ANİ BEBEK OLUMU SENDROMU: BEŞİK OLUMU SENDROMU


TANIM:
Ani bebek olumu sendromu (ABOS), 1 yaşından kucuk bebeklerin bilinmeyen nedenlerle aniden olmelerini tanımlayan bir terimdir. Ani bebek olumu sendromu (beşik olumu olarak da bilinir) gelişmiş ulkelerde 1-12 aylık bebekler arasında en sık gorulen olum nedenidir.
Birkac tıbbi araştırmada, bu sendromla ilişkili biyolojik ve cevresel risk etmenlerinin belirlenmiş olmasına karşın gercek nedenle ilgili kesin bilgi yoktur. Dunya capında yapılan bircok calışmada yuzukoyun (karnının ustune) yatırılan cocukların yuksek risk altında oldukları gosterildi. Bebeklerin yatırılma pozisyonu ulkeler arasında farklılık gosteriyor; ABD'deki bebekler on yıl once coğunlukla yuzukoyun yatırılıyordu. Daha sonra bazı ulkelerde olduğu gibi ABD'de de annebabalar sağlıklı bebeklerin sırtustu yatırılması icin teşvik edilmeye başlandı.

JAMA'da yayımlanan uc yeni araştırma, bu konuda hÂl başka calışmalara gereksinim olduğunu ortaya koydu. Ulusal Cocuk Sağlığı ve İnsan Gelişimi Enstitusu'nun (National Institute of Child Health and Human Development: NICHD) bir calışmasında ABD'de yuzukoyun yatırılan bebeklerin oranının 1992 yılında %70 olduğu, ancak 1996 yılında %24'e duştuğu saptandı. Aynı sure icinde ani bebek olumu sendromu yaklaşık %38 azaldı. NICHD'nin yuruttuğu ikinci calışmada, duşuk gelir duzeyine sahip, Afrika kokenli Amerikalı annelerin bebeklerini yuzukoyun yatırma olasılığının daha fazla olduğu belirlendi. Araştırmacılara gore, doğumdan sonra bebeğinin hastanede yuzukoyun yatırıldığını goren annelerin %93'u evde de aynı pozisyonda yatırıyor.

Massachusetts ve Ohio'daki yaklaşık 8000 annenin yer aldığı başka bir calışmada bebeklerini bir aylıkken yuzukoyun yatıran annelerin oranı sadece %18 iken, bebekleri uc aylık olduğunda bu pozisyonda yatırmaya başlayan annelerin oranının %29'a yukseldiği belirlendi.
Araştırmacılar bu artışın, annelerin ailelerinden, arkadaşlarından, başka cocuklardan ve bebeklerinin davranışlarından etkilenmeleri sonucu ortaya cıktığını bildiriyorlar. Araştırmacılar, bebeklerin yuzukoyun yatırılmasını onlemek amacıyla Afrika kokenli Amerikalılar ya da İspanyol kokenliler, duşuk gelir duzeyine sahip, 29 yaşından genc, daha once cocuk sahibi olmuş ya da 8 haftalıktan kucuk bebeği olan, yuksek risk grubundaki annelere yonelik eğitim programlanna gereksinim olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca, hastanelerde de yeni doğan bebeklerin sırtustu yatırılarak doğru uyku pozisyonunun yerleştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.

ANİ BEBEK OLUMU SENDROMUNA İLİŞKİN RİSK ETMENLERİ:

Araştırmacılar, ani bebek olumu sendromunun nedenini bilmemelerine karşın, olasılığı artıran etmenleri tanımladılar:

Yuzukoyun uyuyan bebekler
Sigara dumanına maruz kalan bebekler
Anneleri gebelik doneminde sigara icenler
Anneleri ilk hamileliği sırasında 20 yaşından kucuk olanlar
Anneleri doğum oncesi sağlık bakımı icin hic başvurmayanlar ya da gec başvuranlar
Erken doğan ya da duşuk doğum ağırlıklı bebekler
Kış aylarında doğanlar
Erkek bebekler

RİSK AZALTMANIN YOLLARI:
Ani bebek olumu sendromunu onlemenin guvenli bir yolu olmamasına karşın, riski azaltabilecek onlemler şunlardır:

Bebekleri sırtustu yatırmak
Doğumdan once iyi bir sağlık bakımı
Sigara icilmeyen bir cevre
Sert bir yatak
Bebeğin altına yastık ya da battaniye gibi yumuşak malzemeler yerleştirmemek
Bebeği cok sıcak ortamda bulundurmamak (giydirerek, orterek ya da aşırı sıcak bir odada yatırarak)
Rutin kontrolleri ve aşıları yaptırmak
Hafif bir hastalıktan sonra bile bebeği birkac gun yakından gozlemlemek