El, ayak ve ağız hastalığı cocuklarda oldukca yaygın olarak gorulen viruslerin yol actığı bir hastalıktır. El, ayak ve ağız hastalığı genelde okuloncesi cocuklarda gorulur. Fakat yetişkinlerde ve okul cağındaki cocuklarda da gorulebilir.
Yaygın olarak coxsackie virusunun etkisiyle oluşur. Nadiren de olsa beyinde iltihaplanmaya da yol acabilir.
Sonbahar ve yaz aylarında daha sık gorulebilir.
El, ayak ve ağız hastalığının belirtileri nelerdir?
Hastalığın kulucka suresi vardır. Bu sure 3 - 6 gun kadardır. Hastalık ise 1 hafta kadar surebilir.
El, ayak ve ağız hastalığı olan cocuklarda hafif ateş gorulur. İştahı her zaman ki gibi olmaz ve iştah kaybı gorulebilir. Cocukta boğaz ağrırı ve kendini kotu hissetme olabilir.
Ateş başladıktan sonra 1 – 2 gun ağzında ( Dili, diş etleri veya yanağının ici ) ağrılı yaralar oluşur. Bu durum cocuğu sinirli yapabilir.
Cocuğun avuc icinde, ayak tabanında ve kalcasında isilik gelişebilir. Bu sorun kol, bacak ve yuz kısmında da olabilir. Boğazda şişkinlik ve yutma zorluğu gibi sorunlar olabilir.
El, ayak ve ağız hastalığı bulaşıcı mıdır?
Evet, bu hastalık bulaşıcıdır. Hastalığa yol acan virus burun ve boğaz salgısından gecer. Ayrıca ciltte oluşan kabarcıklardaki sıvıdan veya katı dışkıdan da bulaşabilir.
El, ayak ve ağız hastalığında cocuğa gunluk bakım gerekir. Ev dışında hasta olan tanıdık insanlar varsa cocuklara bulaşmaması icin bir sure ev ziyaretine gelmemeleri uygun olur.
Hekimi aramak gerekir mi?
Her ne kadar hekim bu hastalık konusunda cok fazla şey yapamayacak olsa da hekimi aramak gerekir. Cunku hekim cocuktaki ateş ve ağrı gibi semptomları hafifletmek icin tavsiyelerde bulunabilir.
Ayrıca ebeveynler cocukta el, ayak ve ağız hastalığı olup olmadığını tam olarak bilemeyebilirler. Bunu da netleştirmek icin hekim ziyareti iyi olur.
Eğer cocuk 3 yaşından kucukse ve rektal sıcaklık ( makattan olculen vucut sıcaklığı ) 100.4 F’ ye ( 38 derece ) ulaşmışsa hemen hekimi aramalıdır. Cunku ateşi olan bu cocuklarda yakından takibe ihtiyac vardır.
Hekim cocukta sıvı yetersizliği kontrolu yapacaktır. Cunku cocuktaki ağız yaraları onun bir şey icmesini zorlaştırabilir. Sıvı almayan cocukta sıvı yetersizliği gorulebilir. Sıvı yetersizliği olan cocukta ağız kuruluğu, eğer bebekse altının belli bir suredir ıslak olmaması gibi belirtiler gorulur. Bu belirtilerde hemen hekim aranmalıdır.
El- ayak ve ağız hastalığı olan bebeğe nasıl bakım uygulamalısınız?
Eğer bebeğinizde hastalık belirtileri hafif ise vucut sıcaklığını izlemek ve yeterince sıvı ve katı gıda almasını sağlamaktan başka cok fazla yapacak bir şeyiniz yoktur.
Eğer cocuğunuzdaki hastalık belirtileri ilerlemişse gorunumu daha da kotu gorunur.
Eğer bebekse ve katı gıdaları almaya başlamışsa ona tuzlu, soslu veya asitli şeyler vermemelidir. Aynı şey kucuk cocuklar icin de gecerlidir. Cunku bu tur besinler ağzını acıtabilir. Yumuşak gıdalar verilmelidir.
Soğuk icecekler ve dondurma ağırlarını hafifletebilir. Fakat bebeğinize asla aspirin verilmeyin. Aspirin reye sendromuna neden olabilir. Reye sendromu nadiren de olsa olumcul bir sorun olabilir.
El, ayak ve ağız hastalığı tekrarlanabilir mi? Tekrarlanması nasıl onlenebilir?
El, ayak ve ağız hastalığı tekrarlanabilir. Cocuk onu hasta yapan viruse karşı bağışıklık geliştirecektir. Fakat hastalığa yol acan bircok virus bulunmaktadır. Dolayısıyla bu viruslere karşı acık durumdadır.
Hastalığın tekrarlanmasını onlemek icin bebeğin veya cocuğun ellerlini duzenli olarak yıkamak gerekir. Ayrıca oyuncukları da dezenfekte edilmeli ve yıkanmalıdır. Enfekte olmuş diğer cocuklardan uzak tutulmalıdır.
EL, AYAK VE AĞIZ HASTALIĞININ TEDAVİSİ
El-ayak ve ağız hastalığı cocuklar arasında oldukca bulaşıcı bir hastalıktır. El-ayak ve ağız hastalığının belirtileri gorulmeye başlamadan once 3 – 7 gun kadar bir kulucka donemi vardır. Genelde ilk olarak ağız icinde kabarcıklar gorulur. Kabarcıklar daha sonra eller ve ayaklarda gorulur. El-ayak-ağız hastalığı viral bir enfeksiyondur. El-ayak-ağız hastalığının tedavisi olmasa da belirtilerini tedaviye yonelik işlemler yapılmaktadır. El-ayak-ağız hastalığının belirtilerine yonelik tedavide şunlar yapılmaktadır:
1. Once cocuğun ateşi olculur. Eğer cocuğun ateşi varsa hekim ateşini duşurmeye yonelik bir ilac verebilir. İlac mutlaka hekimin tavsiye ettiği şekilde ve dozda kullanılmalıdır.
2. Cocuğa bol sıvı verilmelidir. Eğer cocukta ağız yarası varsa cocuğu sıvı alması konusunda cesaretlendirmek gerekir. Gazlı icecekler ve meyce suları cocuğun boğazını tahriş edebilir. Bu nedenle su, sut ve sut urunleri daha iyi bir secimdir. Sıvılar cocuğun vucudunu hem daha sağlıklı tutmak ve hem de sıvı eksikliğini onlemek icin onemlidir. Sıvılar cocuğun vucudundaki enfeksiyonlarla mucadele icin doğal bir yontemdir.
3. Cocuğunuza gargara yaptırın. Tuzlu su gargarası tavsiye edilmektedir. Tuz mikropları oksurmede oldukca etkilidir ve ağız icindeki yaraların iyileşmesini hızlandırır. Hekim ayrıca tıbbi icerikli bir ağız gargarası da verebilir.
4. El-ayak-ağız hastalığında cocuğun elleri ve ayakları her zaman temiz tutulmalıdır. Doğal bir iyileştirici olan aloe jel de kullanılabilir.
5. Cocuk mumkun olduğunca evde tutulmalı ve rahat ettirilmelidir. Hastalık belirtileri 5 – 7 gun icinde iyileşmeye başlar. Cocuğun hastalığı bulaşıcı olduğu icin ev icindeki diğer bireylerden uzak tutulmasında fayda vardır.