Yuksek tansiyon toplumumuzun tum kesimleri tarafından cok iyi bilinen, dikkatle izlenen, uzerinde en cok konuşulan sağlık sorunlarından biri olmasına rağmen nedense cocuklar soz konusu olduğunda hicbir şekilde dikkati cekmeyen, akla gelmeyen bir konudur. Butun yetişkinler muayene olurken mutlaka tansiyonları olculur ama cocukların tansiyonun olculmesi neredeyse hic rastlanmayan bir durumdur.

Oysa gelişen tıp bilgilerimizle artık cocuklarda yeni doğduğu andan başlayarak her yaşta yuksek tansiyon olabileceğini biliyoruz. Ozellikle cocuklarda yuksek tansiyon teşhisinin gecikmeden ve doğru olarak konması ve tedaviye hemen başlanması cocuk icin yaşamsal onem taşımaktadır.


Yuksek tansiyonun gecikmeden belirlenebilmesi ve hemen gerekli onlemlerin alınabilmesi, tedavilerin başlatılabilmesi yonunden, cocukların rutin muayenelerinde de tansiyon olcumu yapılması artık bir gerekliliktir. Bu cocukların rutin muayenesinin bir parcası olmaldır.

Bebek ve cocuklarda tansiyon olcumu ve değerlendirmesi, cocuklarda kan basıncının yaşa, kilosuna ve boyuna gore değişkenlik gostereceği icin doktor acısından zor olabilir ve ozel yontemler gerektirebilir.

Cocuklukdoneimde gorulen hipertansiyon vakalarında %75-80’ inde neden saptanabilmektedir. Bunların %80’i bobrekle ilişkin patolojilere bağlıdır. Bobreklerle ilişkili nedenler dışında kalp ve damar sistemi, hormonal sistem ve merkezi sinir sistemi hastalıkları hipertansiyona yol acar. Nedeni belirlenemeyen hipertansiyon vakalarının %80-90’ı esansiyel (değişken) hipertansiyondur.

Cocuklarda hipertansiyonun belirti ve bulguları cok değişkendir. Bazen kan basıncının yuksek olmasına rağmen belirti olmayabilir ya da cok hafif olabilir. Yuksek tansiyon rutin bir muayenede rastlantı sonucu saptanabilir.


Bazı cocuklar ise şuur kaybı, gorme bulanıklığı, havaleler ve felc durumlarında hastaneye getirilirler. Bunun dışında baş ağrısı, baş donmesi, karın ağrısı, burun kanaması, fazla idrar yapma, cok fazla su icme, norolojik bozukluklar, yuz felci, korluk, koma, akciğer odemi, buyume ve gelişme geriliği gibi nedenlerle hastanelere getirilen cocuklarda vardır.

Klinik bulgular hastanın yaşına ve yuksek tansiyonu yaratan hastalığa bağlı olarak değişiklikler gosterir. Sut cocuklarında kalp yetersizliği, solunum sıkıntısı, buyume gelişme geriliği, kusma, huzursuzluk ve havaleler onde gelen belirtilerdendir.

Buyuk cocuklarda ise baş ağrısı, bulantı, kusma, fazla idrar yapma, fazla su icme, gorme bozuklukları, yorgunluk, huzursuzluk, kalp yetersizliği, burun kanaması ve yuz felci gibi belirtiler on plandadır.

Cocuklardaki yuksek tansiyonun tedavisi bu durumu yaratan nedene yonelik olmaktadır. Nedene bağlı olarak ciddi ve uzun tedavi surecleri soz konu olabilmektedir.

Son soz olarak cocuklarımızı yuksek tansiyon tehlikesinden bir nebze olsun uzak tutabilmek icin, butun cocuklarda tuz alımı en duşuk duzeyde tutulmalı, cocukların aşırı kilo almaları engellenmelidir.

Dr. Ruhi Cakır