Evin gizli kahramanı; Baba

Aile, toplumun en kucuk birimidir ve anne-baba-cocuklardan oluşur. Bu tanımdaki baba ise ailenin temel direği; esas olarak evi gecindiren, ailesini kotuluklerden ve zorluklardan koruyan cok onemli bir "KAHRAMAN"dır.

Bu kahraman uzun yıllar boyunca kız ve erkek cocukları icin ayrı anlamlar ifade etmesine rağmen hep vazgecilmez bir kişidir. Babanın varlığı evdekilere guven verir, coğu zaman da biraz cekinmeyle karışık saygı gorur. Geleneksel Turk aile yapısına baktığımızda baba; evde her şeye karışmayan, ağır, saygı duyulan, hatta korkulan, cocuklarıyla iletişimi yuz-goz olmak şeklinde algılayan, cocuklarıyla ilgili kararlarda ve olaylarda asla on plana cıkmayan genelde anneyi aracı olarak kullanan bir figur olarak karşımıza cıkar. Bu geleneksel yapı, toplumdaki değişime paralel olarak bugun epey değişmiştir. Evde annenin de artık calışması, babanın bu rolleri uzerinde oldukca değişim sağlamıştır. En azından artık babalar da cocuklarını dinlemekte, ihtiyacları olduğunda cocuklarıyla birlikte olabilmekte, anlamaya calışmaktadırlar.
Anne-baba-cocuk ucgeni hayati onem ifade ediyor.
Bu rol ve figurler aslında hayatın ta kendisidir. Tum yaşam bu ucgendeki ilişkiler uzerine kurulmuştur. Cocuğun zihinsel, fiziksel ve sosyal gelişimi, buyumesi, gelecekteki yaşamı, iş ve ozel hayatı, aile yapısı, verimli olması ya da olmaması, kişisel ilişkileri hepsi ama hepsi ailesinde yaşadığı ortamın, anne-baba-cocuk ilişkisinin sonucudur. Bu sonuc olumlu olabildiği gibi olumsuz da olabilir. Bir ailede babanın yokluğu onemli bir taşın eksikliğidir. Annenin sorumlulukları arttığı gibi cocuğun ihtiyacı olan noktalarda yardım edilemez.
Ailede ebeveynlerden herhangi birinin eksikliği cocukta kayıplar ve maddi manevi travmalar yaratır. Ancak babanın yokluğundan kaynaklanan maddi yetersizlikten daha onemli olan manevi kayıplardır ki bunların başında da guven eksikliği gelir. Cunku cocuklar icin baba = guvendir. Bu ihtiyac erkek cocuklarda erkek rolunun tam olarak oğrenilmesi konusunda onem taşırken, kızlarda da erkek rolunu tanıması ve olumlu bir hayat imajı icin gereklidir. Ozellikle erkek cocuklar cinsel rollerini babalarından oğrenir ve onları taklit ederler. Bazen anneler, oğullarının tıpkı babaları gibi yuruduklerini, konuştuklarını, jest ve mimiklerinin aynı babaları gibi olduğunu ifade ederler.
İyi bir baba cocuğuyla nasıl iletişim kurmalı? Babayla cocuk arasındaki sağlıklı iletişimde esas nokta; saygı, ilgi, dinleme ve anlamadır. Baba, cocuklarıyla iyi bir iletişim kurmalıdır. İletişim kurarken de bazı noktalara dikkat etmelidir. Bu noktaları şoyle sıralayabiliriz;
• Cocuğun da bir birey olduğu ve saygıyı hak ettiği unutulmamalıdır.
• Cocuğun buyumesine izin verilmelidir. Turk aile yapısında erkek cocuklara sorumluluk verilmemesi, gelecekteki yaşamlarında da sorunlara yol acar. Erkek cocuk, ailesi tatildeyken evde kalıp gitar kursuna gitmek istiyorsa faturaları yatıramayacağı, kapıyı kilitlemeyi unutacağı gerekcesiyle aile izin vermez. Cocuk da bu sorumluluğu almadığında catışma cıkar. Baba burada cocuk evde tek kaldığında ona ne gibi sorumlulukları olacağını anlatmalı, bunları yerine getirdiği takdirde kalabileceğini belirterek izin vermelidir.
• Cocuk dinlenmeli, anlamaya calışılmalı, ilgilenilmelidir.
• Cocuğun her konuda sorumluluğu alınmalı ve anneyle paylaşılmalıdır.
• Cocuk babadan korkmamalı, ilişkisi otorite saygı ve sevgi icermelidir. Cocuklar babadan korkusundan değil, yanlış olduğu icin bazı şeyleri yapmaktan cekinmeli.
• Cocuklar babalarına bir şey soylediklerinde olumsuz karşılanacaklarından korkmamalıdır. Aksi taktirde yalan davranışı gozlenir ve pekişir.
• Cocuk, her zaman yonlendirilmeye ihtiyac duyar. Evde mutlaka duyarlı, tutarlı kurallar olmalıdır. Bu kurallardan cok fazla taviz verilmemelidir.
• Cocuğun her istediği yapılıp, alınmamalıdır. Bu cocuğu doyumsuzluğa iter.
• Gunumuz şartları biraz zorlanarak, cocukla kaliteli zaman gecirilmelidir. Ozellikle erkek cocukların bu iletişime daha fazla ihtiyacları vardır.
• Fiziksel ve duygusal cezadan uzak durulmalıdır. (Dayak, rencide edici sozler, hakaret, kufur vs.)
• Cocukla arkadaş olmak yerine ona arkadaşca davranılmalı. Ailelerin gunumuzde en cok ‘cağdaş aileyiz’ tanımlamasıyla yaptıkları yanlışların başında anne baba kimliklerinden sıyrılıp arkadaşı gibi davranmaları geliyor. Ozellikle genc erkeklere arkadaşı gibi davranmak yerine ona babası olduğunuzu, daima ona destek vereceğinizi hissettirerek baba olmalısınız. Cunku onun babaya ihtiyacı vardır.
• Gelişmesine katkıda bulunun. Cocuklarınızı başka cocuklarla kıyaslamak onun kendini mutsuz ve yetersiz hissetmesine neden olur. Bunun yerine babanın cocuktaki farklılıkları gorup, bu yonleri geliştirmesine yardımcı olması gerekir.
• Cocuklarla inatlaşmaktan kacınılmalıdır. Cocuklar kendilerini ispatlamak amacıyla catışmaya girebilirler. Bu durumlarda anne ve babalarının desteğine ihtiyac duyan cocuklarla inatlaşmak, aşırı ve mantıksız yasaklarda diretmek inatlaşmalarına yol acar. İnatlaşmak da evden kacma, okulu bırakma gibi olumsuz sonuclar doğurur.
Evde baba figuru olmayan cocuklarda gorulen olumsuz davranışlar nelerdir?
Boşanma ya da kayıp veya diğer durumlardan dolayı evde baba yokluğu yaşayan cocuklarda genelde 2 tip olumsuz davranış gozlenir.
Saldırganlık ve davranış problemleri.
Evde, belli bir otoritenin olmayışı, otorite boşluğu yaratır. Cocuklar bu boşlukta bocalar ve hareketlerini ayarlayamazlar; dikkatleri dağılır, oğrenme problemleri yaşarlar ve akademik başarısızlık baş gosterir, yalan soyleme gozlenir. Eğer evde anne de olumlu bir tutum sergileyemiyorsa bu tutumlar devam eder ve artış gosterir.
Diğer bir davranış şekli de sinme.
Bu tip cocuklar ise iclerine kapanırlar. Sosyal hayata ve tanımadığı kişilere karşı oldukca mesafeli ve urkektir, korkuları vardır. Eğer anne, yine babanın yokluğunu olumlu bir şekilde tolere edemezse bu sorunlar gorulur ve devam eder. Guven eksikliği nedeniyle hayata dair bakış acıları olumsuzdur. Erkek cocuklarda belirgin, aşırı ve abartılı erkeksi davranışlar gozlenebildiği gibi, efemine (Kadınsı) davranışlar da gorulebilir. Kız cocuklarda da hemen hemen aynı ozellikler gozlenir. Aşırı erkeksi davranışlar veya yaşlarından buyuk kadınsı davranışlar gosterebilirler. Urkeklik, sebepsiz korkular, aile birlik ve butunluğunun yerinde olmamasının getirdiği karmaşa cocukları oldukca yıpratır. Oynayan taşların yerine yeniden oturmasını beklemek onemli bir surectir. Cocukların bunu tek başına yapmaları mumkun değildir. Mutlaka bir yetişkinin yardımı olmalıdır. Bircok durumda anne bu rolu ustlenir. Baba figuru bulunmayan evlerde anneye oldukca fazla gorev duşmektedir.
Anne, babanın yokluğunda hangi gorevlerle baş başa kalıyor?
• Anne cocuğa babanın neden evde olmadığını acık ve onun anlayabileceği bir şekilde acıklamalıdır.
• Evde, tutarlı ve sağlıklı bir disiplin ortamı sağlanmalıdır.
• Cocukla anlama ve dinleme uzerine bir ilişki kurulmalıdır.
• Eğer cocuğun babası vefat ettiyse, cocuğun baba hakkındaki soruları cevaplanmalı ve ona babası anlatılmalıdır.
• Ebeveynler boşanmışlarsa yine baba hakkında sorulan sorular cevaplanmalı, baba hakkında anne ne kadar olumsuz duşunurse duşunsun, cocuğa babanın olumlu yonleri anlatılmalıdır. Cocuk baba ile arada bir aracı gibi kullanılmamalıdır.
• Ailenin bir yakınından (Dayı, amca, ağabey vs.) ozellikle erkek cocukla arada sırada birlikte olması istenmelidir. Bu kişinin olumlu bir imajının olmasına dikkat edilmelidir.
• Cinsel kimlik gelişimi onemli bir basamak olduğu icin anne bu konuda da kendini eğitmelidir. Sorulan sorulara cocuğun yaşına uygun, doğru ve acık cevap verilmesi gerekir.
• Kız ya da erkek cocuk ayırt edilmeden evde mutlaka bir sorumluluk verilmelidir.
• Mumkun olduğunca sosyal, kendini ifade etmesine olanak veren, ozguven geliştirici faaliyetlere yonlendirilmelidir.
Unutulmamalıdır ki, cocuklar anne ve babalarının aynasıdır. Kendinizde olan hoşlanmadığınız huylarınızı ya da fark etmediğiniz her ozelliğinizi cocuklarınız da gorebilirsiniz.