İdeal Gozluk Kullanımı, Bakımı, Muhafazası
Gozluk kullanmaya başlayan kişilerde, belli bir sure sonra bazı alışkanlıklar oluşur . Gozluğu takıp, Cıkarırken, silerken, bir zemin uzerine koyarken, kordon veya zincirle boyunda asılı tutarken, baş uzerine kaldırırken, kılıfına yada kılıfsız cebe cantaya yerleştirirken ortaya cıkan bazı hareketler, hep benzer bicimde duşunmedenyapılır.
Bu alışkanlıkların hepsi, gozluğun omrunu, yapısını, ayarlarını etkiler . Eğer bu alışkanlıkların icinde yanlış bir zorlama, yanlış bir hareket varsa, gozluk zorlamanın olduğu bolgeden kırılabilir. Bu olumsuzlukları gidermek icin, sırasıyla şunlara dikkat etmek gerekir:
Gozluk kullanılmadığı zamanlarda,mutlaka sert koruyucu bir kılıfta muhafaza edilmeli ve mumkun olduğunca oturulan, dayanılan uzerinde eşya bulundurulan bir zemine konulmamalıdır.
Oturulan sandalye, koltuk, kanepe, yatak uzerine bırakılıp unutulan gozlukler her an bir kazaya uğrayabilir . Boyle bir alışkanlık edinilmişse hemen vazgecilmesi gerekir.
Gozluğun Ayarları Bozulursa:
Bu durumu anlamak icin gozluk sapları acılarak duzgun (masa ustu vs.) bir zemine konur. Şayet saplardan biri zemine değmiyorsa,gozluk yuzde eğri duracaktır. Bu pozisyondayken gozluk halkalarına yukarıdan bakıldığında, halkalardan biri ice doğru bir konumda ise, gozluk kopru kısmından eğilmiş demektir. Bu gozluk yuzde,bir halkası yuze yakın, diğer halkası gozden uzak duracaktır.
Bunların dışında, sap acıklıkları govde ile 90 derecelik acı teşkil etmiyor ve dışa doğru acılmamışsa, gozluk yuze bol gelecek ve duşme eğilimi gosterecektir. Şayet bu sap bu şekilde acılmışsa, gozluğun acılan sap yonunde yuze yaklaştığı gorulecektir.
l ve plastik cercevelerde sap vidalarının gevşemesiyle saplar sık sık cama carpacak ve cam uzerindeki kaplama veya polisaja zarar vererek matlaşmasına neden olacaktır.
Gozluk katlandığında saplar duzgun kapanmıyor, aşağı veya yukarı doğru doğru acı teşkil ediyorsa, sap menteşelerinin eğimi yanlıştır. Bu durum gozluğun kılıfa girmesini zorlaştır. Gozluk sapları genellikle duzgundur. Bazen yapımcı firma veya teknisyen gozlukcu tarafından şakaklar uzerindeki baskıyı azaltmak icin hafif bir kavis verilir. Bilincli yapılan bu işlem dışında saplardaki aşağı-yukarı, ice ve dışa eğimler gozluğun yuzdeki konforunu olumsuz etkiler. Bu tur ayar bozuklukları gorunumu de kotuleştirir.
l gozluklerde, camları halka icine zapteden vidalar zamanla gevşeyip camların duşup kırılmasına neden olabilir. Fakat bu durum kullanıcıyı daha onceden uyarır. Gozluk camları silinirken gevşemiş vidalar camın yatak icinde oynamasına ve ses cıkarmasına neden olur. Bu ses camın duşebileceğinin de habercisidir.
Ozellikle plastik cerceveleri veya plastik camlı,plastik ve l cerceveleri sıcaklığın 40 dereceyi gectiği yerlerde bırakmamak gerekir. Bırakılan gozlukler,sıcaklıklarının 60-70 dereceye cıkmasıyla deforme olur, parlaklıklarını kaybederler. Ozellikle yansımasız kaplamalı plastik camların kaplamaları, bu sıcaklığa dayanamaz.
Gozluğun Temizlenmesi:
Silme bezinin yumuşak, hidrofil (su tutucu) ve cam uzerinde kolay hareket eden malzemeden olmasına titizlik gosterilmeli, silme bezi icinde kum, toz, kir olmamalıdır.
Eğer cıkmayan kirler varsa, ozel temizleyiciler spraylar, kir cozucu emdirilmiş kağıtlar kullanılabilir. Bunlar yoksa, her cama bir damla şampuan veya benzeri yuzey aktif sıvılar damlatılarak camlar parmakla ovalanır. Deterjan kullanılmamalıdır. Bol su ile durulanarak suyu silkelendikten sonra yukarıda anlatılan şekilde temizlik tekrarlanır.
Temizlik uzerinde bu kadar uzun durmamızın nedeni, gozluğe en cok zararın bu aşamada verilmesindendir. Bircok sanayi urununun kullanma kılavuzu, urunun ambalajı icine yerleştirilir. İnsanların saat gozluk gibi eşyalarını kullana kullana oğrendikleri varsayılarak buna gerek duyulmaz. Bir eşyayı uzun sure ve ideal formunda kullanmak, ancak bazı kurallara uymak ve bu kuralları alışkanlığa donuşturmekle mumkundur.Kravatla gomlekle silerek, camları zemine değecek şekilde koyarak, tek elle ve hızla yuzden cekip alarak, koruyucu olmayan kılıflarda, cantada veya cepte taşıyarak, rastgele yerlerde unutarak gozluğun uzun sureli kullanılması zordur.
Gunluk yaşamın vazgecilmez bir unsuru olan boyle bir eşyanın ideal kullanımı, ekonomik omrunu birkac kat uzatır.
Gozluk Cercevesi Deformasyonları:
İlk alınışta gozluk cercevelerinde teknisyen dikkatinden kacan bazı deformasyonlar olduğu gibi , kullanım ve taşıma yanlışlıkları sonucu da cerceve deformasyonlara uğrayabilir. Boylece bir deformasyon tespit edildiğinde, zaman gecirmeden optisyene başvurarak bu durumun duzeltilmesi ve ideal duruma getirilmesi gerekir.
-Burun koprusunun tam ortasından dikine bir duzlem bulunduğu varsayılarak , sağ ve sol govdelere bakıldığında her iki tarafta simetrik olmalıdır.
-Govdenin goz tarafında kalan ic kısmına 180 derecede bir duzlem konduğunda (menteşelere dayanacak şekilde) sağ ve sol halkalar bu duzleme eşit mesafede olmalıdır. Bu eşitlik aynı zamanda ,camların merkezlerinin korneaya eşit uzaklıkta olmasını sağlayacaktır. (sağda ve solda cok farklı dyoptriler istisnadır)
-Eğer şaşılık (strabismus) yoksa , goz bebekleri sağ ve solda aynı yerde olmalıdır. Yine eğri burun istisnadır. Zira burunda sağa veya sola doğru bir eğiklik varsa , gozluk cercevesi yuzde tam simetrik durmayacaktır.
-Gozluk govdesinin her iki yandan bakıldığında yanağa doğru eğimi (pantoskopik acısı)eşit olmalı ve yanağa değmemelidir.
-Sapların kulak arkasına donen kısmı, kafa ile kulağın birleşme eğrisini takip edecek gibi olmalıdır.
-Sapın en uc noktası, hem kulak arkasına hem de kafa derisine fazla baskı yapmamalıdır.
-Gozluk sapları acılarak once duz, sonra ters bir şekilde duzgun masa ustu gibi bir zemine koyulduğunda , sap ucları veya bukum yerleri masaya değmelidir.
-Saplar govdeyle 90 derecelik bir acı yapmalı ve saplar duz bir bicimde kıvrım yerine uzanmalıdır. (şakakları geniş kişiler icin verilmiş dışa doğru bombeler istisnadır.)
-l cercevelerde, plaketlerin kaynak yerlerinden başlayarak eğim ve kıvrımlar simetrik olmalıdır.(yine eğri burunlar icin ozel yapılmış ayarlar istisnadır.)
-Sap uzunlukları ve bukum yerleri eşit olmalıdır. (kişinin bir kulağı onde bir kulağı geride ise,yapılan ayar istisna kabul edilir.) Sap ucları camlara temas etmemelidir.
-Cerceve govdesindeki camı sıkıştıran vidalar gevşek olmamalıdır. Keza, sapların menteşe vidaları yeteri kadar sıkı olmalıdır. Camı tutan vidalar sonuna kadar sıkışmalı, arada acıklık kalmamalıdır. Menteşe vidaları zamanla gevşemeye meyillidir. Vidaların gevşeyip duşmesini onlemek icin somun kullanılmalı veya vidanın uc kısmı preslenerek cıkması onlenmelidir.
-Cercevenin govdesinin one veya saplara doğru eğimi fazla olmamalıdır.
Gozlukte Deformasyonlar Neden Zararlıdır ?
Gozlukte deformasyonlar , hem estetik acıdan , hem fonksiyonları acısından hoş olmayan goruntuler ve sonuclar doğurur . Yuzde carpık duran bir gozluk , bir yandan kişiyi, bir yandan da beraber olduğu insanları olumsuz bicimde etkiler. Ayrıca deforme olan gozluk, cilde pişik veya kızarıklık gibi zararlar verir .Cunku ağırlıklar burun uzerine ve saplara eşit dağılmaz . Kaykılmalar veya ince, yuzeysel baskılar kulak arkasında, şakaklarda ve burun uzerinde acı ve ağrı verir .Gozluğun gorme fonksiyonlarını bozar, astigmatik ve prizmatik etkiler meydana getirerek bulanık gormeye, cift gormeye ve gorme yorgunluğuna, dolayısıyla baş ağrısına neden olur.
Her Altı Ayda Bir Ziyaret:
Yukarıda saydığımız tum olumsuzluklar, ancak işinin ehli bir usta teknisyen tarafından duzeltilir. Bu tur ayar bozuklukları , eğrilikleri, gevşemeleri konunun dışında birinin yapması zor ve risktir.
Gozlukcunun ceşitli cihaz ve el aletleriyle kolayca ve kısa surede yapabileceği bir ayar,yanlış ellerde kırılmayla sonuclanabilir. Ziyaretlerin gozluk kullananın lehine bazı yararları da vardır. Bu ziyaret esnasında gozluğe derin temizleme yapılır,(ultra saundlu yıkama cihazında)gevşeyen vidalar sıkıştırılır. Eskiyen, yeşilleşen, rengi değişen burun padleri değiştirilir. Şayet ilgilenilir ise yeni teknolojik gelişmelerden haberdar olunur. Cam ve cercevenin miadının dolup dolmadığına karar verilir.
Gozluğu Değiştirme Zamanı:
Her gozluğun, kişiden kişiye değişen bir kullanma suresi vardır. Bu sure alışkanlıklara, takış suresine, sık takıp cıkarılmasına, muhafaza şekline kişinin terlemesi ve terindeki terkibe gore değişir.
Eğer terin cok asitli bir terkibi varsa, l cercevenin kaplamaları bu terkipten etkilenerek bozulacak, baz materyaldeki bakırı oksitleyerek yeşil renk almasına, giderek korrozyona ve yuzeyin torpu gibi puruzlenmesine neden olacaktır. Ozellikle cilde temas halindeki saplarda ve gozluğun govdesinin alt kısmında yanağa değme varsa meydana gelen bu oluşum son derece ciddi cilt reaksiyonlarına zemin hazırlayacaktır. Ciltte iritasyon, sac dokulmesi ve allerjik reaksiyonlar, giderek iyileşmeyen yaralara donuşecektir. Bu durum onemsenmez ise,cilt kanserine kadar giden rahatsızlıklar meydana gelebilir.
Mukemmel kalite ve mukemmel sağlamlık istenildiğinde, cerceve koprusundeki alaşımın sert ve dayanıklı olması sağ sol halkalarda ise yumuşak kolay bicim verilen bir alaşım secilmesi şarttır. Saplarda kullanılan alaşım bazen uc değişik ozellik taşır: Sapın menteşeye yakın yerleri kalın sert, orta bolge esnek, plastik ucların gecirildiği mil kısmı yumuşak kolay bukulen nitelik kazandırır.(ki optisyen kolayca kulak arkasına bukerek ayarlayabilsin.) Alaşıma bu ozellikler kazandırılırken yapılan işlemler , maliyetede etki eder. Mukemmel arayışındaki firmalar , bu bıktırıcı işlemleri yuksunmeden yaparlar. Amacları, kazandıkları imajı guclendirmek ve prestij sağlamaktır. Firmalar arası rekabet kalite arayışını en cok motive eden unsurdur. Yukarıda saydığımız nedenlerle, cok kaliteli bir cerceveye omur bicmek zordur. Cok sağlam bir gozluk, kotu kullanımla cok kısa surede bozulabilir. Bu itibarla, gozluk cercevesine yapımcı firmaların verdiği garanti, sadece imalat hatalarını icerir. Kullanım yanlışlığından meydana gelen kırılma veya bozulmalara bir garanti verilmez.
Şimdiye kadar soylediklerimizi ozetleyecek olursak ;kaplaması bozulmuş l gozluk cercevesi değiştirilmelidir. Ayrıca l yorgunluğuna başlamış , kolayca deforme olan cerceveler ile vida yatakları, menteşeleri bozulmuş bağlantıları catlayarak zayıflamış cerceveler değiştirilmelidir. Plastik cercevelerde saplarda puturlenmeler ,ter asidinden beyazlanmalar olduğunda, plastik malzeme ayar yapılamayacak derecede sertleştiğinde, catlamalar başladığında değiştirmek gerekir. Unutulmamalıdır ki, değişme zamanı gelmiş, ana materyali bozulmuş, deforme olmuş, camları cizilmiş, matlaşmış, kanallarına temizlenemeyen kirler birikmiş bir gozluğu kullanmakta ısrar etmek sağlıklı değildir. Bu gorunumdeki biriyle ilişkide olan insanlar gozluğun durumundan farkında olmadan rahatsız olurlar.