KANSER (COCUKLARDA)
Cocuklarda kanser ender gorulur. Ayrıca tedavi şansları en yuksek olan, en buyuk ilerlemeler cocuklardaki kanserlerde kaydedilmiştir. Bundan 25 yıl oncesine kadar kanserli cocukların hemen hemen hepsi, genelde bir yıl icinde, oluyordu. Oysa şimdi modern tedavilerle kanserli cocukların yaşam suresi uzatılıp bu kanser tiplerinin co u iyileştirilmektedir. Kanserli Amerikan cocukların en az yarısı yaşamaktadır.
Ancak bircok kanser tipi, erken teşhis edilip do ru bir şekilde tedavi edilmezse, hayati tehlike yaratır. Kanser okul ve okul oncesi cocuklarda tum obur hastalıklardan daha fazla olume sebebiyet vermektedir (bu yaş grubunda sadece kaza sonucu olumler daha fazladır).
En yaygın cocuk kanseri losemidir. Yeni tedavilerle bu hastalı a yakalanan cocuklar icin durum bu son senelerde cok daha parlaktır. Cocuk kanserlerinin bir başka onemli turu de beyin tumorleridir. Cocuklarda başka yaygın kanserler, bobrek kanseri, kemik kanseri, yumuşak doku sarkomu ve lenfomadır.
Bu kanserlerin sebepleri bilinmemektedir. Ancak, bazı kimyevi madde ve virus tipi ajanların normal hucrelerin genetik yapısını de iştirerek bazı kanserleri başlattı ı bilinmektedir. Kanser bulaşıcı de ildir. Hepimizde hucreleri kanserleşmeye uyaran genler olan onkojenler bulunmaktadır. Onları nelerin uyardı ı veya susturdu u halen acık de ildir.
Cocu unuzun kanser tedavisi gorece i yeri dikkatle secmek gerekir. Cocu unuzun doktorunun yardımıyla, cocuk kanserleri tedavisindeki en son gelişmeleri uygulayabilen personelin bulundu u bir merkez arayın. Hem merkez, hem personeli butun ailenin ihtiyacı olan manevi deste i verebilmesi gerekir.
En iyi tedaviyi verebilmek icin, cocuk kanserinde uzman bir ekip gerekmektedir. Tedavi karmaşıktır ve genelde ameliyat, kemoterapi, ve ışın tedavinin bileşimidir. lstenilen hunerdeki kişiler genelde yalnız kanser merkezlerinde bulunurlar. Bu merkezler buyuk şehirlerdeki başlıca tıp okullanyla ilişkilidir. En yakın merkeze uzak olabilirsiniz. 0 zaman cocu unuzun bakımı buna gore planlanıp buradan başlatılır ve ondan sonrasının buradan yonetilmesi genel olarak yeterlidir.
Kanser merkezi personeliyle yakın bir işbirli i yaparak yerel doktor bazı tedavileri ve ara testleri uygulayabilir. Bu şekilde hem masraf azalır, hem de cocuk ve ailesinin taşınması onlenir.
Siz ve cocu unuzun sa lık ekibi, bu tedavilerle ilgili yeni tecrubeler gecirecek olan cocu unuzu titizlikle hazırlamaları gerekir. Cocu unuzla acık konuşun. Destek olun. Herkesin onu iyileşmesi icin calıştı ına inandırın. Doktorun ve hemşirelerin cocu unuzun sa lı ı ile ilgili sorularına cevap vermeye yardımcı olmalarını sa layın.
Cocu unuzdaki Kanserle Başetmek
Ozellikle konu cocu unuz ise, kanser teşhisi beraberinde dehşet ve harab olma hisleri getirir. Ancak, teknolojik ilerlemeler ve ilac tedavileri sayesinde manzara cok de işmiştir. Yaşam oranının artmasıyla kanserli cocukların ve ailelerinin duygusal ihtiyacları daha iyi anlaşılmıştır.
Pediyatrik onkoloji ekipleri, bu tur hislerle baş etmeye alışık olan doktor, hemşire, sosyal hizmet elemanı ve din adamlarından oluşmaktadır. Hastalı ın seyri sırasında butun aileye destek olacak anlayışlı bakımı verebilecek, ailenin uyumunu sa lamak ve gerekli ameliyatları planlamakta yardımcı olacaktır. Sosyal hizmet elemanları aileleri kanser teşhisini sa lıklı psikoloji ile baş etmelerinde yardımcı olacaktır. Ebeveynlerin baş edebilmesi cok onemlidir, cunku hasta cocu un onunde uzun ve de erli yıllar olabilir.
Aile icinde de sa lıklı ilişkilerin devam ettirilmesi de aynı şekilde onemlidir. Hasta cocu unuzun yarattı ı ek stres yuzunden bu cok kolay olmayabilir. Kardeşlerin ve eşlerin de birtakım ihtiyacları vardır ama bunlar bazen unutulmalıdır. Di er cocukların ihtiyaclarına kulak verebilen ve duşuncelerini ve kaygılarını dinleyen ebeveynler hayat boyu surecek guvenli, acık, duyarlı ve durust bir ilişki kurmaktadırlar.
Doktor faturaları, otel ve yemek masrafları, yol masrafları, evdeki di er aile fertlerinin ihtiyacları ekonomik yuk olmadan kanser tedavileri yaptırabilen aileler cok azdır. Mali yuk teşhis anında başlar ve hastalık suresini aşabilir. Sosyal yardım elemanları tarafından mali durumun ve işle ilgili durumların de erlendirilmesi cok onemlidir ve aileye destek olacak bazı imkanlar sa layabilmektedir. Bu de erlendirme hem ilk teşhise gore, hem gelecekte yapılacak masrafların kapsamını ailelere bildirmektedir.
Cocu unuzla ilgili bir başka durum okula devamıdır. Okul personeli, cocu unuzun kanseri ve hem cocuk icin, hem okul icin ortaya cıkabilecek belirli durumlar hakkında bilgilendirilmelidir.
Uygun davranış ve akademik beklentiler de goruşulmelidir. Okul yoneticileri ve personeli ile goruşme imkanı yanlış kavramları ortadan kaldırmakta ve cok ihtiyac duyulan telkini vermektedir.
Butun ailenin normal yaşama donmesi onemlidir. Cocuklar dayanıklı ve esnek olurlar ve kanser teşhisinden onceki hallerine gore davranılmasını isterler ve hayatlarının tamamiyle hastalıkları uzerinde odaklanmış olmasını istemezler. Kanserli bir cocu u duşunmek cok uzucudur. Bazı ebeveynler kacmak, bazıları teşhisi bilmemek ister. Ancak genelde acıyı kabul edip spesifik hastalı ın gerceklerine bakabilen ebeveynler, gelecekteki problem ve endişelerle daha iyi baş edebilmektedirler. Şaşkınlık, inkar, kızgınlık, sucluluk, uzuntu ve umut gibi şaşırtıcı hislerle karşı karşıya kalınabilir. Bu hislerin bazılarıyla veya tumuyle, ayrı zamanlarda ve de işik derecede karşılaşabilirsiniz. Ancak kanser ekibinden alaca ınız asıl mesaj bu tecrubede yalnız olmayışınızdır.
Sosyal yardım elemanları cocuk kanserinin do urdu u de işik durumlara aşinadır. Cocu a ve ailesine devamlı psikolojik ve manevi destek verebilmek ve de işen ihtiyaclarında yardımcı olmak icin, streslerini erken ve devamlı bir şekilde de erlendirmektedir.
Karamsar ve alaycı olmak kolaydır. Hayatın manasının ve de erinin verdi i iyimserlik duygusu cocuktaki kanserin adaletsizli i ile celişkilidir. Birtakım duygularla beraber (uzuntu, kızgınlık, sucluluk, korku) ana-baba co u daha once takdir etmedikleri yeni zenginlikler keşfederler: Ailenin, yakınların, toplumun yakınlı ı ve deste i, gerekli bakım verecek iyi bir tıbbi ekibin varolması