zihinsel engelliler nedenleri zihinsel engel nedenleri engelin engele neden olan etmenler engellilerin
Tum engellilerin onda birini zihinsel engellilerin oluşturduğu kabul edilmektedir. Yapılan araştırmalar toplumun (saptanabildiği kadarıyla) %1’inin, hafif olgularla beraber en az %3’unun zihinsel engelli olduğunu gostermektedir.Tum dunya uzerinde zihinsel engelliler grubu incelendiğinde zihinsel engelli bireylerin dortte ucunun gelişmekte olan ulkelerde bulunduğu tahmin edilmektedir.Cunku gelişmekte olan ulkelerde nufus artış hızının fazla olması bunda etken olduğu duşunulmektedir.
Gunumuzde zihinsel engelliliğin 250’den fazla nedeni vardır. Ancak coğu zihinsel engellilik durumunda kesin neden ya da nedenler bilinmemektedir. A.B.D’de yapılan bir calışmaya gore hafif derecede zihinsel engellilerin yarısında, ağır derecede zihinsel engellilerin %30’unda neden bilinmemektedir.Bu durumun başlıca nedeni, insan organizmasının meydana gelişinin ve gelişiminin son derece karmaşık olmasıdır.
Zihinsel engelliliğin nedenleri engel durumuna gore değişebilir ve cok ceşitlidir. Bazı durumlarda engelliliğin oluşum nedenleri bilinmemekle birlikte genel olarak bilinen nedenler doğum oncesi,doğum sırası ve doğum sonrası oluşan nedenler olmak uzere uc ana başlık altında toplayabiliriz;

Doğum Oncesi Oluşan Nedenler; Annenin yaşı,beslenmesi,hamilelikte kullandığı ilaclar,icki-sigara-uyuşturucu gibi alışkanlıkları,radyasyona maruz kalma,psikolojik sorunları,akraba evliliği,gecirdiği hastalıklar(ozellikle hamilelikte),kazalar,travmalar,cocuk-anne arasındaki kan uyuşmazlığı,genetik olarak aileden gecen bazı ozelliklerin taşınması gibi bazı nedenler sayılabilir.

Doğum Sırası Oluşan Nedenler; Erken-gec doğum,kordon dolanması,guc ve riskli doğum,doğum sırası kazalar (bebeği duşurme gibi),vakum-forseps gibi aletlerin ozelikle uzman olmayan kişilerce kullanılması,doğumun hijenik olmayan ortamlarda yapılması,doktor hataları gibi nedenler sayılabilir.

Doğum Sonrası Oluşan Nedenler; Enfeksiyona maruz kalma,cocuğun gecirdiği ateşli hastalıklar,hastalıklarda yanlış ve gec mudahale,beslenme bozuklukları (yetersiz ve dengesiz beslenme),kazalar-travmalar, cok yetersiz cevre koşularını sayabiliriz.
Doğum oncesinde hamile annenin gecirdiği rubella(kızamıkcık),frengi ve toksoplazma gibi bulaşıcı hastalıkların doğrudan ya da dolaylı olarak beyni etkilemesi durumunda,beyinde hasar ya da incinmeler ağırlık derecesine ve beyinde etkin olduğu bolgeye gore, zihinsel işlevlerde geriliklere,işitme ve gorme duyularında,bedensel hareketlerin kontrolunde ceşitli bozukluklara neden olabilmektedir.Aynı şekilde,cocuğun doğum sonrasında gecirdiği menenjit,beyin iltihabı(encephalitis) gibi bulaşıcı hastalıklar ve zehirlenmeler beyinde ceşitli hasarlara neden olabilmektedir.Gunumuzde zihinsel engellilik durumuyla cağrışan en onemli zehir maddesi kurşun alışımlı boyalardır.Zarar etkileri belirlendikten sonra kullanımı yasaklanan bu boyalar,bazı eski mobilya ve oyuncakların hala uzerindedir.Cocuk tarafından yuksek miktarda alınan kurşun,hayati tehlikesi yanında zihinsel engelliliğe de neden olabilmektedir.
Doğum anında cocuğun oksijensiz kalması(anoxia),zor ve araclı doğumlar, ender de olsa beyinde hasara neden olabilmektedir.Doğum anında cocuğun normal sure icersinde hava ile karşılaşması sonucunda beyindeki sinir hucreleri oksijensiz kalmaktadır.Bu durumda havasız kalma suresinin uzunluğuna gore olum ya da beyinde ceşitli hasarlar meydana gelmektedir. Sağlıklı bireylerde alınan besin maddeleri vucutta belirli bir bicim ve sıra icerisinde ceşitli değişikliklere uğramaktadır.Metabolizma bozukları olarak adlandırılan bu surec bazı bireylerde ceşitli nedenlerle sağlıklı olarak işlememektedir. Bu durumda ortaya cıkan zehirli maddeler tum vucudun olduğu gibi beynin gelişimini engellemektedir.Gunumuzde bilinen metabolizma bozukluklarının en yaygın olarak bilineni PKU(Fenilketonuri) ve endoktrin bozukluğudur(hipotiroid).
Zihinsel engellilerin %80-85’ini hafif derecede geri olanlar oluşturmaktadır.Bunların coğunluğunda herhangi bir organik nedene rastlanamamaktadır.Bu gibi durumlarda neden olarak psikososyal dezavantaj gosterilmektedir.Psikososyal dezavantaj genellikle erken cocukluk doneminde yaşanılan yoksul sosyal ve kulturel cevreyi tanımlamaktadır.
Zihinsel engellilik nedenlerini bilmenin iki onemli yararı vardır. Birincisi nedenleri bilirsek en azından zihinsel engelliğin bir bolumunu onleyebiliriz,topluma koruyucu onlemler konusunda bazı ipucları verebiliriz. İkincisi, neden ya da nedenlerin bilinmesi bize eğitim konusunda bazı ipucları vermektedir​