akciğer endoskopisi bebeklerde bronkoskopi akciğer endoskopisi nasıl yapılır bronkoskopi nasıl yapılır video
Akciğer kanserinin erken yakalanmasında, yabancı cisimlerin belirlenmesinde bronkoskopi buyuk onem taşıyor. 104 yıl once geliştirilen bu yontem hem teşhis hem de tedavi amacıyla kullanılıyor.
Bronkoskopi, goğus hastalıklarının teşhis ve tedavisinde vazgecilmez bir yontem olarak tanımlanıyor. Ozellikle akciğer kanserinin erken teşhisinde ve tedavinin planlamasında onemli rol oynuyor.
Bronkoskopi yonteminde hastaya zarar vermeden optik bir kabloyla burundan ve ağızdan girilerek ana hava yolu ve akciğer icindeki kucuk hava yollarındaki problemler goruntuleniyor ve sorunun kaynağı saptanarak tedavi planlanıyor. Bronkoskopi yaş sınırlaması olmadan herkese uygulanabiliyor. Normal akciğer filiminden bilgisayarlı tomografiden cok daha ayrıntılı ve net goruntu sağlıyor.
Bilinen ilk bronkoskopi uygulamasının gecmişi 1895 yılına kadar dayanıyor. Killigan isimli bir doktor hastasının sağ akciğerine kacmış bir kemik parcasını bronkoskopi yontemiyle cıkarıyor. Bu yıllarda kullanılan bronkoskopi yonteminde demir bir boru hastanın ağzına sokuluyor. Hastalar acısından sevimsiz olan bu durum daha sonra Japonların geliştirdiği fiberoptik teknolojisi urunu cihazlarla değişiyor. İnce ve ucu kıvrılan bronkoskopi aletleriyle hastalar rahatsızlık duymadan bu uygulamadan yararlanabiliyor.
Gelişen teknolojiyle beraber artık akciğerin en uc hava yollarına ulaşılarak cok net goruntulerin elde edildiği bunun da teşhis ve tedavideki başarı şansını artırdığı belirtiliyor. Bronkoskopinin kullanım alanını tanıya (diagnostik) ve tedaviye donuk (terapotik) olarak ikiye ayrılmaktadır.
10 gun gecmesine rağmen duzelmeyen oksuruk şikayeti olan hastalarda bronkoskopi teşhis amacıyla kullanılmaktadır. Oksuruğun yanısıra kalıcı ses kısıklığı, akciğerde sıvı birikmesi, kilo kaybı olduğu durumlarda, hastanın balgamında kanser hucresi gorulmesi de bronkoskopinin uygulanmasını gerektiren durumlar arasında.
Toplu iğne, kalem başlığı, para
Bronkoskopinin uygulama alanına cok ilginc vakalar giriyor. Turkiye’de insanlar sık sık toplu iğne, kalem kapağı, takma diş, para, filkete, kolye, vida gibi maddeleri farkına varmadan yutuyor. Ozellikle kucuk cocukların kalem başlığı, toplu iğne, para gibi cisimleri yuttuğunu, akciğere kacan bu cisimlerin bazen olume bile neden olduğu vurgulanıyor. Akciğerin en uc hava yollarına kacan toplu iğneler yuzunden buyuk akciğer ameliyatları yapmak zorun kalınmaktadır.
Toplu iğne yutarak gelenler arasında ilk sırada baş ortusu takan genc kızlar bulunmakta. Ortulerini takarken iğneyi ağızlarında tutuyorlar. Bu sırada farkına varmadan, ya da biri gıdıkladığı icin iğneyi yutuyorlar. Bu iğneler de akciğerin en dar hava yollarına gidip yerleşiyor. Ciddi akciğer ameliyatları yapmak zorunda kalınıyor.
Ailelere oneriler
Ozellikle kucuk cocuğu olan ailelerin yabancı cisim yutma ihtimalini hic gozardı etmemeleri gerekmektedir.
1-2 yaşındaki cocuklarda surekli ağzına bir şey sokma alışkanlığı vardır. Eğer cocukta oksuruk, sık nefes alıp verme, kuş sesi gibi otme tarzında şikayetler varsa akıla yabancı cisim yutma ihtimali gelmelidir. Bu yabancı cisimler cıkartılmazsa akciğerde enfeksiyona, apselere, zaturreye neden olabiliyorlar.
Pil bile cıkabiliyor
Hastaneye getirilen bir hastaya bronkoskopi yaptıklarını ve akciğerinde tumor dokusu icinde kalem pil bile bulunmustur. Bu pil akciğerde uzun sure kalmış ve yalancı tumor dokusu oluşturmuştu. Para yutulması da sık gorulen bir durumdur. Para da tetanoza neden olabiliyor.
Tedavi nasıl yapılıyor
Bronkoskopi yapılacak hastaya lokal ya da genel anestezi uygulanıyor. Hastanın burnu ve ağzı uyuşturuluyor. Ve fiberoptik kablo akciğerlere sokularak goruntuleniyor. Lokal anestezi yapılsa bile hasta bu işlem sırasında rahatsızlık hissetmiyor. Cok uc noktalara gittiğinde oksurme hissi duyuyor. İşlem toplam 10 dakika suruyor. Bronkoskopinin tedavi yontemi olarak kullanılmasında değişik uygulamalar var.
Bronkoskopide lazer de kullanılıyor. Akciğer kanserinde akciğere girilerek tumorler lazerle yok ediliyr. Ya da tumoru yok etmek icin tumorun icine bronkoskopi ile radyoaktif madde konuyor. Akciğer apselerinde de bronkoskopi tedavi amaclı kullanılıyor. Akciğere girilerek apselerin icini boşaltılıyor. Tuberkulozu olan hastalarda yeni bir lezyon gelişip gelişmediğini de bronkoskopi ile belirleniyor. Bronkoskopiyi muhakkak endoskopi odasında monitarizasyonun olduğu yerde yapılıyor. Hasta yatağında yapılması uygun değildir.
Akciğer kanserlerindeki rolu
Bronkoskopi akciğer kanserlerinde goğus filmi, bilgisayarlı tomografi ve balgam tahlili ile birlikte değerlendiriliyor. Erken evrede akciğer kanserinin tanısının konulmasını sağlıyor. Hastaların şikayetlerinin artığı donemde hekime geldiği belirtiliyor ve ‘40 yaş ustundeki herkes yılda bir kere akciğer filmi cektirmesi oneriliyor. Ancak bu genellikle uygulanmıyor. Hastalar uzun zamandır oksuruk şikayeti olmasına rağmen cok gec geliyorlar. Eğer akciğer kanserini birinci evrede yani 3 santimetre boyutunda iken yakalanırsa hastanın 5 yıl icinde yaşama şansı yuzde 80′i buluyor. İkinci evrede bile yakalansa hastanın yaşama şansı artırılmaktadır.
Riskleri var mı
Bronkoskopinin de her tıbbi uygulama gibi riskleri var. Hastaların yuzde 1′inde ses kısıklığı olabiliyor. Akciğer kanseri şuphesinde parca alındığında kanama gorulebiliyor.
Anneler dikkat
* Cocuğunuzun ağzına bir şeyler sokma alışkanlığı varsa
* Oksuruk
* Sık sık nefes alıp verme
* Kuş sesi gibi otme gibi durumlarda hemen hekime başvurun.
Akciğerden neler cıkıyor?
* Pil
* Toplu iğne
* Filkete
* Kalem başı
* Kolye ucu
* Vida
* Kemik parcası