Ağlayan bebek karşısında ofkesine hakim olamayan ebeveynler, şiddetle sarstıkları bebeklerinin ağır norolojik (zihinsel) engelli olmasına neden olabiliyor. Cocuk istismarı sayılan ‘Sarsılmış Bebek Sendromu’na maruz kalan her uc bebekten biri oluyor.
- Gazi Universitesi Tıp Fakultesi Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Sosyal Pediatri Bilim Dalı Oğretim Uyesi ve Gazi Universitesi Cocuk Sağlığı Merkezi Mudur Yardımcısı Doc. Dr. Figen Şahin, bebeğin hırsla sarsılmasının ciddi zararlara yol acabileceğini soyledi.
Bazı ailelerin, surekli ağlayan bebekleri nedeniyle cileden cıkıp, bebeği kollarından ya da goğuslerinden tutarak salladıklarını belirten Şahin, bu olay sonucu ortaya cıkan sarsılmış bebek sendromunun tahmin edilenden daha sık karşılaşılan bir durum olduğunu bildirdi.
Ebeveynlerin bunu bilincli yapmadıklarını ifade eden Şahin, “Sarsılmış bebek sendromu cocuk istismarının cok ozel bir turu. Cunku ebeveynler bunu kasti yapmıyorlar, ancak bu konuda bilincli olunması gerekiyor. Bebeklerin ozellikle ilk 3 aylarında kolik sancı dediğimiz, ağlamalarının durmadığı, ebeveynler icin yorucu olan bir donem vardır. Bu donemde pek cok anne-baba bunu yapıyor olabilir. Kimse bunu itiraf etmek istemiyor. Hafif olan durumlar bulgu da vermeyeceği icin hekimler anlayamayabiliyor” diye konuştu.
Sendromdan ciddi şekilde etkilenen bebeklerde ise cok ağır bulgulara rastlandığına işaret eden Şahin, bebeğin olumuyle sonuclanan vakalar dahi bulunduğunu bildirdi.
2 YAŞINDAN KUCUKLER DAHA BUYUK RİSK ALTINDA
Bebeklerin başlarını kontrol etmekte zorlandığı ve boyun kaslarının guclu olmadığı donemlerin riskli olduğunu anlatan Şahin, “Ebeveynlerin bir anlık ofkeleri sonucu sarstıkları bebeklerinin başı, one arkaya cok şiddetli sallanıyor. Sarsılma esnasında beyin de kafatası icerisinde one arkaya gidiyor. Bebeklerin beyinleri daha yumuşak, sıvımsı bir yapıda olduğu icin beyindeki kan damarları ve sinir hucreleri kopuyor. Buna bağlı olarak da beyin kanaması ortaya cıkıyor. Bebeğin gozle gorulur bir yarası olmamasına rağmen, beyin ve goz altı kanamaları gibi bulgular sarsılmış bebek sendromunu gosterebilir. Burada hekimlerin bilgili olması cok onemli” diye konuştu.
Şahin, ozellikle 2 yaşından kucuk olan bebeklerde dikkatli olunması gerektiğini, ancak nadir de olsa 5 yaşın altındaki bebeklerde de sarsılmış bebek sendromunun yaşanabileceğini kaydetti.
“Ofkeyle sarsılan, sarsılmış bebek sendromuna maruz kalan bebeklerin yaklaşık 3’te biri oluyor, 3’te biri ağır norolojik engelli kalıyor, 3’te biri de cok hafif bir şekilde, herhangi bir hasar olmadan atlatabiliyor” diyen Şahin, bebeğe ciddi zararlar vermesi, hatta olumune yol acabileceği icin sendromunun cocuk istismarı alanına girdiğini belirtti.
SEVERKEN YAPILAN SARSMALAR
Turk toplumunda bebeklerin genellikle havaya fırlatılarak, hoplatılarak sevildiğini anlatan Şahin, “Bebek sevilirken cok şiddetli sarsılıyorsa belki bu bebeklerde de olabilir ama ofkeyle sarsmanın şiddeti cok farklı. Onun icin ayakta sallarken, elimizde sallarken cok şiddetli olmamasına dikkat edersek bu durumlarda birşey olmaz. Daha cok one arkaya şiddetli ve ofkeyle sarsılma durumlarında olur” diye konuştu.
Ailelerin boyle bir olayın bebeğe ne kadar zarar verebileceğini anlamaları gerektiğine dikkati ceken Şahin, bebeklerin ağlama nobetlerinde ebeveynlerin yapması gerekenleri şoyle anlattı:
“Cok yorgunluk ve uykusuzluk ofkeyi kontrol etmeyi gucleştirir. Bebeklerin ilk ayları zor bir donemdir. Hele de huysuz, cok ağlayan bir bebekleri varsa, ebeveynler, oncelikle en yakınlarından yardım istemeli. Aile yakınlarından destek olanağı varsa, onlar 1-2 saatliğine bebekle ilgilenirken ebeveynler dinlenmeli. Eğer yardım alınacak biri yoksa ve bebek cok ağlıyorsa, anne ya da baba ofkesini kontrol edemediğini hissediyorsa, bebeği yatağına bırakıp, odanın kapısını kapatıp bir sure orada bırakmalı ve ofkesi dinene kadar başka bir yerde sakinleşmeli. Ofke kontrolu yapabilmek cok onemli. Ailelerin bunu oğrenmeleri veya bu konuda yardım almaları gerekiyor.”
Cok genc anne baba olmuş, eğitimsiz, yoksul, iş yuku fazla, evde cok sayıda cocuğu olan ebeveynlerde riskin arttığına dikkati ceken Şahin, ofke faktorunu arttıran her nedenin riskin biraz daha artmasına neden olduğunu, bu nedenle ebeveynlerin mumkun olduğunca kendilerini hazır hissetmeden anne baba olmamaları, bakabilecekleri kadar cocuk yapmaları, ozellikle bebeğin ilk donemlerinde aileden veya cevreden sosyal destek alabilmelerinin onemli olduğunu kaydetti.
Hastalara, kendilerine danışan ailelere sarsılmış bebek sendromu ile ilgili bilgi verdiklerini belirten Şahin, bu konuda daha yaygın, geniş kitlelere ulaşabilecek bir kampanya yapılması gerektiğini de sozlerine ekledi.


kaynak: AA