bebeklerde, bobrek hastalıkları, idrar yolu hastalıkları, nelerdir, tedavileri, onlemler, tanısı, ile ilgili bilgileri burada bulabilirsiniz
Sevgili melekler,
Bebeklerimizde sıkca gorulen hastalıkların başında idrar yolu hastalıkları gelir.Bu hastalıklar ve tedavileriyle ilgili bilgilenelim..
İdrar yolu iltihabı
Bobreklerin ve idrar yollarının iltihaplanması cocuklarda sık olarak rastlanılan bir durumdur. Bu hastalıkta, mikroplar genellikle idrar yollarının alt ucundan vucuda girer ve idrar kesesi icinde coğalır. İltihaplanma, idrar kesesinde sınırlı kalabilir veya bazı durumlarda bobreklere kadar da yayılabilir.
İdrar kesesi iltihaplarında sık sık idrar yapma, idrar yaparken yanma ve ağrı, idrar kacırma, bazen kanamalı idrar ve hafif ateş gibi belirtiler ortaya cıkar. Bobrekler de iltihaplanırsa coğu defa ateş daha yuksek olur, boğur ağrısı da gozlenebilir. Bobreklerin sık sık iltihaplanması, sonunda bobrek yetersizliğine yol acar. Bunu onlemek icin idrar yolu iltihaplarının zamanında teşhis ve tedavi edilmesi gerekir. Zamanında teşhis, cocuklarda hafif de olsa idrar yapma şikayetlerinin ciddiye alınması ile mumkundur.
İdrar yolu iltihabı, idrar yolları tamamen normal yapıda olan cocuklarda da ortaya cıkabilir. Ancak, bobreklerde veya idrar borularında kist, taş, darlık gibi bozukluklar varsa ya da idrarın geri tepmesi soz konusu ise iltihaplanma riski artar. Bu nedenle, idrar yolu iltihabı geciren cocukların altta yatabilecek hastalıklar yonunden mutlaka araştırılması gerekir. Bazı durumlarda, iltihaplanmaya yol acan bozukluk ameliyatla ortadan kaldırılabilir.
İdrarın geri tepmesi
İdrar bobreklerden aşağıya doğru akar ve idrar kesesinde birikir. Normal koşullarda, idrar kesesinden yukarıya, yani bobreklere doğru idrar gecişi olmaz. Bazı cocuklarda, idrar borusunun keseye girdiği yerde doğuştan bir gevşeklik veya idrar kesesinin boşalmasında gucluk (orneğin, uretrada perde nedeniyle) olabilir. Her iki durumda da, kesede biriken idrar geriye, bobreklere doğru kacar. İşte buna idrarın geri tepmesi denir. İdrarın geri tepmesi mikropların bobreklere kolayca ulaşmasına ve iltihaplanmaya yol acar. Bunun onlenmesi icin uzun sureli antibiyotik tedavisi, bazen de ameliyat gerekebilir.
Nefrit
Nefrit, normalde vucudumuzun savunma sisteminde gorev yapan bazı madde ve hucrelerin bobrek dokusunda birikmesi sonucunda ortaya cıkar.
Başlıca iki ceşit nefrit vardır:
I. Kısa sureli (akut) nefrit
II. Suregen (kronik veya muzmin) nefrit
Akut nefrit, cocuklarda sık rastlanılan bir hastalıktır. Bademcik ve cilt iltihaplarından sonra gorulur. Kanlı idrar ve goz kapaklarında, yuzde ve bacaklarda şişlik ile kendini belli eder. Tansiyon yukselmesi ve gecici bobrek yetersizliği ortaya cıkabilir. Hastalık, genellikle 1-2 hafta icinde duzelir ve coğu defa bobreklerde kalıcı hasar bırakmaz.
Kronik nefritler, bazen hic belirti gostermeden sinsi bir şekilde başlar; bazı hastalarda ise kanlı idrar ve vucutta şişlik gorulebilir. Hastalık yıllarca surebilir.
Nefrotik sendrom
Nefrotik sendrom, idrarda protein kaybı ve vucutta şişmeyle seyreden bir hastalıktır. Coğu defa kortizon ilacı ile tedavi edilebilir. Ancak tedavi kesildikten sonra tekrarlayabilir. Bu hastalık cocukluk cağında sık sık tekrarlarsa bile, hasta erişkin yaşa ulaştıktan sonra coğu defa bobrekte hasar bırakmadan tamamen iyileşir. Kortizon ile iyileşmenin nefrotik sendrom ceşitleri de vardır. Bunlarda başka tedavi yontemleri denenir.
Cocuklarda kronik bobrek yetmezliği ortaya cıkabilir mi?
Ne yazık ki, evet! Doğuştan olan bobrek idrar yolu hastalıklarında, kronik nefritler sonucunda veya bobrek iltihaplarının tekrarlanması ile cocukların bobrekleri de iş goremez hale gelebilir. Bu durum cok ilerlerse 'son donem bobrek yetersizliği' adını verdiğimiz tablo ortaya cıkar; zararlı maddeler, tuzlar ve su vucutta birikerek hayatı tehdit eder. Hastalığın bu safhasında diyaliz tedavisi veya bobrek nakli yapılması gerekir.
Cocuklara da diyaliz ve bobrek nakli yapılabilir mi?
Evet. Gunumuzdeki teknik gelişmeler, diyaliz veya bobrek naklinin cocuklara da uygulanabilmesine olanak sağlamıştır.
Diyaliz tedavisi iki şekilde yapılabilir.
I. Makine ile diyaliz (hemodiyaliz)
II. Karın zarından diyaliz (periton diyalizi)
Hemodiyaliz icin, hastanın haftada 2-3 defa 3-4 saat sureyle hastanede makineye bağlanması gerekir. Bu sırada buyuk damarlara iğne ile girilerek vucut dışına cekilen kan filtrelerden gecirilerek temizlenir. Periton diyalizi ise evde anne-babanın yardımıyla ya da buyuk cocukların kendileri tarafından uygulanan bir yontemdir. Hastanın karın boşluğuna yerleştirilen bir borudan sıvı alıp verilerek yapılır. Periton diyalizi hastaneden uzakta bir yaşam imkanı sağladığı ve damar girişimi gerektirmediği icin cocuklara daha uygun bir diyaliz yontemidir.
Son donem bobrek yetersizlikli cocuklar icin en iyi tedavi şekli bobrek naklidir. Gunumuzde kucuk cocuklara, hatta sut cocuklarına da bobrek nakli yapmak mumkundur.
Cocukları bobrek hastalıklarından korumak mumkun mudur?
Hem evet, hem de hayır! Cocuklarda gorulen bobrek hastalıklarının bir kısmını alacağımız tedbirlerle tamamen onlemek mumkun olabilir. Orneğin genel sağlık onlemleri ile toplumda bademcik iltihaplarını azaltarak akut nefritin ortaya cıkmasını engelleyebiliriz.
Doğuştan yapı bozukluklarını, kronik nefritleri veya nefrotik sendromu tamamen onlemek mumkun değildir. Ancak bu durumlarda erken tanı ile hastalık tedavi edilebilir veya hic değilse ilerlemesi durdurulabilir. Orneğin, gebelik sırasında duzenli ultrasonografi kontrolu yapılırsa, idrar yollarının şekil bozuklukları bebek daha anne karnındayken tanınarak doğumdan hemen sonra gerekli onlemler alınabilir. İdrar yolu iltihaplarının ihmal edilmeden tedavi edilmesi ile de bunların tekrarlaması ve bobreklere zarar vermesi onlenebilir.
Cocuklarda bobrek hastalıklarının belirtileri :
Bu belirtileri şoyle sıralayabiliriz:
- Kırmızı - kahverengi idrar
- Goz kapaklarında, yuzde ve bacaklarda şişlik
- Karın ağrısı, boğur ağrısı
- İdrar yanması
- Sık sık idrara cıkma
- Tuvalete yetişememe ve idrar kacırma
- İdrarı fışkırtamama ve damla damla idrar yapma
- Ateş
- Cok su icip, cok idrar cıkma
- İdrar miktarının aniden azalması
- İştahsızlık
- Tekrarlayan kusmalar
- Kilo alımının ve buyumenin duraklaması
- Halsizlik
- Solukluk
Bobrek ve idrar yolu hastalıklarında, yukarıda sayılan belirtilerden biri veya birkacı ortaya cıkabilir. Bazen belirtiler cok hafif olabilir ve cocuğu fazla rahatsız etmez.
KUCUK BELİRTİLERİ DİKKATE ALMAK ERKEN TANI YONUNDEN COK ONEMLİDİR!