pankreas iltihaplanması pankreas iltihaplanmasi pankreatit beslenme pankreatit belirtileri iltihabı diyeti
Alternatif isimler
Pankreatit , pankreatit akut , pankreas iltihabı
Tanım
Pankreas iltihaplanması
Nedenleri,Gorulme sıklığı,Risk faktorleri
Nedenleri : Alkol Safra taşı Hiperkalsemi ( kanda kalsiyum duzeyinin artması ) Pankreasın doğuştan gelen yapı bozuklukları İlaclar Virusler Bakteriler Asalaklar Karın tavmaları
İnsidans / prevalans : Kentli 22 / 10.000 Kırsal 10 / 100.000 Erkek ve kadınlarda eşit oranda gorulmektedir.
Korunma
Alkol alımını engelleme
Belirtiler Onde gelen belirti şiddetle artan ve 48 saat kadar suren ağrıdır. Ağrı, bıcak saplanmasına yada mide civarında şiddetli bir baskıya benzeyebilir; buradan sağa sola ve sırta yayılabilir. Hasta ağrıyı dindirmek icin bacaklarını goğusune toplar ve hareketsiz kalır. Bulantı ve / veya kusma : Kusma, ağrıyla aynı zamanda ortaya cıkar ve genellikle 48 saat surer. Hafif karın gerginliği Ateş ( 37-38 derece) Tansiyon duşmesi / şok Hafif sarılık Barsak sesleri azalmış veya yok Vucut yanında renk değişimi Gobekte renk değişimi
Tanı/Teşhis
Laboratuar : Yuksek serum amilaz Yuksek serum lipaz
Başta amilaz olmak uzere kanda pankreas enzimlerinin artması belirleyici olsa da pankreas iltihabı tanısı koymak kolay değildir.
Ağrı, mide-onikiparmak bağırsağı ulseri, safra taşı ve bazı olgularda enfarktuste gorulen ağrılarla karışabilir.
Goruntuleme : Direkt karın grafisi Goğus grafisi Karın ultrasonografisi Karın bilgisayarlı tomografisi ERCP ( endoskopik retrograt kolanjiopankreatografi ) : endoskopi ile pankreas kanallarına ulaşılabilir; bu kanallara kontrast madde verilerek kanalların yapısı ve bu yapıyı bozan değişiklikler saptanabilir.
Tedavi
Bugun akut pankreas iltihabında yalnızca tıbbi tedavi uygulanmaktadır ; olum oranı % 30-40’a duşurulmuştur.
Tıbbi tedavi mide salgısının sonda ile aralıksız olarak dışarı cekilmesiyle başlar. Midedeki asitin boşaltılmasıyla, pankreasın enzim uretimini uyaran hormonların ( sekretin ve pankreozimin) salgılanması onlenir.
Ağrı kesici olarak morfin turevi olmayan ilaclar kullanılır.
Son yıllarda tedavide kullanılan antienzimler , en onemli sindirim enzimlerinin etkisini engeller ve enzimlerin pankreası orselemesini onler. Cunku bu enzimler etkin hale gelince pankreas hucreleri yıkıma uğrar ve sonucta başka enzimler ile bunları etkinleştiren maddeler salgılanır.
Ağrı olgularda şok olursa buna yonelik tedavi uygulanması ve cerrahi girişim gereklidir.