Bir bebek dunyaya getirmek yeterince urkutucu bir iş; ama bir de bebeğiniz premature doğduysa, o zaman onun icin daha cok endişelenmeniz normal.
Peki premature bir bebeğin bakımı nasıl olmalı?
Bir bebeğin hastaneden eve cıkması her zaman icin anne ve babaları telaşlandırıyor. Ozellikle bebek premature ise aileler daha fazla endişe duyuyor. Evet, gercekten de premature bebeklerin bakımı biraz daha zor. Ancak, Alman Cocuk Hastanesi Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Alper Soysal’ın onerileri ile bugunleri kolaylıkla atlatabileceksiniz.
- Bir premature bebek hangi şartlar sağlandıktan sonra hastaneden taburcu edilir?
Dr. Alper Soysal: Premature bebekler 3-4 şartı yerine getirebildiklerinde taburcu olabilirler. Ne kadar kucuk doğmuş olursa olsun; eğer solunum problemi ortadan kalkmışsa, kuvozden cıkartıldığında uşumeyecek kadar kendi ısısını koruyabiliyorsa yani uşumuyorsa ve kendisini buyutebilecek kadar emmek suretiyle beslenebiliyorsa eve taburcu olabilir demektir. Premature bebekler bu yeteneklerin hepsini ortalama 34-35 haftalık iken yapabilirler.
- Bebek eve geldikten sonra nasıl bir beslenme duzeni olmalıdır? Hangi miktarda anne sutu veya mama verilmelidir?
Dr. Alper Soysal: Premature bir bebek evde 3 saatte bir veya eğer acıkırsa daha erken surelerle beslenmelidir. Eğer anne sutu varsa anne sutu, yoksa premature maması veriyoruz. Anne sutunu de anne sutu guclendiricisi ile takviye ediyoruz. Burada onemli olan gunde ortalama 20-30 gr kilo almasıdır. Taburcu olduktan 1 hafta sonra mutlaka tartı kontrolu yapıyoruz. Haftada ortalama 150-200 gr tartı alması yeterli beslenebildiğini gosterir.
- Premature bebeğin sağlığı hakkında kesin fikre sahip olabilmek icin doğum zamanı mı yoksa kilosu mu anne ve baba tarafından kriter alınmalıdır?
Dr. Alper Soysal: Hamilelik suresi daha onemlidir. Cunku 30 haftanın altında doğan bebekler en riskli grubu oluştururlar ve bu bebeklerin onda birinde kalıcı sorunlar gelişebilir. Ancak eğer hamilelik haftası 30 uzerinde ama kilosu 1000 gr altında ise, bu durumda da bazı riskler oluşabilir.
- Premature bebeğin evde kullanması gereken ilaclar anne ve baba tarafından nasıl verilmelidir? Sute karıştırmak uygun mudur?
Dr. Alper Soysal: Genel prensip olarak evde kullanması gereken vitamin ve demir damlalarını direk olarak ağıza damlatmalarını tercih ediyoruz. Sute karıştırılması etkilerini azaltabiliyor.
- Bir premature bebek gunde ne kadar uyumalıdır?
Dr. Alper Soysal: Her yeni doğan bebek gunde ortalama 14-16 saat uyuyabilmesine rağmen kişisel farklılıklar olabilir. Premature bebekler ilk haftalarında biraz daha fazla uyuyabilirler.
- Ne zaman ve nasıl yıkanmalıdır?
Dr. Alper Soysal: Premature bebeklerin 2-3 gunde bir yıkanmalarını tavsiye ediyoruz. Bu sure haftada en az iki olmalıdır. Premature bebekleri yıkarken zamanında doğan bebeklere kıyasla daha dikkat edilmeli ve nazikce yıkanmalıdır.
- Altını ne sıklıkta değiştirmek gerekir? Pişik kremi, pudra, ıslak mendil kullanmak zararlı mıdır?
Dr. Alper Soysal: Altları sık sık değiştirilmeli. Her beslenme oncesi ve sonrasında kontrol edilmeli ve kirli ise değiştirilmelidir. Gunde 3-4 kez koruyucu amacla pişik kremi surulebilir. Pudra ve ıslak mendil tavsiye etmiyorum. Alt temizliğinin kaynamış temiz suyla ıslatılmış pamuklarla yapılması, tahrişi en aza indirdiğinden daha uygun olur.
- Ne şekilde yatırılmalıdır?
Dr. Alper Soysal: Zamanında doğan cocuklar gibi premature bebekler icin tum dunyada tavsiye edilen uyuma pozisyonu sırtustu pozisyondur. Premature bebeklerde “ani beşik olumu sendromu” daha sık gorulduğunden yatırılma pozisyonuna cok dikkat edilmelidir. Ayrıca bebek sert bir yatakta yatırılmalı, beşik etrafında yumuşak koruyucular kullanılmamalı, yastık kullanılmamalı, beşik icine ayıcık gibi yumuşak oyuncaklar koyulmamalıdır. Uzerine ortulecek battaniye ince ve tercihen delikli olmalı, yumuşak ve kalın yorgan kullanılmamalıdır. Bu onlemlerin hepsi, bebeğin henuz başını kaldıramaması ve tehlike durumunda kendini kurtaramaması nedeniyle ağız ve burnunun kapanıp nefes almasını engellemesin diye alınmaktadır.
- Odasının sıcaklığı kac derece olmalıdır?
Dr. Alper Soysal: Premature bebekler icin ilk bir ayda oda sıcaklığı yaklaşık olarak 34-35 derece olmalıdır. Ancak her bebeğin daha rahat ettiği farklı ısı aralığı olabilir. Bu nedenle eğer mevcut ısıda iken bebeğin yuzu, kulakları ve burnu uşuyor ise sıcaklı bir derece artırılabilir. Aynı zamanda, ozellikle cok kucuk doğanlarda bebeğin vucut ısısını kontrol etmek en iyisidir. Vucut ısısı en kolay koltuk altından bir derece ile olculur ve 36.5-37 derece olması idealdir. 36.5 altında uşumuştur, 37 ustunde ise ısınmış demektir.
- Ne kadar sure ile karantina durumu devam etmelidir?
Dr. Alper Soysal: Aslında karantina durumu değil, ancak bazı şeylere daha fazla dikkat ediyoruz. Orneğin bebeğe dokunmadan, kucağa almadan, beslemeden veya mamasını hazırlamadan once ellerimizi mutlaka sabunlu su ile yıkamalıyız. Eğer ev halkından bir kişi gribal bir enfeksiyon geciriyorsa, bebeğe yaklaşmasa dahi ev icindeyken mutlaka maske takmalı. Taburcu olduktan sonra 1.5-2 ay ev dışına cıkmalarını ve yine bu aylar arasında ev icinde kalabalık toplantılar yapılmasını istemiyoruz.
- Giyiminde dikkat edilecek noktalar var mıdır?
Dr. Alper Soysal: Genellikle aileler premature olsun veya olmasın bebeklerini kat kat giydirmeye eğilimli oluyorlar. Bunu istemiyoruz. Oda ısısı uygun seviyede ise, bir body, bir tulum ve uzerine bir veya iki katlı ince bir battaniye yeterlidir. Ancak yine de ilk gunlerde bebeğin ısısı iyi kontrol edilmelidir.
- Eve cıktıktan sonra yaptırılması gereken testler var mıdır? Varsa bu testler nelerdir?
Dr. Alper Soysal: Premature bebeklere hamilelik suresine gore birtakım tetkikler yapılır. Bunların bir kısmı eve taburcu olduktan sonra devam edebilir. Ozellikle goz muayenesi, işitme tarama testi doktorunun onerisine gore yapılmalıdır. Premature bebeklerde kansızlık ve kemikte mineral azlığı daha fazla gorulur ve bu durum kan tetkikleri ile takip edilmelidir.