Sevgili melekler,
Cocuğun dunyası sadece anneden ibaret değildir.Ne yazık ki ozellikle eskiden cocukla ilgilenme gorevi sadece annelerin ustune yıkılırdı.Artık boyle yapılmıyor ama biz yine de bu konuda biraz bilgilenelim..
Baba ve disiplin
Cocuğun gelişiminde, hayata hazırlanmasında uygun disiplin yontemlerinin kullanılmasının onemi buyuk. Disiplinin oluşturulmasında anneye de babaya da onemli gorevler duşuyor. Anneler genelde cocuklarıyla daha fazla zaman gecirebilmek ve bu nedenle kuralları uygularken pratikteki zorluklar nedeniyle tutarlı davranamayabiliyorlar. Bu noktada babanın sadece kızan, bağıran, sert otoriteyi temsil eden, kendisinden korkulan ve tehdit unsuru olarak kullanılan rolde tutulması sıkca rastlanılan bir durum oluyor.
Oysa bu tutum hem cocukların yeterince disipline edilememelerine hem de babaya iletişimden uzak bir rol verilmesine neden oluyor. Bunun yerine annenin de babanın da belli esneklikleri de bulunan, mumkun olduğunca ortak disiplin ilkeleriyle yaklaşmaları gerekiyor. Cocuklarıyla daha az zaman gecirmek, kurallarında daha tutarlı olmaları konusunda zaman zaman babalar icin avantaj oluşturabiliyor. Ama bu avantajı babayı korku objesine cevirerek dezavantaja donuşturmemek gerekiyor. Ve disiplin oluşturulurken cocukların duygularının değil, davranışlarının kısıtlanması ya da başka deyişle istenmeyen ve uygunolmayan davranışların uygun olanlarıyla değiştirilmesi esas olmalı.
Babalar bu noktada daha cok istenmeyen davranışı vurgularlarsa, cocuklar da kendilerini hep olumsuz davranışları olan, istenmeyen, sorun yaratan cocuk olarak algılayabilirler. İstenmeyen davranışları değiştirirken sadece sorun olan davranışları vurgulamak yerine olumlu davranışın ne olduğunu belirtmek, olumlu davrandığı takdirde odulun ne olacağını belirtmek, olumlu davrandığı takdirde odulun ne olacağını belirtmek daha etkili olur ve cocuğun olumsuz benlik algısını geliştirmesi riskini de ortadan kaldırır.
Odul mutlaka maddesel bir şey olmak zorunda değildir. Hatta maddesel oduller yerine davranışsal veya sozlu oduller kullanılması daha fazla tercih edilmelidir. Cunku “Seninle gurur duyuyorum, bu şekilde davranırsan beni cok mutlu edeceksin” gibi acıklamalar cocuğu olumlu davranmaya motive ettiği gibi, kendisini algılamasını da olumlu yonde etkiler.
Zaman yerine hediye
Babaların bazen cocuklarıyla yeterince zaman geciremedikleri ve onlarla yeterince ilgilenemedikleri kaygısıyla onları hediyeye ve oyuncağa boğdukları biliniyor. Ve boylece her akşam eve geldiğinde “Baba bana ne getirdin?” diyen cocuklarına bir şey vermenin hazzını yaşamak isteyebiliyorlar. Oysa bu tavır, cocukların yeni bir şeye sahip olanın keyfini yaşamaktan alıkoyuyor ve surekli talep etmelerine ve bir turlu sahip olduklarından memnun olmamalarına neden oluyor. Ustelik aslında baba ile cocuk arasında gerekli olan duygusal yakınlığın yerini de asla tutmuyor. Her gun bir oyuncak getirmek yerine cocuğunu kucağına alıp onunla 5-10 dakika sohbet etmek, o gunun nasıl gectiğinden soz etmek, cocuklar icin de babalar icin de cok daha doyurucu oluyor.
Babaların cocuklarıyla iletişimlerinde dikkat etmeleri gereken noktalar:
* Hamilelik doneminde eşinize hoşgoru, anlayış ve ozel ilgi gosterin, bebeğinizin anne karnındaki gelişimiyle ilgilenin. Cocuğunuzun gelişimi anne karnındayken başlar. Ve eşinden destek goren, huzurlu bir hamilelik geciren annelerin cocuklarının cok daha sağlıklı oldukları biliniyor.
* Bebeğinizin bakımında gorev alın. Bebeğinizin sağlığı, beslenmesi, temizliği, ağladığında sakinleştirilmesi ve tum ihtiyaclarının karşılanması konusunda becerilerinizi geliştirin. Onun da bir kişiliği olduğunu, sevdiği ve sevmediği şeyleri doğduğu andan itibaren takip etmeye veoğrenmeye başlayın. Unutmayın ki, bu ilişki daha sonra surecek olan sağlıklı bir ilişkinin onemli bir başlangıcıdır.
* Cocuğunuz uzerinde korkuya dayalı bir disiplin uygulamayın. Sizinle rahat ve acık bir ilişki kurabilmesi icin ona fırsat verin. Tam tersi olarak tamamen disiplinsiz, kuralsız ve kontrolsuz bir disiplinin de cocuk uzerindeki olumsuz etkilenin goz ardı etmeyin.
* Cocuğunuzla iyi iletişim kurmanız onemlidir. Tıpkı annesiyle olduğu gibi sizinle de yakın ve sıcak ilişki kurabilmesi ve uzuntusunu ve mutluluğunu sizinle paylaşabilmesi gerekir. Oysa babasının kendisinden uzak olduğunu hisseden bir cocuklar, babalarıyla aralarında bir mesafe olması gerektiği mesajını alırlar ve bu durum onların ihtiyac duyduklarında gerekli desteği talep etmeleri konusunda cekingen kalmalarına neden olabilir. Boyle bir durumda bu desteği başka kaynaklardan arama riski oluşur. Ozellikle kucuk yaşlarda babalarıyla duygusal anlamda yakınlaşamayan cocukların ergenlik donemlerinde daha buyuk sorunlar yaşadıkları ve bu donemin zorluklarıyla baş etme konusunda daha yetersiz kaldıkları biliniyor. Bu nedenle zaman kaybetmeden cocuğunuzu dinlemeye ve onunla yakınlaşmaya başlayın.
* Babaların da tıpkı anneler gibi cocuklarını her koşulda (başarılarında da başarısızlıklarında da) sevdiklerini hissettirmeleri, cocuklarının kendi hayatlarındaki onemini cocuklarına ifade etmeleri, sağlıklı bir guven gelişimi icin cok onemlidir. İstenmeyen davranışları one cıkarıp vurgulamaktan cok, olumlu-istenen davranışın desteklenmesi, odullendirilmesi ve ovulmesi cocukla kurulacak disiplin ilişkisi etkinliğini artırır.
* Yoğun iş temposu nedeniyle cocuklarıyla daha az vakit gecirmek zorunda kalan babaların da, onlarla sağlıklı iletişim geliştirebilmeleri ve cocuklarına yeterli ilgi gosterebilmeleri mumkundur. Onemli olan kısa da olsa cocuklarla ozel zaman gecirmek ve bu zaman diliminde cocuğun psikolojik ihtiyaclarıyla ilgilenebilmektir.
* Cocukların, babalarının ozel ilgilerine ihtiyac duydukları ve bu ilginin cocukların hem zihinsel hem de psiko-seksuel gelişimleri acısından cok gerekli olduğu unutulmamalıdır.
* Baba yoksunluğunun cocuklar uzerindeki olumsuz etkileri biliniyor. Ozellikle de babasının yetersiz ilgisine ve ihmaline maruz kalan cocukların kişilik gelişimlerinin bir yonuyle yetersiz kalabileceği ihtimali unutulmamalı.
Kişilik Gelişiminde Babaların Rolu
Etkin bir baba rolu cocukların her turlu gelişimlerine olumlu yonde katkıda bulunuyor Babanın cocuğu ile ilişki kurma bicimi cocuğun kişiliğini etkiliyor. Orneğin, aşırı otoriter tavır ve ilgisizlik cocukların utanc, cekingenlik gibi kişilik ozellikleri geliştirebilmelerine neden olabiliyor. İlgili ve sevgi dolu bir tavır ise cocukların sosyal uyum yeteneklerinin artmasına, liderlik ozellikleri geliştirebilmelerine etki ediyor. Babanın sağlıklı otorite sağlayamadığı, disiplinsiz ve aşırı hoşgorulu bir tutumda olması ise cocukların bazı uyum ve davranış bozuklukları yaşama olasılığını arttırıyor.