Reflu yaşayan bebeklerin az bir kısmında gorulen belirtiler sindirim sistemi, alerji ya da tıkanma gibi ciddi bir durumun belirtisi olabilir.
Tukurme ve kusma bebek reflusunun temel belirtileridir. Bebeğiniz sağlıklı bir şekilde geliştiği ve buyuduğu surece reflu endişe edilecek bir durum değildir. Cunku buyuk ihtimalle bebek buyuyup dik durmaya ve yurumeye başladıkca reflu de azalacaktır.
Bebeğinizin telaşlı bir şekilde hareket ettiğinde veya rahatsız olmuş gibi davranışlar sergilediğinde, bu mide iceriğinin yemek borusu veya boğazı tahriş edecek kadar asidik olduğunu gosterebilir ve asit reflusu oluşmuştur.
Ne zaman doktora gorunmelidir?
Bebekler kendilerini konuşarak ifade edemediklerinden dolayı dışarı akseden aşağıdaki bazı durumları dikkate alarak bebeğinizi bir doktora gosterebilirsiniz:
• Zorla tukuruyorsa ve mide iceriği ağzından hızla dışarı cıkıyorsa,
• Bebek kilo almıyorsa,
• Yeşil veya sarı bir sıvı tukuruyorsa,
• Kan ya da kahve telvesine benzer şeyler tukururse,
• Yemeyi reddediyorsa,
• Dışkısında kan varsa,
• Nefes darlığı yaşıyorsa,
• 6 ay ve sonrasında kusmaya başladıysa
Bu belirtilerden bazıları “Gastroozofageal reflu hastalığı” veya “Pilor stenozu” gibi daha ciddi durumları işaret ediyor olabilir. Gastroozofageal reflu hastalığında, reflu yemek borusunun astarına zarar verecek şekilde mide asidi icerir. Pilor stenozu ise, mide ve ince bağırsak arasında midedeki besinlerin ince bağırsağa dokulmesini engelleyecek şekilde darlığın olduğu bir durumdur.
NEDENLERİ
Bebek reflu genellikle birbirleri ile ilişkili bir dizi faktore bağlıdır. Bebeklerde, yemek borusu ve mide arasındaki halka şeklindeki kas (alt ozofagus sfinkter) henuz tam gelişmediğinden dolayı mide iceriğinin geri kacmasına engel olamaz. Zamanla bebek geliştikce ve buyudukce bu halka kas, bebek besin yuttuğunda acılır ve diğer zamanlarda sıkı şekilde kapanır. Bu şekilde besinlerin mideden yukarı kacması soz konusu olmaz. Bebek reflusu en sık beslenme sonrası meydana gelmesine rağmen, oksururken, ağlarken ya da gerilirken de olabilir.
Az sayıdaki bazı durumlarda ise reflu aşağıdaki başka nedenlerden kaynaklanmaktadır:
• Sindirim sisteminin ozellikle inek sutundeki protein gibi bazı besinleri tolere edememesi ve alerjik reaksiyon gostermesi,
• Gastroesophael reflu hastalığı, reflunun yemek borusuna zarar verdiği ve tahriş oluşturduğu ciddi asidik rahatsızlığın oluşması,
• “Eozinofilik ozofajit” durumunda beyaz kan hucrelerinin yemek borusunda birikip yaralanmalara yol acması (eozinofil),
• Yemek borusunda tıkanmalara neden olabilecek darlıklar (ozofagus darlığı) veya mide ve ince bağırsak arasındaki bir tıkanıklık ya da daralma (pilor stenozu).
KOMPLİKASYONLAR
Bebek reflusu vakalarının coğu bebeğiniz icin herhangi bir soruna neden olmadan kendi başına gecmektedir. Ancak eğer durum normal bir reflu değil de daha yaygın olmayan ciddi bir durumdan kaynaklı ise bebeğin buyumesi zayıflayabilir ve solunum ile ilgili problemler ortaya cıkabilir.
Bazı araştırmalar sık sık tukuren bebeklerde daha sonraki cocukluk donemlerinde gastroozofageal reflu hastalığının gelişme olasılığının daha fazla olabileceğini gostermiştir.
TESTLER VE TEŞHİS
Bebeğe reflu tanısı genellikle belirtilere bakılarak ve fiziki muayene yapılarak konur. Eğer bebek sağlıklı bir şekilde buyuyor, gelişiyorsa ve reflu ile birlikte tukurduğu mide iceriği normal ise daha fazla test yapılmasın gerek kalmayacaktır.
Bebeğinizin doktoru daha ciddi bir sorundan şuphelenirse, aşağıdaki tanısal testleri isteyebilir:
• Ultrason. Bu test ile mide ve ince bağırsak arasında bulunan acıklıkta oluşan tıkanma (pilorik stenoz) tespit edilmeye calışılır.
• Laboratuar testleri. Kan ve idrar testleri sık sık tekrarlayan kusma ve kilo alamama problemlerinin kesin nedenini belirlemek icin uygulanır.
• Ozofagusun (yemek borusu) PH değerini izleme. Bebekteki sinirlilik, uyku bozuklukları veya diğer belirtilerin asit reflusu ile ilişkili olup olmadığını belirlemek icin, bebeğin yemek borusundaki asit değerini olcmek yararlı olacaktır. Doktor bebeğin yemek borusuna burun veya ağız yoluyla ince bir tup yerleştirir. Bu tup asit değerini gosteren bir cihaza bağlıdır. Asit değerini izleme işlemi yapılırken bebeğin hastanede kalması gerekebilir.
• Ust sindirim yollarının incelenmesi. Doktor eğer bebeğin ust sindirim yolunda bir tıkanma olmasından şuphelenirse rontgen cekilmesini isteyebilir. Bebeğe rontgen cekiminden once icmesi icin beyaz bir sıvı (baryum) verilir. İcilen baryumlu sıvı mide ve yemek borusundaki anormalliklerin daha net gorulmesini sağlar.
• Ust endoskopi. Bebeğinizin doktoru yemek borusunda darlık veya inflamasyon (ozofajit) gibi sorunları belirlemek icin bu testi kullanabilir. Doktor ust endoskopi ile ince bağırsak, yemek borusu ve midenin ilk bolumunu ağız yoluyla gonderilen kamera ve ışık takılı ozel bir tup ile gorebilir. Karşılaşılan şupheli doku ornekleri analiz icin alınabilir. Bebek ve cocuklar icin endoskopi genellikle genel anestezi altında yapılır.
TEDAVİ VE İLACLAR
Bebek reflusu vakalarının coğu beslenme alışkanlıklarında yapılan basit değişiklikler ile gecmektedir. Bebeğin beslenmesi ile ilgili bazı oneriler şunlardır:
• Bebeğinizi daha sık ama daha kucuk oğunlerle besleyin.
• Bebeği geğirmesine neden olabilecek şekilde beslemeyin.
• Beslenme sırasında ve sonrasında bebeğin dik durmasını sağlayın.
Refluye inek sutunde bulunan bir protein ceşidine karşı gosterilen alerjinin neden olup olmadığını gormek icin, eğer bebeği emziriyorsanız, doktorunuz diyet sut urunleri icmemesini veya et yenmemesini onerebilir.
Bazen değişik beslenme yontemleri arasında geciş yapmak da gecici cozum olabilmektedir.
• İlac kullanımı. Asit oluşumunu engelleyen ilacların kullanımı komplikasyon gelişmeyen bebek reflusu durumlarında tavsiye edilmez. Ama yine de Ranitidin gibi bir H-2 bloker, Omeprazol veya Lansoprazol gibi bir proton pompası inhibitoru; duşuk kilolu olan, ozofajit belirtisi gosteren, yemek yemeyen, kronik astımı ya da reflusu olan cocuklar icin denenebilir.
Bu ilacları kullanan sağlıklı cocukların bazı bağırsak ve solunum yolu enfeksiyonları ile karşılaşma riski olduğunu da belirtmek gerekir. Buna ek olarak, proton pompası inhibitorlerinin uzun sureli kullanımının bebeklerde demir, kalsiyum emiliminde problemlere neden olduğu belirlenmiştir.
• Ameliyat. Nadir durumlarda, mide icindeki besinlerin yukarı cıkmasını engellemek icin (alt ozofagus sfinkter) kası ameliyat ile gerdirilir. Bu şekilde asitli besinlerin yemek borusuna kacması ve tahrişe yol acması onlenir. Ameliyat seceneği genellikle bebek gelişimini ve solunumunu engelleyecek şekilde şiddetli reflusu olan bebekler icin onerilmektedir.
Yaşam tarzı ve ev ilacları
Refluyu en aza indirmek icin aşağıdaki onerileri goz onunde bulundurabilirsiniz:
• Bebeğiniz dik tutunuz. Mumkun olduğunca bebeği dik vaziyette besleyin ve daha sonra 30 dakika boyunca oturur pozisyonda tutunuz. Yercekimi midedeki besinlerin yerinde kalmasını sağlayacaktır. Bebeğin yediği besinler mideye yerleşmeye calışırken, bebeği durtuklemekten ve sallamaktan kacının.
• Kucuk ve daha sık şekilde besleyin. Eğer bebeğinizi biberonla besliyorsanız, normalden biraz daha az besleyin ya da eğer emziriyorsanız emzirme suresini biraz daha kısa tutun.
• Geğirmesi icin bebeğinize biraz zaman tanıyın. Beslenme sırasında ve sonrasında bebeğin sık sık geğirmesi, midesinde fazla gaz birikmesini onler. Geğirmesi icin, bebeğinizi dik tutun ve elinizle başını destekleyin. Bebeğinizi yuz ustu şekilde omuz uzerine almaktan kacının. Bu şekilde bebeğin karnı uzerindeki baskı artabilir.
• Bebeğinizin sırt ustu yatmasını sağlayın. Coğu bebek reflu olsalar bile sırt ustu yatmaları gerekir.
Bebeğin mamasının daha katı yapılması veya anne sutune pirinc tanelerinin katılması da bebek reflusu icin eskiden beri uygulanan bir cozumdur. Ancak gunumuzde pek onerilmemektedir.
Bebeğin mamasının katılaştırılması, tukurmeyi azaltabilir ancak yapılan bazı araştırmalar reflunun gorulme sıklığının değişmediğini gostermektedir. Mamasının katılaştırılması aynı zamanda bebeğin gereksiz kalori almasına, beslenme sırasında boğulmasına ve diğer beslenme ile ilgili problemlerin yaşanmasına neden olabilir.
Ayrıca anne sutunun pirinc taneleri ile katılaştırılması etkili gorulmemektedir. Cunku anne sutundeki enzimler pirincteki nişastayı hızlı bir şekilde sindirir ve sut incelir.
Unutmayın ki, bebek reflusu coğu zaman endişe verici bir durum değildir. Genellikle yapılması gereken yukarıda belirtilen onerileri dikkate almak ve bebeğin geğirmesi sırasında yanında temizleme icin bolca bez bulundurmaktır.