Cocuklukta yuksek kan basıncının saptanması, ileri yaşlarda artmış birincil hipertansiyon riski olan, erken takip ve tedaviden faydalanabilecek bu cocukları tanımlamada değerlidir. Hipertansiyona bağlı organ hasarları cocuklukta başlayabilir.

Cocuklarda normal kan basıncı aralığı bilinmemektedir. Cocuklarda kan basıncı standartları yaşa paralel olarak artmaktadır. Her yıl yaşla birlikte sistolik (buyuk) kan basıncında 1.5mmHg, diastolik (kucuk) kan basıncında 0.7mmHg artış olmaktadır. Yapılan calışmalarda kan basıncının gece, gunduze oranla %20 daha duşuk olduğu ve gunluk sistolik ve diastolik kan basıncı değişikliklerinin minimal olduğu gosterilmiştir. Buyuyen cocukta kan basıncı boy ile ilişkilidir.

Hipertansiyon başlıca kalp, santral sinir sistemi, bobrek ve goz komplikasyonları (olumsuz sonucları) acısından onemli bir risk faktorudur.

Cocuklarda hipertansiyonun buyuk bir kısmı altta yatan bir nedene (bobrek, kalp hastalıkları, hormonal nedenler ve diğerleri) ikincildir. Hipertansif cocuk ve adolesanların %28’i ikincil hipertansif hastalardır (altta yatan bobrek hastalığı gibi). Oysa hipertansif yetişkinlerde bu oran %7’dir.

Toplumda hipertansiyon icin sfigmomanometreler en uygun tarama araclarıdır. Kan basıncı olcumundeki hatalar; aletten, olcumu yapan kişiden ya da hastadan kaynaklanabilir. Aletten kaynaklanan hatalara ornek olarak manometrenin bozuk olması , basınc kacakları, dinleme aletine ait bozukluklar ve hastanın koluna uygun olmayan dar ya da geniş manşonlar verilebilir. Kan basıncını olcen kişi, duyu bozukluğu, dikkatsizlik ve bilincaltı eğilim (orneğin sıfırla biten rakamlar icin “ başka bir rakam tercihi” veya normal basıncların yuksekmiş gibi kaydedilmesi gibi) nedenleriyle hatalara neden olabilir. Hasta postur ve biyolojik faktorler nedeniyle hatalı olcumlerin nedeni olabilir. Postur (orneğin yatma, ayakta durma, oturma) kalbe gore kolun pozisyonu 10mmHg kadar yuksek değişliklere neden olabilir. Anksiyete, yemekler, sigara, alkol, ısı değişiklikleri, egzersiz ve ağrı gibi biyolojik faktorler de olcumleri etkileyebilir. Kan basıncı olcumundeki bu sınırlamalar nedeniyle, hipertansiyon tanısının ancak bir ya da birkac hafta boyunca uc farklı olcumde okunan yuksek kan basıncının varlığı ile konulması gerektiği onerilmektedir. Sfigmomanometri 3 yaş altındaki cocuklara uygulandığında ilave faktorler doğruluğu etkiler. Birincisi, kol cevresinde fazla değişiklikler vardır bu nedenle manşon secilirken bu nokta dikkate alınmalıdır (secilen manşon on kolun 1/3'unden kucuk, 2/3'unden buyuk olmamalıdır). İkincisi, muayene sıklıkla hastanın anksiyete ve huzursuzluğu nedeniyle zordur. Ucuncusu, seslerin kaybolmasını cocuklarda duymak sıklıkla zordur ve sıklıkla seslerin şiddetinin azaldığı değer bunun yerine kaydedilir. Son olarak cocuklukta hipertansiyonun tanımı kesin değildir, cunku cocukluk cağındaki normal değerlerde karışıklıklar vardır.

Kendi kendine olculen (ev) kan basıncı ve ayaktan kan basıncı izlemi ozel durumlar icin (araştırma gibi) yararlı bilgiler sağlayabilir fakat bunlar taramada rutin kullanıma uygun değildir.

Normal kontrollerde kan basıncı olcumu sağlıklı cocuk ve adolesanlar icin yılda en az bir kez yapılmalıdır. Risk faktorleri varlığında (yenidoğan doneminde gobek arter kateterizasyonu, diabet, şişmanlık, cocuk veya ailede hiperlipidemi (kanda yağların fazla olması)varlığı, ebeveynlerde hipertansiyon olması, birinci veya ikinci derece yakınlarında erken kalp krizi veya felc hikayesi, periodik yuksek kan basıncı) daha sık kan basıncı olcumleri yapılmalıdır. Bu oneri ikincil hipertansiyonun tedavi edilebilir nedenlerinin erken saptanmasının getireceği yararlar nedeniyledir. Sfigmomanometri cocuklar icin onerilen teknikle uygulanmalıdır. Tum cocuk ve yetişkinlerde hipertansiyondan birincil korunma icin sağlıklı bir diyet, tuzdan fakir beslenme, fiziksel aktivitenin arttırılması, şişmanlığın onlenmesi ve tedavisi onerilmektedir.