dudak ve damak yarıkları
Dudak ve damak yarıkları birlikte ya da tek başına gorulebilen birbirinden ayrı birer doğumsal (konjenital) kusurdur.
Dudak yarığının damak yarığı ile birlikte veya tek başına gorulme sıklığı 1000 doğumda 1; damak yarığının tek başına gorulme sıklıkğı ise 2500 doğumda 1 dir. Damak yarığı ile birlikte ya da tek başına gorulen dudak yarığında genetik ozelliklerin, tek başına damak yarığı vakalarından daha buyuk bir rol oynadığı sanılmaktadır.
Yarıklık kusuruyla doğan bir bebekte, ozellikle soz konusu olan tek başına damak yarığı durumu ise işitme bozukluğu dahil olmak uzere diğer kusurların da bulunma sıklığı artar.
Damak yarığı ile doğan bir bebekte, ust dudağın birleşememiş bulunduğu bir fisur (catlak) ya da uzun bir delik mevcuttur. Bu yarık, dudağın ust kısmındaki ufak bir centikten, buruna kadar ulaşan komple bir acıklığa dek değişebilir. Damak da yarık durumdaysa, bebeğin ağzının ust duvarı kapanmamış olarak kalır.
Doğan bebeğinizde bu kusurlardan biri ya da her ikisi bulunuyorsa en acil nitelik taşıyan sorun beslenmedir. Doğumdan kısa sure sonra damak uzerine ozel olarak tasarlanmış bir tıkac (protez) yerleştirilerek bebeğin beslenebilmesi sağlanır. Ancak, bebek hızla buyuyeceğinden bu tıkacın birkac haftada bir değiştirilmesi gerekecektir.
Dudak yarığı olan bir bebekte bu yarığın kapatılması ameliyatı tipik olarak 1. ve 2. ayda yapılır. Sıklıkla, dudak yarığı deformitelerinde burun genişlemesi de soz konusudur. Damak yarığının kapatılması, burun tabanının daralmasına yardımcı olur. Ancak kesin bir burun ameliyatı, cocuk erişkin cağa ulaşana kadar geciktirilir. Estetik başarı deformitenin ciddiyet derecesine, enfeksiyon bulunmamasına ve cerrahın beceri duzeyine bağlıdır.
Bir damak yarığı, normal konuşma gelişiminin sağlanması icin genellikle yaşamın ilk yılı icinde kapatılır. Ameliyat amacları cocuğun normal bir sesle konuşmasını ve nazal regurjitasyonun (gıdaların buruna gelmesi) azalmasını sağlamaktır. Bir cocuk 3 yaşına kadar ameliyat edilmediği takdirde, anlaşılır konuşma yeteneğini geliştirebilmesi icin bir protes kullanılabilir.
Dudak ya da damak yarığı komplikasyonları arasında, nukseden kulak enfeksiyonları, işitme kaybı, aşırı bir diş boşluğu alanı ve ortodontik duzeltim gerektiren dişlerin yerinden oynaması bulunur. Bazı cocuklarda damakdaki kas problemleri nedeniyle ameliyattan sonra bile konuşma kusurları surebilir. Genellikle konuşma terapisi gerekli olur.



alinti