doğum kontrol yontemleri
iğne ile korunma
Doğum kontrol yontemlerinden biri ve korunma duzeyi yuksek olan iğne yolu ile gebelikten korunma hakkında merak ettiğiniz bilgileri ve soru cevapları sizler icin sunuyoruz.
Bazı ulkelerde 20 yıldan uzun bir zamandır kullanılan aylık doğum kontrol iğneleri yaklaşık 4 yıldır ulkemizde de piyasada bulunmaktadır. Bu aylık iğneleri Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanımına 2000 yılından beri izin verilmektedir.
Aylık doğum kontrol iğnesi 2 ana kadınlık hormonu olan ostrojen ve progestin icermektedir. Bu iki hormon tıpkı doğum kontrol haplarında olduğu gibi overlerde yumurta hucresi uretimi ve salınımını engelleyerek etki gostermektedir. Bunn yanısıra rahim ağzı salgısında değişikliklere neden olarak spermlerin transportunu bozmaktadır.
Aylık iğne guvenli midir?
Evet. Genel olarak bu tur doğum kontrol yonteminin guvenli olduğu soylenebilir. Bugune kadar tum dunyada aylık iğne kullanan 17.000'den fazla kadın incelenmiştir. Bu araştırmaların sonunda onemli yan etki gorulme olasılığının son derece duşuk olduğu saptanmıştır.
Yapılmasının sakıncalı olduğu kadınlar var mı?
Evet. Amerikan gıda ve ilac dairesi (FDA) bazı kadınlarda aylık doğum kontrol iğnesi uygulamasının yapılmamasını onermektedir. Bu kadınlar şunlardır:
# Hamile olma olasılığı bulunanlar
# Meme kanseri olanlar
# Daha onceden inme gecirenler
Etkinliği yuksek midir ?
Aylık enjeksiyon ile doğum kontrolu etkinliği son derece yuksek olan bir yontemdir. Yapılan araştırmalarda uygun şekilde kullanıldığı taktirde hamile kalma olasılığının %1'den daha duşuk olduğu saptanmıştır. Bu oran diğer tum etkin yontemler ile hemen hemen benzerdir.
İlk enjeksiyon ne zaman yapılmalıdır ?
İlk kez aylık iğne kullanacaklarda adetin başlangıcından itibaren ilk 5 gun icinde tedaviye başlanmalıdır. Benzer şekilde duşuk ya da kuretajı takiben de ilk 5 gun icinde birinci enjeksiyon yapılmış olmalıdır. Doğum sonrası emziren annelerde ilk enjeksiyon icin 6 hafta beklenmelidir. Ote yndan eğer anne emzirmiyorsa doğumdan 4 hafta sonra tedaviye bşlanabilir.
Enjeksiyon nereden yapılır ?
Kombine doğum kontrol iğnesi omuz, uyluk ya da kalca bolgesindeki kas icine yapılabilir.
Yan etkileri nelerdir ?
En onemli ve en sık karşılaşılan yan etki kanama duzenindeki bozulmalardır. Aylık iğne kullanan adınların yaklaşık %60'ı ozellikle kullanımın ilk 3-6 ayında duzensiz, sık aralıklı ya da fazla miktarda kanama olduğunu bildirmektedirler. Bunun yanısıra 1 yıllık kullanımın sonunda adetler % 70 kadında normale donmektedir.
Diğer yan etkiler arasında kio artışı, memelerde hassasiyet, sivilcede artış ve mide bulantısı sayılabilir.
Yapılan klinik calışmalarda yaklaşık %6 oranında kadının kilo artışı nedeniyle uygulamadan vazgectiği saptanmıştır. Cok nadiren bazı kadınlarda kilo kaybına neden olabilsede 13-15 aylık kullanım sonrası vucut ağırlığında yaklaşık 1.5-2 kg'lık bir artış olmaktadır.
İğnenin etkisi ne kadar surer ?
Aylık doğum kontrol iğnesi gebelikten yaklaşık 1 ay sureyle korumaktadır. Bir sonraki enjeksiyon icin en uygun zaman 28-30 gun sonrasıdır. Ancak ceşitli nedenler ile bu mumkun olmadığında takip eden enjeksiyonu 23-33 gun sonra yaptırmanız onerilir. Eğer iki uygulama arasındaki sure daha uzun ise enjeksiyon yapılmadan once gebelik testi yapılması gerekir.
Bir sonraki uygulama tarihini unutmamak son derece onemlidir. Bunun icin uygulama tarihini not almayı unutmayın. Aldığınız notu ya da randevu kartınızı hergun gorebileceğiniz buzdolabı, makyaj aynası, ajanda gibi bir yere iliştirin ya da daha iyisi eğer varsa cep telefonunuzun ajandasına kaydedin ve alarmı kurun.
Doktorunuzun size enjeksiyon tarihini hatirlatma gibi bir hizmet verip vermediğini mutlaka sorgulayın.
Diğer yontemlere gore ustunlukleri nelerdir ?
Son derece guvenli ve yuksek etkili olmasının yanısıra kombine doğum kontrol enjeksiyonu sadece ayda bir defa yapıldığı icin hasta uyumu son derece yuksektir. Enjeksiyon yapıldığı dolayısıyla doğum kontrolu kullanıldığı başka kişilerce anlaşılamaz. Ciftler uygulama icin cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmak zorunda kalmazlar.
Uygulamayı bıraktıktan ne kadar sonra hamile kalabilirim ?
Enjeksiyon icindeki hormonlar 60-90 gun icinde vucuttan tamamen atılırlar. Araştırmalar kadınların %82'sinin enjeksiyon uygulamasını bıraktıktan onra 1 yıl icinde hamile kaldıklarını gostermektedir. Bu oran hic doğum kontrol yontemi kullanmayan kadınlar ile benzerdir.
Bu iğneler cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korur mu ?
Hayır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak icin mutlaka prezervatif (kondom) kullanmalısınız.