cocuğun zihninin bağırsak hareketleriyle gereğinden fazla meşgul olmasına neden olur. Bu durumda uygun bir cozum bulunamazsa cocuk anne baba ile kontrol ve guc mucadelesine girebilir. Uygun olmayan şekilde geliştirdiği bağırsak kontroluyle cocuk tıpkı dışkısı gibi kendi kızgınlığını icinde tutmaya başlayabilir. Ayrıca stres yaratan bir olaya (orneğin, kardeş doğumu, okula başlama, ana bakım veren kişiden ayrılma gibi) karşı tepki olarak da cocuk altını kirletmeyi secebilir.
Enkopresiz sonucunda da bazı duygusal sıkıntılar yaşanır. Kakasını tutamamamak cocukta utanc ve sucluluk hissi yaşatır. Ayrıca cevresindeki kişiler de (kardeşi, arkadaşı, vb. gibi) cocuğun yanına yaklaşmak istemeyebilir ve bu durum onun dışlanmasına ve alay edilmesine neden olur.
Oneriler:• Anne baba cocuğun yeterli miktarda sıvı ve lifli gıda alıp almadığını kontrol edebilir.
• Cocuk oğunlerden sonra beş on dakika tuvalete oturabilir.
• Tuvaletteyken bazı pekiştirmek uygulamak (kitap okumak, cıkartma kitabını doldurmak, vb. gibi) cocuğu teşvik edebilir.
• Tuvaletini yapması konusunda cocukla inatlaşmamak ya da onu azarlamamak gerekir.
Ne zaman yardım almalı?
• Yukarıdaki davranışsal yontemlere cevap vermediğinde,
• Kabızlık kronikleşmiş ve cocuğun tuvaletini yapmasını engelleyen ve onu korkutan bir durum haline gelmişse,
enkopresiz yaşayan cocuk icin bir uzmandan yardım almak gerekir.