Spor her yaşta faydalıdır deriz ama en sağlıklısı erken yaşta hangisine en cok yonelme eğilimi olan sporsa onunla ilgilenmeye devam etmektir...
Fiziksel ve psikolojik acıdan denge sağlanarak, cocuk spora teşvik edilmesi tavsiye ediliyor.
Cocukluk donemi doğumdan itibaren 11-12 yaşına kadar suren bir zaman kapsar.
Ancak yaşa bağımlı kalmadan, doğumdan itibaren cocuğun, fiziksel, zihinse ve psikolojik gelişimindeki seyrine bakarak cinsel olgunluğa erişmesine kadar olan surecin cocukluk donemi olarak ele alınması gerekir. Cunku ,kimi cocuk akranlarına gore, daha erken veya gec gelişebilir.
İlkokulun ilk sınıflarında cocuğun kendi vucut ağırlığı ile yapacağı calışmalar yeterlidir. Burada halat cekme, yuksekce bir yere dayanarak push-up (şınav), direğe veya halata tırmanma, alcak barda ayaklar onde/yerde kendini cekme, barfikse asılma, tek ve cift ayak sıcramalar, cakı hareketleri en uygun duşen kuvvet calışmalarıdır.
Govde kaslarının kuvvetlenmesi ve tırmanma yeteneği 7-9 yaşları arasında en yuksek gelişim duzeyine erişmektedir. Bunların ardından 9 yaş sonrası kendi vucut ağırlığının dışındaki bir ağırlığa taşınarak, sağlık topu gibi calışmalar ilave edilebilir.
Uzmanlar 14 yaşından once serbest ağırlıkla calışma yapılmaması gerekliliğine dikkat cekmektedir.
Artan yaşla bağlı olarak dinamik calışmaların yanı sara izotermik (statik/durgun) calışmalara da ağırlık verilmeye başlanmalıdır. Bilindiği gibi anaerobik guc yaşın ilerlemese bağlı bir gelişim gostermektedir. Bu donemden sonra yapılacak kuvvet calışmalarında serbest ağırlık (halter) devreye girecek ise mutlaka bir uzman tarafından programlarının hazırlanması gerekmektedir. Erkeklerde kas kuvvetindeki en buyuk artış 6, 8, 13 ve 14 yaşlarında gozlenir. Kızlarda ise en buyuk artış 4 ve 9uncu yaşlara gozlenmektedir.
Ağırlık calışmalarına başlama yaşında dikkat edilmesi gereken en onemli nokta, buyume cağıdır. Ozellikle fiziksel gelişme sırasında , boyun uzaması, kemiklerin epifiz adı verilen buyume noktalarından sağlanır. Burada epifiz bolgelerine gelen darbeler ve o bolgelere binen fiziksel yuk, bu bolgelerin erken kapanmasına neden olur. Boylece kemiğin buyumesi, boyun uzaması engellenmiş olur.
Yetenek ve Yonlendirme
Sportif bağlamda yetenek kavramı , belli bir alanda normalin uzerinde ancak henuz tam gelişmemiş ozellikler butunu ve bunlara sahip kişi olarak değerlendirilir.
Yetenekli sporcuların ozellikleri
Yetenekli bir sporcu incelendiğinde, diğer sporculara oranla şu ozellikleri farklılık gosterir:
Antrenmanda daha başarılıdır.
Antrenmanda verilen uyarılara daha cabuk uyum sağlar.
Daha cabuk oğrenir.
Edindiği deneyimleri, başarısını artırmak amacıyla kullanır.
Verilen gorevleri başarı ile sonuclandırır ve soruları yaratıcı bicimde cozumler.
Performans gittikce yukselir.
Stres altında bile doğru değerlendirme yapar.
Riski goze alır.
Başarısızlıklar onun icin motivasyon unsuru olur.
Yetenek seciminde hangi yontemler uygulanır?
Yetenek seciminde temelde iki yontem uygulanır. Bunlar, doğal secim ve bilimsel secim yontemidir. Doğal secim yonteminde kişi ya sectiği spor dalına katılır ya da başarılı olamadığı bir daldan başka bir spor dalına yonelip orada başarılı olur. Bilimsel secim yonteminde ise bilimsel testlerle kişilerin kendileri icin en uygun spor dalları belirlenir ve onlara yonlendirilir.
Yetenek seciminde hangi olcutler kullanılır?
Bilindiği gibi yetenek secimi ve spora yonlendirme yuksek sportif performansa yonelik spora anlayışı icinde değerlendirilir. Sporda yetenek kavramının belirlenmesinde etkili olan faktorler şunlardır:
Konstitusyel (sağlık durumu , antropometrik ozellikler) ozellikler
Kondisyonel motorik ozellikler
Teknotermik ozellikler (oğrenme yeteneği, verimliliğe hazır olma durumu, duygusal ozellikler, bilişsel ozellikler)
Sosyal faktorler
Yetenek secimi uc aşamadan oluşmaktadır. Bunlar onsecim, arasecim ve son secimdir.