Ancak ana dili İngilizce olan ve başka bir dil bilmeyen bir insana ‘ananas ’ dediğinizde muhtemelen yuzu garip bir ifade alacak ve ne dediğinizi anlamayacaktır. Peki dunyanın neredeyse her yerinde ananas denilen bu meyve, İngilizcede neden ‘pineapple ’ adını almış?
Soruyu yanıtlayacağız ancak once gelin ananas meyvesinin diğer dillerdeki varyasyonlarına bakalım.
Arapca, Almanca, Fransızca, Felemenkce, Yunanca, İbranice, Hintce, İsvecce, Rusca, Turkce ve hatta Latince ve Esperanto dillerinde bu meyvenin adı ‘ananas ’ olarak bilinir, tabii alfabelerinden ve aksanlarından kaynaklanan yerel varyasyonları da vardır.
Ananas meyvesinin farklı telaffuz edildiği dillerden bazıları Japonca, İspanyolca ve İngilizcedir. Ancak Japoncayı bu listeye dahil etmeyebiliriz zira kendileri bu meyvenin adını direkt olarak İngilizceden kopyala yapıştır yapmışlar: パイナップル (‘painappuru ’ olarak telaffuz ediliyor). Son olarak İspanyolcada bu meyve ‘piña ’ olarak adlandırılır.
İngilizceye gelmeden once bir İspanyolca kısmına goz atalım.
Avrupalılar bu meyveyle ilk olarak Guney Amerika kıtasında tanıştılar. Ananas meyvesi, 1493 yılında ilk defa Christopher Columbus tarafından, Amerika kıtasını keşfetmesinden 4 yıl once, Karayipler ’deki Guadeloupe adasına yaptığı bir gezi sırasında isimlendirildi.
Amerika ’yı ilk goruşunde ‘Burası Hindistan ’ diyen sevgili Columbus ağabeyimiz, bu meyveyi ilk goruşunde de benzer bir performans sergilemiş ve adına ‘Kızılderililerin camı ’ anlamına gelen ‘piña de Indes ’ demiş. Sebebi ise bu meyvenin bir cam kozalağına benzemesiymiş. (Kabul edelim, o kadar da benzemiyor aslında…)
Bu sebeple bu meyveye İspanyolcada bu kelimenin kısaltılmış hali olarak ‘piña ’ deniyor. Ancak hemen her Avrupa ulkesi, kendi dillerinde bu meyveye Guney Amerika ’nın yerli halkı Tupí ’nin verdiği isim olan ‘ananas ’ adını vermiş. Ananas, yerliler arasında ‘mukemmel meyve ’ anlamına geliyor.
Hadi İspanyollar Christopher Columbus ’tan dolayı bu meyveye hala cam benzetmesi yapıyorlar, İngilizcede neden bu kelimeye hala ‘cam elması ’, yani ‘pineapple ’ diyorlar? Aslına bakarsanız durum burada biraz komikleşiyor.
‘Pineapple ’ kelimesi, İngilizlerin ananas meyvesini gormesinden once bile dilde mevcuttu.
Aslında ananas meyvesinin İngilizcedeki hikÂyesi de İspanyolcayla biraz benzer, burada da bir cam kozalağı benzetmesi var. Garip bir şekilde 'pineapple' kelimesi, daha ananas meyvesiyle ozdeşleşmeden once İngilizcede var olan bir kelimeydi.
İlk olarak 1398'de kullanıldığı kaydedilen ‘pineapple ’ kelimesi, İngilizlerin şimdilerde ‘pine cone ’ dediği cam kozalağını tanımlıyordu. ‘Pineapple ’, ilk olarak 1664 yılında ananas meyvesi icin İngilizcede kullanılmaya başlandı. Komiktir ki ‘pine cone ’ terimi, 1694 yılına kadar resmi olarak İngilizcede kullanılan bir kelime değildi. İnsanlar hem cam kozalağı hem de ananas icin ‘pineapple ’ kelimesini kullandığından dolayı ‘pine cone ’ terimi turetildi.
İngilizler, bu kafa karışıklığını cam kozalağına ‘pineapple ’, meyveye ise ‘ananas ’ diyerek bu durumu cozebilirlerdi ancak inatla dilde yer alan bir kelimeyi yabancı bir dilden kelime ile değiştirmek istememişler. Bu sebeple de bu meyve gunumuzde İngilizcede ‘pineapple ’ olarak tanımlanıyor.