DOĞUM KONTROL HAPLARI
Doğum kontrol hapları, normalde kadın vucudunda bulunan dişilik hormonlarını iceren ve kullanıldığı surece gebeliği onleyen, etkili, kullanımı kolay ilaclardır. Doğru kullanıldıklarında, doğum kontrol haplarının etkinliği yuzde 99.9’dur. Bu da, hamile kalma olasılığının hemen hemen hic olmaması demektir.
Doğum kontrol haplarının gebeliği onleme dışındaki faydaları nelerdir?
Doğum kontrol hapları son derece etkili, kullanımı kolay, etki ve yan etkileri cok iyi incelenmiş ilaclardır.
Doğum kontrol hapları, adet oncesi gerginlik ve ağrılı adet şikayetlerini azaltır, adet kanamaları miktarca daha az, daha kısa ve duzenli hale gelir, bunun sonucu olarak, demir eksikliğine bağlı kansızlık gelişme sıklığı azalır.
Ayrıca, doğum kontrol hapları, dış gebelik gelişme sıklığını, yumurtalıklarda ve memede kist oluşumunu, rahim ve yumurtalık kanseri risklerini azaltır. Coğu kez sivilcelerde duzelme gorulur. Osteoporoz denen kemik erimesi riskini azaltır. Romatoid artriti azaltır.
Yan etkileri
Hap kullanımı sırasında olabilecek yan etkiler nelerdir, hangi durumlar beni rahatsız edebilir?
Hap kullanımı ile ilk uc ayda oluşan yan etkiler bulantı, kusma, baş donmesi, başağrısı, ara kanaması, memelerde duyarlılık ve vucutta şişkinlik hissidir. Bu yan etkiler gecicidir, uc dort ay icinde hafifleyerek kaybolmaları beklenir. Bu gibi durumlarda, hapı bırakmak yerine doktorunuza danışmak en iyi cozumdur.
Hap kullanırken doktora danışmam gereken durumlar nelerdir?
Şiddetli karın ağrısı, uyluk ya da bacak ağrısı olduğunda; şiddetli goğus ağrısı veya nefes darlığı geliştiğinde; şiddetli başağrısı, ani gorme kaybı ya da bulanık gorme veya konuşma bozukluğu ortaya cıktığında, gebelik şuphesinde ya da depresyon, sarılık veya memede kitle geliştiğinde hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Nasıl kullanmalıyım?
Doğum kontrol hapı kullanmaya karar verdim, nasıl başlamalıyım?
Hic hap kullanmadıysanız ya da birkac ay ara verdiyseniz, adet kanamanızı beklemeniz ve adet kanamasının ilk gunu paketin ilk hapını almanız gerekir.
Doğum kontrol hapı kullanmaya başladım, nasıl devam etmeliyim?
Her gun bir tablet alarak paketi bitirmeli ve yedi gun hap kullanmaya ara vermelisiniz. Hap almadığınız bu donemde adetiniz başlayacaktır. Adet gormeyebilirsiniz, hapı duzenli kullandığınızdan eminseniz telaşlanmayın. Adet kanamanız nasıl olursa olsun bir sonraki kutuya yedi gunluk aranın sonunda başlamalısınız.
Hap almayı unuttuğum zamanlarda ne yapmamı onerirsiniz?
Hapı unuttuğunuzu farkettiğinizde hemen bir tablet almanız gerekir. 12 saatten daha fazla gecikme yoksa koruyuculuk devam edeceğinden problem yok demektir. Ancak hapı unuttuğunuzu 12 saatten daha sonra fark ettiyseniz unutulan hapı hatırladığınız an yutmalı, o gunun hapını da normal zamanında almalısınız. Bu durumda koruyuculuk tam olmayacağından bir sonraki adet kanamasına dek ek doğum kontrol onlemi uygulamalısınız.
Zaman zaman hap kullanmayı bırakmalı mıyım?
Hayır, tıbbi nedenler olmadıkca ara vermeniz gerekmez.
Peki ya kimlerin doğum kontrol haplarını kullanmaları sakıncalıdır?
Gebeler ya da gebelik şuphesi olanlar; kalp damar sistemine ve beyin damarlarına ait hastalığı bulunanlar; damarın pıhtı ile tıkandığı hastalığı aktif olarak gecirmekte olanlar ile daha once gecirmiş olanlar; aktif karaciğer hastalığı bulunanlar; kadın organlarına ait kanser veya meme kanseri bulunanlar doğum kontrol haplarını kullanmamalıdır.
Ozel durumlarda doğum kontrol haplarının kullanımı
Yakında evlenecek kişiler doğum kontrol haplarını nasıl kullanmalıdır?
Doğum kontrol yontemi olarak hap kullanmayı planlıyorsanız, evlenmeden en az bir ay onceki adetinizin ilk gunu hap almaya başlamalısınız.
Kusma ve ishal durumlarında ne yapılması gerekir?
Hapı aldıktan sonraki 3-4 saat icindeki kusmalar ve ciddi ishaller hapın emilimini onlediği icin koruyucu etkinliğini azaltabilir. Bu durumda son tableti başka bir kutudan tamamlayıp diğer tabletleri zamanında alarak devam etmelisiniz. 12 saatten cok suren kusma ve ishal durumlarında doktorunuza danışmalısınız.
Doğum sonrası ve sut verme doneminde hap kullanımı nasıl olmalıdır?
Cocuğunuzu emziriyorsanız hap kullanmayı bebek altı aylık oluncaya dek ertelemelisiniz. Emzirmiyorsanız doğumdan sonraki ilk adet kanamasının birinci gunu doktorunuza danışarak hap kullanmaya başlayabilirsiniz.
Duşuk ve kurtajlardan sonra hap kullanmaya nasıl başlanmalıdır?
Gebeliğin ucuncu ayından onceki duşuk ve kurtajlarda tıbbi bir engel yoksa doktorunuza danışarak hemen hapa başlanabilir.
Gebe kalmaya karar verdiğimde ne yapmalıyım?
Kullandığınız paketi sonuna kadar tamamlayıp hap almayı bırakmanız yeterlidir. Hamile kalma yeteneğinizi hemen kazanırsınız.
Doğum kontrol hapı kullanırken sigara icebilir miyim?
Sigara kalp hastalıkları icin bir risk faktorudur. 35 yaşından sonra hapa devam edilecekse sigaranın bırakılması onerilir.
Merak ettikleriniz
Haplar kilo almaya neden olur mu?
Ozellikle duşuk miktarlarda hormon iceren hapların kiloda değişikliğe neden olmadığı saptanmıştır.
Doğum kontrol haplarının sivilceye olan etkisi nasıldır?
Yapılan araştırmalar doğum kontrol haplarının coğu kez sivilceyi olumlu yonde etkilediğini belirtmektedir.
Doğum kontrol hapları adet kanamamı etkiler mi?
Hap kullanımı sırasında gorulen adet kanaması normale gore daha hafif ve daha kısa surelidir.
Hap kullanırken ara kanamalar olağan mıdır?
Evet. Hapı ilk kullandığınız zamanlarda normal adet kanaması dışında lekelenme tarzında ya da daha şiddetli duzensiz kanamalar gorulebilir. Hapı normal olarak almaya devam etmek gerekir. Bu kanamalar 3-4 ay sonra kaybolur. Eğer devam ederse doktorunuza danışmanız gerekir.
Hap kanser riskini arttırır mı?
Hayır. Tersine hap kullanan kadınlarda yumurtalık ve rahim kanserinde yuzde 50 ila 60 oranında azalma olduğu ve hap kullanımına son verilse bile bu etkinin onbeş yıl boyunca devam ettiği saptanmıştır. Ayrıca yaşamlarının herhangi bir doneminde hap kullanmış kadınlarda kalınbarsak kanserine de daha az oranda rastlandığı bulunmuştur.
Hap kısırlığa neden olur mu?
Hayır, hap kısırlığa neden olmaz. Hap kullanmayı bıraktığınızda hamile kalmanız mumkundur.
Hap kalp hastalıklarına neden olur mu?
Hap ile kalp ve damar hastalıkları arasındaki ilişki değişik hormonların dozuna ve cinsine bağlıdır. Gunumuzde kullanılan duşuk dozlu doğum kontrol hapları ile bu risk en aza indirilmiştir. Bu tur hastalıklara eğiliminiz varsa doktora danışmanız gerekir.
kaynak:bianet.org