Halk arasında goz kayması olarak da bilinen şaşılık, cocukluk cağı hastalıkları icerisinde en sık gorulenlerin ve zamanında mudahale edilmediğinde tedavisi mumkun olmayan gorme kaybına neden olabilecek bir hastalıktır. Duz karşıya bakan bir kişinin iki gozunun aynı istikamette olmaması yani bir goz karşıya bakarken diğer gozun burun, kulak, yukarıya veya aşağıya doğru kaymasıdır. Şehla bakış, şaşılığın tam karşılığı olmayıp daha cok yalancı kaymalar icin kullanılan bir tariftir.

Şaşılık neden olur?

Şaşılığın coğunlukla belirli bir sebebi yoktur ancak buyuk bir kısmı kalıtımsaldır. Cocuklardan birinde veya ailede varsa diğer cocuklarda şaşılık gelişme ihtimali yuksektir. Yuksekten duşme, ateşli hastalık, havale gecirme ve erken doğum zeminde olan bir şaşılığı ortaya cıkarabilir. Gorme kaybı yapan sebepler belirli bir sure sonra gozun kaymasına yol acabilirler. Gorme kaybı cok kucuk yaşta olursa goz iceriye yani burun tarafına doğru kayar, ileri yaşlarda gorme kaybı olursa goz dışarıya yani kulak tarafına kayar. Travma, menenjit, beyin tumoru, beyin kanaması, şeker, yuksek tansiyon ve guatr, goz sinirlerinde felc yaparak goz kaymasına neden olabilir. Yine Multiple Skleroz dediğimiz bazı sinirsel hastalıklar da goz kayması ile belirti verebilir.












Şaşılığın belirtileri nelerdir?

Gozun belirli bir yone kayması en onemli belirtidir. Başlangıcta arada bir kayma gorulebilir. Cocuk, yorgun olduğunda veya uykudan yeni uyanıp dikkati azaldığı zamanlarda daha fazla kayma ortaya cıkabilir. Kafanın belirli bir yone eğilmesi, televizyona cok yakından bakılması ve gozlerde titreme diğer belirtilerdir. Bazen guneşe cıkıldığı zaman cocuğun kayma olan gozunu kısarak baktığı fark edilebilir. Bu, dışa doğru olan kaymalarda oldukca erken saptanan bir belirtidir. Doğuştan katarakt veya goz ici tumorlerinde kayma ile beraber karşıdan bakıldığında goz bebeğinde beyazlık da gorulebilir. İleri yaşlarda birdenbire ortaya cıkan goz kaymalarında hasta baktığı her şeyi cift gorebilir. Bu şikayet birkac ay icerisinde kaybolur. En cok korktuğumuz ise hafif olan ve ailelerin fark edemediği kucuk kaymalardır. Diğer goz sağlam olduğu icin cocuk buyuyunceye kadar gozden kacabilir ve tembellik yerleşir. Bu sebeple en kucuk kayma şuphesinde bile cocukların ayrıntılı muayene edilmeleri şarttır.

Teşhis nasıl konulur?

Oldukca kolaydır. Her yaştaki cocuğa şaşılık muayenesi yapılabileceği unutulmamalıdır. Bu sebeple cocuk buyuyunceye kadar beklenilmeli diye bir yaklaşım kesinlikle doğru değildir. Muayenede dikkat edilmesi gereken nokta şaşılığın gozluk kusuruna bağlı olup olmadığıdır. Bunun icin ilaclı muayene yapılması şarttır. Bu muayenede cocuğa goz bebeğini buyuten ilac damlatılır ve 1-2 saat bekletilir. Arkasından gozluk muayenesi tekrarlanır.

Nasıl tedavi edilir?

Şaşılık tedavisi ne kadar erken yaşta başlarsa tedavinin başarı derecesi o kadar fazla olur. Tedavi başarısındaki onemli olan diğer bir nokta şaşılığın bir veya iki gozde olup olmadığıdır. Eğer hep aynı goz kayıyorsa tedavide başarılı olma olasılığı daha azdır. İki gozun birden kaydığı hastalarda ise tembellik daha az olduğu icin başarı oranı da fazladır. Şaşılık tedavisi gozluk, ameliyat ve kapatma ile yapılır. Yuksek hipermetrop gozluk kusuruna bağlı olan şaşılıklarda yalnızca gozluk tedavisi yeterli olur. Ancak hastanın en az 18 yaşına kadar gozluğe devam etmesi gerekir. Boyle hastalarda ameliyatın faydası değil zararı bile olabilir. Gozluğe bağlı olmayan şaşılıklarda eğer sadece bir gozde kayma varsa gecikilmeden ameliyat yapılmalıdır. Ameliyat icin hastanın 1,5-2 yaşını gecmemesi gerekir. İki gozde birden kayma varsa 5-6 yaşlarına kadar beklenebilir. Sadece bir gozde kayma olan hastalarda gozluk veya ameliyat gerekse bile kapatma tedavisinin yapılması şarttır. Kapatma, tembel olan gozun gorme derecesinin artırılması icin gerekli olan bir tedavidir. Şaşılığın lazerle gercek anlamda tedavisi yoktur. Ameliyatı bıcakla yapılan bir tedavidir. Ancak 18 yaşın uzerinde gozluk kullanan ve gozu kayan hastalarda lazer tedavisi gozluğu ortadan kaldırmak icin yapılabilir.