Ancak bu kanallardan birisi veya ikisi birden tum genişliğiyle kapanmazsa fıtıklaşma olur. Yani vucut dışına, kasık ve torbaya doğru bir barsak parcası girer. Bu hastalık durumuna kasık fıtığı denmektedir. Bu şişlik cocuk ağlayıp ıkındığında ortaya cıkar ve cocuk rahatsızlık hisseder. O taraftaki bacağını tam acamaz, hareketleri kısıtlanır. Bazen de sarı yeşil renkte (safralı) kusar. İşte bu gercek kasık fıtığıdır.
Yukarıda tarif edilenin aksine acık kalan kanalın bir kısmı kapanıp dar bir acıklık kaldıysa, dışarı barsak cıkamaz, karın ici sıvısı bu kanaldan kasığa ve torbaya akar ve burasını şişirir. Bu şişlik cocuk uyanık ve hareketli iken artar. Cocuk uyuyup sakince yatınca, fıtıkta olduğu gibi şişlik azalır veya kaybolur. Tıp dilinde bu hastalığın adı “Hidrosel”dir. Halk arasında “Su fıtığı” olarak bilinir.
Kızlarda fıtık olur mu?
Evet olur. Erkek bebeklerinkine benzer bir kasık kanalı kız bebeklerde de vardır ve kapanmayabilir. Ancak kız cocuklarında kasık fıtığına daha az rastlanır ve kızlarda dışarı fırlayan organ coğunlukla barsak değil yumurtalıktır.
Anneler coğu zaman kasıktaki şişliğin icinde bir fındık gibi hissedilen yumurtalığın farkına varırlar. Ne olduğunu cıkaramasalar bile şupheleri artarak hekime daha cabuk başvururlar.
Fıtık tehlikeli midir?
Fıtık mumkun olan en kısa zamanda tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Tedavide gecikmeler olduğunda barsak duğumlenmeleri, barsak ve yumurtalık curumeleri kacınılmazdır. Halk arasında “fıtık boğulması” diye tanımlanan boyle durumlarda birkac saat icinde doğru mudaheleler yapılmazsa sıkışan organların beslenmeleri bozulur ve curume meydana gelir. Gec kalındığında hem hayati tehlike ortaya cıkar, hem de organların curuyen kısımlarının cıkartılması gerekir. Bu da gereksiz yere artmış bir risk nedenidir.
Fıtık sonrası kısırlık soz konusu mudur?
Fıtık ve hidroselde kısırlık ortaya cıkabilir. Tedavideki gecikme nedeniyle ciddi bicimde sıkışıp boğulan fıtık, testisleri de bozabilir. Cocukların kasık fıtığı veya hidrosel ameliyatlarında mutlaka buyutucu gozlukler kullanılmalı, en nazik aletlerle ve cocuk cerrahisi prensiplerine tam sadakatle bu ameliyatlar uzmanlarınca gercekleştirilmelidir.
Fıtık ve Hidrosel’in tedavisi
Tedavi ameliyattır. Kasık bağı veya korse gibi yontemler tum dunyada 40 yıl kadar once terkedilmiş olan tehlikeli yontemlerdir. Bunlarla hem hastalık gecmez, hem yapılacak ameliyat zorlaşır, hem de kasık bağının altında fıtık boğulması geliştiğinde farkedilmeyebilir ve hayati tehlikeler ortaya cıkabilir.
Cocuk cerrahisi uzmanlarınca ve cocuklara ozgu yontemlerle yapılan ameliyatlarda prensip, acık kalan kanalın kapatılarak karın ici ile olan iştirakin ortadan kaldırılmasıdır.
Kasık fıtığında ameliyat ne zaman yapılmalıdır?
Kasık fıtığı ameliyatı teşhis konduktan itibaren bir kac gun icerisinde yapılmalıdır. Yapılmadığı taktirde ortaya cıkabilecek olan fıtık boğulması ve organ curumesi gibi riskler en fazla yenidoğan ve sut cocuklarında ortaya cıkar. Halbuki buyuklerin ameliyattan en cok korktukları yaşlar da bunlardır. Butun mesele işin ehli kişiler tarafından ve imkanları uygun hastanelerde yapılmasıdır. Yenidoğan ve cocuk yoğun bakım imkanlarının olduğu hastanelerde, cocukları uyutmaya alışkın anestezistlerin katkısıyla, cocuk cerrahisi uzmanlarınca yapılan bu tarz ameliyatların risk oranları cok azdır.
Hidrosel adını verdiğimiz su fıtıklarında ise ozel bazı durumlar dışında ameliyat icin 1 – 1,5 yaşa kadar beklenebilir. Bu ozel durumlara ve erken ameliyata tecrubeli cocuk cerrahisi uzmanları karar vermelidirler.
Kasık fıtığında ameliyat zor mudur ve hastanede yatılır mı?
Komplikasyon gelişmemiş, yani fıtık boğulması ve organ curumesi gelişmemiş olan cocuklarda, buyutucu gozlukler ve nazik aletler kullanılarak uzmanlarca yapılan ameliyatların hicbir zorluğu yoktur. Ameliyat sonrası da yaşa uygun ağrı kesici ilacların yardımıyla cok rahat gecer. Ailelerce cok ilgi cekici bulunan bir ozellik, cocuklar ne kadar kucukse, beklenenin aksine ameliyat sonrasının o kadar daha rahat gecmesidir. İlk 1 yaş icindeki cocuklarda ameliyattan 8-10 saat sonra tamamen normale donulur. Daha buyuk cocuklar da 2-3 gun icerisinde normal oyun tempolarına donerler.
Ameliyattan 3 saat kadar sonra hastalar ilk beslenmelerini takiben evlerine yollanırlar. Hem hastane enfeksiyonu riskini ortadan kaldırmak, hem de ev ortamında cok daha suratle ve moralli olarak iyileştikleri icin, cocukların evlerine yollanması cok doğru bir uygulamadır. Bu uygulama, ulkemizdeki cocuk cerrahisi uzmanlarınca da yaklaşık 30 yıldan bu yana sorunsuz olarak gercekleştirilmektedir. Cok ozel durumlarda, orneğin prematurelerde hastanede bir gece yatılması gerekli olabilir. Ancak bu bir istisnadır.
Fıtık tekrarlar mı?
Bilindiği gibi sağ ve sol olmak uzere iki kasık bolgemiz vardır ve her ikisinde de birbirlerinden bağımsız olarak fıtık cıkabilir. Tek taraflı ameliyatlardan sonra obur kasıkta fıtık olma ihtimali vardır. Ancak bu bir tekrarlama değil diğer kasıkta yeni bir gelişmedir. Bu olasılık erkek cocuklarda daha az, kızlarda ise bir hayli fazladır. Ameliyat olan tarafta fıtığın tekrarlaması ihtimali ise ehil ellerde sıfıra yakındır.