Bebek ve Beş Duyusu

Bebeğin etrafı ile ilişki kurabilmesinde, bilgi ve deneyim kazanabilmesinde duyu organlarının payı buyuktur. Bu nedenle ilk aylarda henuz kendini, kendi dili ile ifade etmeye calışan bebeği anlamak ve ona yardımcı onemlidir.
Gorme
Yenidoğan doneminde bebek, gorme alanı icinde; 45-90o’lik acıda, 15-25 cm uzaklıktaki parlak cisimleri fark eder. İki haftalıktan itibaren de kısa sureli takip etmeye başlar, ilk izlediği de anne yuzudur. 2 aylıktan itibaren cisimleri 180 derece izleyebilir. 4 aylıktan sonra gorme fonksiyonu gelişmiştir; eşyayı gorur ve uzanıp almak ister. Gorme fonksiyonu 5-6 yaşta tam olarak gelişir. İlk 2-3 ayda gozlerde gecici kaymalar gorulebilir. Kayma devamlı ise ve 3. aydan sonra duzelmiyorsa şaşılık acısından mutlaka tıbbi olarak değerlendirmelidir.
Yenidoğan doneminde yuzunuzu gorebilmesi icin bebeği kendinize yakın tutun, ona parlak canlı renkte nesneler gosterin. 2. aydan itibaren parlak renkli, hareketli, sesli oyuncaklarla dikkatini cekmeye calışın. Daha sonraki aylarda da yine ayına uygun oyuncaklar tercih ederek, birlikte oyunlar oynayın.
İşitme
İşitme duyusu cocuğun yeni şeyler oğrenmesi ve konuşabilmesi icin gereklidir. Antenatal (gebelik donemi) donemden itibaren bebeklerde işitme duyusu gelişmiştir. Yenidoğan doneminde ani ve kuvvetli seslere irkilme ile yanıt verirler. 2. ayda başını sese dondurebilir. 6 aylık bir bebek sesin geldiği kaynağa tamamen yonelebilir ve tanıdığı seslerle keyiflenir. Erken doğum, doğumda sorun yaşanması ve yoğun bakım takibi, ışık tedavisi gerektirecek sarılık sorunu yaşamış bebeklerde işitmenin ozel olarak değerlendirilmesi şarttır.
Bebek doğduğundan itibaren hatta doğmadan once ona mutlaka sevginizi ifade eden sozcukler soyleyerek, muzik dinleterek aylarına uygun sesli oyuncaklarla bu duyularının gelişmesine yardımcı olun. Bebeğinizin cıkardığı sesleri dikkatle dinleyin ve bunları taklit edin. Bebeğinizin sesini taklit ettiğinizde ona "seni duyuyorum" demiş ve boylece bebeğinize konuşmayı oğretmeye de başlamış olursunuz.
Dokunma
Bebeklerde dokunma duyusu ilk beş ayda dudaklar ve dil dışında tam gelişmiş değildir. Nazik, ozenli dokunmalar bebekler icin cok onemlidir. Bu, bebeklere sevildiklerini ve onemli olduklarını hissettirir. Bebekler doğdukları andan itibaren dokunmalara karşı hassastırlar; acı ve ağrı hissedebilirler. Dokunma duyusunu desteklemek amacıyla sert, yumuşak gibi farklı dokudaki oyuncak ve materyallerle bebeğin gelişimi desteklenmelidir.
Tat Alma Duyusu
Bebekler, tatlar arasındaki tatlı, tuzlu, acı veya ekşi gibi farkları anlarlar. 1-2 gunluk bebekler bile değişik tatları ayırt edebilirler. Tatlı besinleri, acı ve ekşi besinlere gore daha cok tercih ederler. Bu nedenle değişik tatlarla karşılaştıklarında tepki gosterirler. Bu ozellik ek gıdalara gecme sırasında dikkate alınmalı ve bu konuda doğru adımlar atılmalıdır.
Koku Alma
Doğduklarında bebeklerin koku alma duyuları da gelişmiştir. Hoşlandıkları kokulara gulumseyerek hoşlanmadıkları kokulara da yuzlerini cevirerek tepki verebilirler. Bebekler, annelerinin kokularını ve kendi annelerinin sutlerinin kokularını diğerlerinden ayırt edebilirler ve anne yanında huzur duyarlar.
Bu nedenle bebeğin her ihtiyacına, ağlamasına kucağınıza alarak karşılık verebilirsiniz.
Doğdukları, daha doğru bir ifadeyle anne karnında var oldukları andan itibaren bir birey olan bebeklerin bu ozelliklerinin bilinmesi ve desteklenmesi mevcut potansiyellerini arttıracaktır. Bu yondeki cabalarınız ve doğru davranışlarınız oz guvenli, sadece bedenen değil ruhen de sağlıklı bireyler olarak hayatlarına devam etmelerine olanak sağlayacaktır. Bu nedenle cocuklarımıza sık sık sevgimizi gostermeli, ihtiyaclarına zamanında ve uygun bir dille cevap vermeli, en onemlisi onlara en başından beri saygı duymalıyız.