REFRAKSiYON (KIRMA) KUSURLARI
A. Kırılma kusuru nedir?
1. Miyopi
2. Hipermetropi
3. Astigmatizma
4. Presbiyopi
Odaklanan ışığın gormemizi sağlayan retina tabakasının onune veya arkasına duşmesi sırasıyla miyopi ve hipermetropi olarak adlandırılan gorme kusurlarına yol acar. Kornea adını verdiğimiz saydam tabakanın dikey ve yatay ekseni arasındaki kırma dereceleri arasında bir fark varsa bu durum da astigmatizma adı verilen kırma kusuruna sebep olur.
Miyopinin duzeltilmesinde gozluk, kontakt lens ve refraktif cerrahi yontemler (radyal keratotomi, excimer laser, LASIK) uygulanabilir. Hipermetropinin duzeltilmesinde gozluk, kontakt lens ve refraktif cerrahi yontemler (Termokeratoplasti, excimer laser vb) kullanılabilir. Astigmastizmanın duzeltilmesinde gozluk, torik yumsak kontakt lensler, gaz gecirgen kontakt lensler, ve refraktif cerrahi yontemler kullanılabilir.
Miyopi
Gozun belirli bir uzaklığın otesindeki nesneleri odaklayamamasına miyopluk denir.
Hipermetrop gozde, goz kuresinin on-arka capı normalden kısa olduğu ve mercek eğriliğini (kırma gucunu) belirli bir sınırın otesinde arttıramadığı icin nesneleri odaklayamaz.
Miyop gozde bunun tam tersi bir durum ortaya cıkar. Genellikle goz kuresinin on-arka capı normalden uzundur ve mercek,belirli bir sınırın otesinde eğriliğini azaltamaz.
Miyopluk kalıtsal ancak cekinik bir goz bozukluğudur. Bu nedenle,miyop anne babaların cocuklarında her zaman ortaya cıkmayabilir. Ancak ana babanın her ikisi de miyopsa, doğal olarak cocukların da miyop olma olasılığı yuksektir. Miyopluk belirtileri genellikle altı yaşına doğru kendini gosterir. Cocuk kucuk yazıları rahat okur ama tahtaya yazılanları okuyamaz. Uzağı gormenin gerekli olduğu oyunlardan kacınır ve arkadaşlarından ayrı durmayı yeğler. Altı yaşına doğru başlayan miyopluk,buyume donemi boyunca ilerlemeyi surdurur ve vucut gelişimiyle birlikte durur.
Goz kuresinin on-arka capı normalden daha uzundur. Bu miyopluk turu,gozlukle duzeltilebilir ve genellikle başka bir soruna yol acmaz. Bundan farklı olarak patolojik miyoplukta ise gorme kusuru ilerler,ayrıca ağtabakada bazı bozukluklar ortaya cıkar. Miyopluğun turu ve uygun duzeltici camlar tek muayenede saptanamayabilir. Dikkatli ve duzenli muayenelerle hastalığın gidişi izlenerek kesin tanı konur ve uygun tedavi sağlanır.
Hipermetropi
Sağlıklı goz değişik uzaklıktaki goruntuleri odaklamak icin merceğin bicimini değiştirir. Daha yakın bir noktaya bakarken merceğin kalınlığı artar, uzağa bakıldığında ise azalır. Bir merceğin eğriliği ne kadar fazla ise ışığı o kadar fazla kırar ve odak uzaklığı kısalır. Sağlıklı bir gozde sonsuzdaki bir nokta, merceğin eğriliği en azken ağtabaka uzerine odaklanır. Hipermetrop gozde is, merceğin aynı noktayı odaklayabilmek icin eğriliğinin artması gerekir. Merceğin eğriliğini, kirpiksi kasın kasılması duzenler. Halka bicimindeki bu kas, iris koku ile mercek arasında bulunur. Hipermetroplukta goz kuresinin on-arka capı normalden kısadır. Bu nedenle, mercekte kırılan ışınlar, ağ tabakanın ustu yerine arkasındaki bir noktada birleşirler. Işınların ağtabakası uzerine duşmesi icin mercek eğriliğinin artması gerekir. Ancak mercek belirli bir sınırın otesinde eğriliğini arttıramadığı icin, hipermetrop goz yakın nesneleri odaklayamaz. Bu nedenle, hipermetroplar gazeteyi uzakta tutarak okurlar. Ayrıca goz kuresinin on-arka capı kısa olduğundan ,mercek uzak nesneler icin eğriliği arttırır. Sonucta kirpiksi kasın, hicbir zaman tam gevşeyemediğinden, goz baş ağrısına neden olur. Hipermetropluk, cocukta ice donuk şaşılığa yol acabilir. Gecikmeden mudahale edilirse, uygun camların kullanımıyla bu şaşılık cocuklukta duzeltilebilir.
Astigmatizma
Genellikle doğuştandır. Bununla birlikte, cerrahi girişimlerle saydam tabakanın kesilmesine, saydam tabakada iltihaplanma ya da travmaya bağlı olarak da cıkabilir. Olguların en azından %90�ında astigmatlığın duzeltilmesi kolay değildir. Saydam tabaka eğriliğinde ağır bir bozukluk yoksa, kişi kırılma kusurunun farkında olmayabilir. Cunku refleks olarak goruntuyu iki dikey duzlemden birinin ustunde uyum yaparak birleştirir. Bu nedenle, astigmatlıkta genellikle iki odak uzaklığı arasında uyum sağlamak icin surekli değişen odaklanmaya bağlı yakınmalar ortaya cıkar. Hasta bu yorgunluk nedeniyle, baş ağrısı , goz kurelerinde ağrı , gozlerde ağırlık hissi ve yanmadan yakınır. Goz akları kızarmıştır. Bu yakınmalar orneğin, film izlerken artar. Gozleri sağlıklı kişilerde, saydam tabaka bir kure dilimi şeklinde ve eğriliği her yone doğru aynıdır. Bu sayede ışınlar butun doğrultularda aynı oranda kırılarak odak noktasına yonelir. Saydam tabakanın eğriliği tum yonlere eşit bicimde dağılmıyorsa ve ozellikle birbirini dik acıyla kesen doğrultular arasında eğrilik farkı varsa,ışınlar merceği gecerken farklı oranda kırılırlar. Astigmatizmayı , nokta şeklinde bir cismin goruntusunun birbirine dik iki ayrı duzlemde olması diye tanımlayabiliriz.
Presbiyopi (Yaşlı goruşu)
Normalde insan gozundeki lens uyum yaparak yakındaki nesnelerin goruntusunu retinaya duşurur. Kişi yaşlandıkca lens bu yeteneğini kaybeder ve yakın goruşu zorlaşır. Yaşlanmayla birlikte gozun yakına uyum yapma yeteneğindeki fizyolojik azalmaya presbiyopi denir. Lens proteinlerinde zamanla lens liflerinin esnekliğini azaltan veya lensi sertleştiren değişiklikler olur. Goz uyum yapmaya kalktığında lensi yerinde tutan asıcı bağlardaki kasılmaya rağmen lens eğriliğinde daha az bir değişme meydana gelir. Lensin uyum yapması kırma gucunu artırmasıyla mumkundur. Bu yaşa gore değişir ve kırılma kusurlarının duzeltilmesinde onem taşır. Uyum yapma yeteneği azalan kişi yakında bulunan nesneleri gormede zorlanır. Presbiyopi herkeste aynı yaşta başlamaz. Presbiyopiye ait belirtilerin ortaya cıkışını etkileyen faktorler arasında kişinin yaşadığı ulke, sosyal durumu, calışma şartları ve gozunde mevcut olan diğer kırılma kusurlarının varlığı sayılabilir. Presbiyopi aşağıdaki belirtilerle ortaya cıkar: · Yakındaki nesneleri odaklayamadığı icin bulanık gorur, yazıları karıştırabilir, okurken bazı harf veya kelimeleri atlayabilir, sayısal işlemlerde yanılgı olabilir. · Yakında meydana gelen bulanık gormeden dolayı hasta okuduğu materyali daha uzakta tutmaya başlar. Uyum yeteneği azaldıkca bu mesafe artar ve zamanla kol mesafesi netleştirmeye yetmez ya da fazla uzaklaştırmadan dolayı bu sefer de harfler kuculeceği icin gormede zorlanmaya başlar. · Yakın mesafeden yapacağı işler icin daha fazla aydınlatmaya ihtiyac hisseder. Aydınlık ortam goz bebeğini kuculterek kusurları azaltır ve goruşu netleştirir. Yakın mesafeden yapılan işlerde normal kişilere gore daha erken bir yorgunluk meydana gelir.