Anne karnından okul cağına kadar, cocuğun gereksinimleri ve beslenme şekli, buyume ile birlikte değişir. Bu farklı donemlere gore de şişmanlığın onlenmesi icin farklı beslenme onerileri verebiliriz.
1. Doğum Oncesi Donemde
- Gebeliğin başlangıcından itibaren annenin yanlış beslenme alışkanlıkları duzeltilmeli, gebelik icin gerekli besin oğelerini iceren, dengeli bir diyet tuketmesi sağlanmalıdır.
- Gebelikte annenin fazla ağırlık alması onlenmeli, ağırlık alımı izlenmelidir. Annelerin gebelik suresince 9-14 kg ağırlık artışı normaldir.
- Eğer anne gebeliğin başında şişman ise fazla ağırlık artışına gerek yoktur.
- Gebeliğin son uc ayında anne şişman ise, enerji kısıtlanmamalıdır. Bu uygulama anne karnındaki bebeğin buyumesini olumsuz etkileyecektir.
- Anne diyabetik ise, kan şekerinin kontrolu şişman bebek doğumunu onlemek icin gereklidir.
2. Bebeklik Doneminde (0-1 yaş)
Bu donemde bebek icin, yaşına uygun alması gereken enerji ve besin oğelerini sağlayacak en ideal besin “anne sutu”dur. Bebeğin yaşına uygun ağırlık kazanması, yeterli buyume ve gelişmesinin sağlaması icin İlk altı ay tek başına, altıncı aydan sonra da uygun ek besinlerle beraber iki yaşına kadar emzirmeye devam edilmesi gereklidir.
- Yeterli anne sutu alan bebeklerin bebeklik ve cocukluk doneminde ve yaşamının daha sonraki doneminde “şişman” olma riski azdır.
- Altıncı aydan sonra azar azar ayına uygun ek besinlere başlanmalıdır.
- İlk ek besin tatlı olmamalıdır. Bu bebeğin surekli tatlı ve şekerli besinlere istek duymasına, dolayısıyla gereğinden fazla enerji almasına neden olabilir.
- Ek besin olarak unlu-şekerli (muhallebi, nişastalı mamalar, vb.) yiyecekler verilmemelidir.
- Muhallebi yerine yoğurt, biskuvi-sut karışımı yerine ekmek-sut karşımı secilmelidir.
- Sute; şeker, bal, vb. katılması fazla enerji alımı ile şişmanlığa neden olacağından eklenmemelidir.
- Daha fazla yemesi icin bebek zorlanmamalıdır.
- Bebek ek besinler ile beslenirken kaşık ve bardak kullanmalıdır. Biberon kullanımı anne sutu alımını olumsuz etkilediği gibi fazla besin alımına neden olabilir.
- Bebeğin yediği besinlerin miktarı, aynı aydaki başka bebeklerle kıyaslanmamalıdır.
- Bebeğin buyume ve gelişmesi izlenmelidir. Bebeğin beslenmesinde yapılacak değişiklikler icin bu izlemi yapmak gereklidir.
3. Okul Oncesi Donemde
Cocuğun yaşına ve olması gereken ağırlığa uygun dengeli bir diyetle beslenmesi sağlanmalı, yanlış beslenme alışkanlıkları duzeltilmelidir.
-Bu yaş grubu cocuklar icin “duşuk enerjili diyetler” in kullanımı sakıncalıdır.
-Ailenin diğer uyeleri doğru beslenme alışkanlıkları ile cocuğa ornek olmalıdır.
- Cocuğun yediği besin miktarı başka cocuklarla karşılaştırılmamalıdır.
- Her oğunde dort besin grubundan yiyecek bulundurulmalıdır.
Besin Grupları:
a. Sut ve Urunleri
b. Et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagil, fındık, vb.
c. Taze sebze ve meyve
d. Tahıllar (ekmek, pirinc, bulgur, biskuvi vb.)
- Cocuk oyunla, pazarlıkla, masallarla beslenmemelidir.
- Tum aile bireylerinin bir arada sofrada oturarak beslenmesi alışkanlık haline getirilmelidir.
- Televizyon reklamlarından etkilenerek, enerji yoğunluğu yuksek, şeker ve yağ iceriği fazla olan hazır besinler (cikolata, şeker, cips, vb.) verilmemelidir.
- Bu tur besinler yerine; ara oğunlerde hem cocuğun iştahını kesmeyecek, hem de sağlıklı beslenmesi icin gerekli olan meyve, taze meyve suyu, ayran ya da sut gibi besinler secilmelidir.
- Yaşamın ileri donemlerindeki beslenme alışkanlığının bu donemde yerleştiği unutulmamalıdır.
- Oyun oynarken, televizyon izlerken beslemek cocuğun farkında olmadan fazla besin tuketmesine neden olabilir.
- Yemek oncesi, gelişiguzel besin tuketimi cocuğun oğunlerde yemek yemesini engeller.
4. Okul Doneminde
Cocuk hafif şişman ise;
- Buyume ve gelişme surduğu icin, duşuk enerjili zayıflama diyetleri kesinlikle uygulanmamalıdır.
- Yanlış beslenme alışkanlıklarının duzeltilmesi ve fiziksel aktivitenin artırılması gereklidir.
- Cocukların oğun atlaması onlenmeli ve her oğunde dort besin grubundan da yiyecek bulunmalıdır.
- Cocuğun yaşına uygun besin gruplarından tuketmesi sağlanmalıdır.
Cocuk ileri derecede şişman ise;
- Yeterli, dengeli yaşına uygun diyet uygulanmalıdır.
- Yanlış beslenme alışkanlıkları duzeltilmeli,
- Buyume ve gelişme izlenmeli,
- Fiziksel aktivite arttırılmalı.
Okul donemi, cocuklarda spor yapmak ve bunu bir yaşam bicimi olarak yerleştirmek icin en uygun yaşlardır.