gozun bolumleri ve gorevleri gozun bolumleri gorevleri kısımları ve goz kısımları
Gozlerimizin bolumleri hakkında detaylı bilgiler;
Kornea:
Gozun en on kısmında yer alır.Bombeli ,saydam ve damarsız bir dokudur.Gorevi ,ışığı odaklamak ve gozu dış etkenlerden korumaktır. Yaklaşık yarım mm kalınlığında 12 mm capındadır.Korneanın on yuzeyi ; gozun temel kırıcı bileşenidir.Gozun diğer kırıcı bileşeni lenstir.Gorme eylemi gorev dağılım listesine gore:her iki tabaka da ; goze giren ışık ışınlarının retinada (gozun sinir tabakası) net bir goruntu oluşturacak şekilde kırılmasından sorumludurlar.Ama bu konuda korneaya daha cok iş duşer.
Korneanın ışık ışınlarını az kırması hipermetrop,cok kırması miyop,her yonde eşit kırması astigmat denen kırma kusurlarına neden olur.
Kornea ışığın net bir şekilde kırınımı icin, saydam olmak zorundadır.Bu nedenle yapısında kan damarları icermez.Korneanın oksijenlenmesini ve beslenmesini dışta gozyaşı salgısı,icte ise goz ici sıvısı(vitre) sağlar.Kornea, yapısında bir cok sinir lifi icerir ve dış etkenlere karşı cok hassastır. Sinir lifleri, goz kırpma refleksi ve destekleyici ozellikleri ile korneanın sağlığını korur ve devamını sağlar. Kornea embriyolojik olarak saclarımız, tırnaklarımız ve derimiz gibi ektoderm kokenlidir, bu nedenle surekli olarak yenilenir.
Kornea saydamlığını yitirirse,gozun gorme işlevi bozulur.Cisimleri algılamaz,sadece ışığı ,hareketleri fark edebilir.Bu durum, kornea naklini gerektirir.Kornea naklinde;saydamlığını kaybeden kısım, daire şeklinde kesilerek cıkarılır.Yerine kadavra gozunden alınmış parca yerleştirilir.Gozun tamamının nakli tıbben mumkun değildir
İris:
Gozun on bolumunde yer alan korneanın hemen arkasında bulunur.Goze rengini veren damarsal tabakadır. Gozun rengi iristeki kromatofor hucrelerdeki pigment (renkli tanecikler) ile sağlanır. Pigment miktarı az ise goz acık renkli, fazla ise goz koyu renkli olacaktır. Bebeklerin irisindeki pigment miktarı daima az olduğu icin gozleri acık renklidir.Yapısındaki kaslarla kasılıp gevşemesi ,irisin ortasında bulunan ve gozbebeği(pupilla) denilen boşluğun, buyuyup kuculmesini sağlar.Işığın az ya da cok olmasına gore genişleyip buzulen bu boşluk, yani gozbebeği ; bu ozelliğiyle,fotoğraf makinelerinde ki diyafram gibi goze giren ışık ışınlarını dengeler.
Lens(mercek):
İris ve pupillanın(gozbebeği) arkasında 4-5mm kalınlığında,9 mm capında şeffaf,ince kenarlı dairesel bir mercektir.Damarsız bir yapıdır.Jel kıvamında kristal gibi bir maddedir.Bu yuzden ”goz billuru”diye de adlandırılır.Yeni doğan ve cocuklarda yumuşak olan mercek,yaş ilerledikce katılaşır.Korneadan sonra,goze giren ışık ışınlarını ikinci kez kıran tabakadır.Korneadan farkı ; uzak ve yakın her mesafedeki cismi net gorebilmemiz icin; lensin kırıcılığının esnek bir yapıya, yani zoom ozelliğine sahip olmasıdır.
Retina:
Gozun arka duvarını kaplayan sinir tabakasıdır.Gormeyi sağlayan kısım burasıdır.Goze giren ışık ışınlarının , odaklaşmasıyla oluşan goruntuyu; elektriksel sinyallere cevirip, hassas hucreleri vasıtasıyla goz sinirine iletir.Retinanın ikicins hassas hucresi vardır: Koniler ve batoneler (basiller). Bir gozde 5 milyon koni, 120 milyon basil bulunur.Koniler gunduz gormeyi, renk ve şekil gormeyi sağlarken, basiller alaca karanlıkta ve etrafı gormeyi sağlar.
Optik sinir (goz siniri):
Gorme siniri, goz icindeki ,retinanın hassas hucrelerinden başlar. Sağ ve soldan gelen sinir birleşir ve liflerin yarısı capraz yaparak yine iki ayrı sinir halinde sağ ve sol arka beyindeki gorme merkezine ulaşırlar.Ve gorme eylemi gercekleşir.
Makula:
Makula gozun arkasında yer alan ve detayları gormemizi sağlayan bir bolgedir.Makula sayesinde okuyabilir ya da iğneden iplik gecirebiliriz.
Vitreus(akoz):
Vitre, gozun icini doldurur. Şeffaf olan bu sıvı yumurta akı kıvamındadır. % 99?u su, % 1′i proteindir ve hacmi 3,9 cm3 kadardır.Sliar cisimde uretilir.
Gozyaşı kanalları:
Gozyaşı pınarından sonra, hem ust hem de alt goz kapağında ic kenara yakın yerleşmiş kucuk deliklerle başlayan kanalcıklar gozyaşı kesesine acılır.Buradan da burun boşluğunun alt acıklığına ulaşır.
Gozyaşı bezi:
Gozyaşının uretildiği kucuk boyutlu bir bezdir. Orbitanın (goz cukurunun)ust dış kısmında yerleşir. Burada uretilen gozyaşı; bezin boşaltım kanalcıkları ile ust goz kapağında bulunan konjunktiva kesesine akar. Buradan da goz kapaklarının kesiştiği ic yanda yer alan gozyaşı pınarına gelir.
Gozyaşı :
Gozyaşı,saydam bir tabaka olan korneayı duzgun hale getirir.Hucreleri besler. Mekanik olarak yıkama yapar ve icindeki mikrop oldurucu maddeler yardımıyla biyolojik temizlik yapar.Gozyaşının fonksiyonlarından biri konjonktivayı nemli tutmaktır. Diğer bir fonksiyonu da , konjonktiva kesesine birikmiş kucuk partikulleri, goz kuresi boyunca dıştan ice doğru surukleyerek gozun ic kısmındaki kanallara taşımaktır. Bu fonksiyonlarını yerine getiren gozyaşı,goz kapaklarının ic kısımlarındaki deliklerden,kucuk kanallar vasıtasıyla,burun kokundeki gozyaşı kesesine dokulur. Buradan da kucuk bir kanalla burun boşluğuna akar.
Fazla goz yaşı yanaklara doğru taşar (ağlama esnasında). Yaşın ilerlemesi ile birlikte, konjonktiva incelir ve kurur. Bu durum konjonktivanın iltihaplanması ve kan damarlarının genişlemesine neden olur.
Gozun dış kasları:
Gozun dış kasları, altı adettir. Gozun ice, dışa, aşağı, yukarı, aşağı ice ve donme hareketlerini sağlarlar. Goz kasları arasındaki dengesizlikten şaşılık meydana gelir.
Goz kapakları:
Gozu dış ortamdan koruyan bolumdur.Goz kapaklarının dış yuzunu ince deri, ic yuzunu konjonktiva orter.Kapakları acan ve kapatan adaleler vardır. Bu adeleler kırpma refleksiyle kapağın periyodik hareketini sağlar.Kapak kenarlarında kirpikler bulunur. Kirpikler, ust kapakta 150, alt kapakta 75 adet kadardır. Diplerinde yağ ve ter bezleri bulunur.
Yukarıda anlatılanlardan anlaşılacağı gibi, goz, muazzam bir yapıya sahip, cok kıymetli bir organımızdır,nazik oluşuna uygun olarak iyi korunmuştur.