*Diş hekimi Seyhan Ergin* dişlerin curumesine yol acan beslenme şekilleri ve
diyetlerle ilgili soruları yanıtladı:

* Neler dişlerimizi curutuyor?

Besinlerden ağzımızda asite donuşen her şey, curuğe neden olabilir.
Karbonhidratlı yiyecekler, şeker, cikolata, hatta pilav ve makarna da dahil.
Ama bu hicbir şey yemeyeceğimiz anlamına gelmesin. Yediğimiz şeylerin asite
donuşmesini engellememiz gerekir. Bunun tek yolu da mekanik temizliktir.

Dunya Sağlık Orgutu diş curuğunu davranış ve beslenme hastalığı olarak
tanımlıyor. Asite donuşen gıdaların sık sık tuketilmesi curuk riskini
artırıyor.

Bu nedenle de ana oğunlerde alınması oneriliyor. Yani makarnayı ana oğunde
yiyeceksiniz. Sağlıklı bir vucut icin beslenme alışkanlığı onerileri neyse,
curuğe karşı da aynı şeyler oneriliyor. Bol sebze ve meyve yenilmesi, bol su
icimi, pilav ve makarnanın ana oğunde alınması gibi...

BOL SU İCİN

* Tatlı, curuğu artırır mı?

Bakteriler en kolay şekeri asite donuşturduğu icin tatlılar diş curuklerini
artırır. Kişinin canı cekiyorsa, ana oğunde tatlı yemesini tavsiye ederim.
Hemen ardından, dişlerin fırcalanması gerekir. Şekerli ve nişastalı gıdaları
tukettikten sonra ağzı temizlemek icin yapılabilecek en kolay şey; ustune su
icmektir.

* Bazı meyveler curukleri artırır mı?

Limon gibi asit iceriği yuksek, ekşi meyveler dişe doğrudan zarar verir.
Bazen insanlar limonu tuzlayıp yer. Bu; dişler icin cok zararlıdır. Diş
yuzeyinde ciddi madde kaybına neden olur. Sert dokuyu yumuşatır. Limonu
geleneksel şekilde salata sosu ya da corba sosu şeklinde tuketmek gerekir.
Direkt yemek doğru değildir. Ekşi şeyler asitlidir. Bunlar yendiğinde,
dişler oğutme hareketi yapar gibi birbirine değer ve gıcır gıcır eder. Yani
dişlerde aşınma olur. Asitli meyveler yendikten sonra dişler hemen
fırcalanmamalıdır. Cunku asit dişlerin uzerindeki sert dokuyu yumuşattığı
icin fırcalamanın mekanik etkisi ile dişler aşınabilir. Meyvelerden elmanın
kabuğu ile ısırılarak yenilmesi ise, diş sağlığı icin cok yararlıdır.
Dişlerin uzerinde temizleme etkisi yaratır. Karbonhidrat iceriği yuksek muz,
incir ve aşırı şekerli meyveler ise; dişler uzerinde herhangi bir tatlının
yaptığı etkiyi yapar. Bunları yedikten sonra dişler fırcalanmalı, en azından
ağız su ile calkalanmalıdır.

AHŞAP KURDAN YASAK!

* Peynir yiyenlerin dişleri sağlam olur mu? Cok sut icenlerin dişleri daha
mı beyazdır?

Bunlar doğru değil. Cunku dişlerin yapısı, daha diş ağız ortamına cıkmadan
son şeklini almıştır. Dolayısıyla peynirin ancak ağızdaki asit ortamını
tamponlama ozelliği fayda sağlar. Dişlerin yapısına ise, herhangi bir etkisi
olmaz. Dişlerin beyazlamasında sut veya herhangi başka bir yiyeceğin etkisi
yoktur.

* Yemeklerden sonra kurdan kullanımını diş sağlığı acısından oneriyor
musunuz?

Kurdan plastikse oneriyorum. Ama sofralarımızda coğunlukla ahşap kurdan
kullanılıyor. Bunlar dişler uzerinde kırılma riski yarattığı icin bu tur
kurdanları onermiyoruz.

Sut, peynir ve yumurta ağız kokusuna yol acar

* Ağız kokusunu artıran ve azaltan gıdalar nelerdir?

Proteinli gıdalar ağız kokusunu artırır. Her turlu et, sut, peynir
yenildiğinde ağızda kalırsa, kotu ağız kokusuna neden olur. Ayrıca sarımsak
ve soğan da kotu koku yapar. Karanfil ya da sakız ciğnenmesi ağız kokusunu
baskılayabilir ama gidermez. Ağız kokusundan kurtulmak icin diş fırcalamak
şarttır. Coğu kez kotu ağız kokusu, kişinin kendisi tarafından fark edilmez.
Ağız kokusunun asıl nedeni, ağız ortamındadır. Yediklerimiz ictiklerimiz,
diş curukleri, diş taşları, problemli dişetleri ve eski protezler; kotu ağız
kokusunun başlıca nedenleridir. Tedavi ve ağız bakımı ile bunlar
giderilebilir. Diş fırcalama ve diş ipi kullanımı cok onemlidir. Dil de,
koku koku yapabilir. O yuzden dilin iyi temizlenmesi gerekir. Tukuruk azlığı
da kotu ağız kokusuna sebep olabilir. Bol su icip sık ve kısa aralıklarla
şekersiz sakız ciğnenmelidir. Ağız nemlendirici gargaralar da
kullanılabilir.

* Daha beyaz dişlere sahip olmak icin tuketilmesini onerdiğiniz yiyecekler
var mı?

Dişlerin daha beyaz olması ancak bir diş hekiminin yardımı ile sağlanabilir.
Diş beyazlatma işlemi yapılmalıdır. Ozel mavi ışıklarla, plazma ışığıyla ya
da lazerle beyazlatma yapılabiliyor. Klinik ortamında kullanılan
beyazlatmanın yanı sıra, evde uygulanan dişliklerle de dişler
beyazlatılabiliyor. Bu urunleri kullanırken ve kullandıktan sonra en az ilk
uc gun renkli gıdaları tuketmekten kacınmak gerekiyor. Daha sonra da
beslenme alışkanlıklarımızda renkli yiyeceklerden ve iceceklerden uzak
durmamız şart. Aksi takdirde, beyazlamada geri donuşler yaşanabiliyor. Yılda
bir kere, en azından tek seans beyazlatma işleminin yenilenmesinde fayda
var. Diş beyazlatma işlemi yaptırmış olanların diş beyazlatıcı macun
kullanmaları da, acık rengin kalıcılığına katkı yapıyor.

Dişi cekmek son caredir!

Biz diş hekimleri icin dişin kaybı, hasta kaybı gibidir. Diş, prensip olarak
kokunden sallanmadığı surece cekilmez. İstisnai durumlar harictir. Eğer
kokte kırık varsa ya da problemli ve yenilenemeyecek durumda eski kanal
tedavileri varsa, diş cekilmek zorunda kalınabilir. Coğunlukla cekim kararı
verirken diş rontgeninden yararlanırız. Bazen hic belirti vermeyen dişin
bile, cekimi soz konusu olabilir. Coğu zaman hastalar bize, 'Ağrıyan dişimi
cek' diye gelir ama biz cekmeden tedavi ederiz.

Diş ağrısına karşı buz!

iş hekiminden yararlanmak gerekir. Ama gecenin bir vakti dişlerinizde ağrı
başlarsa ve siz doktorunuza ulaşamazsanız, sıcak ya da soğuk uyaranlarla
ağrıyı rahatlatabilirsiniz. Size hangisinin daha iyi geldiğine bakarak,
ağzına buz alabilir ya da ılık su ile calkalayabilirsiniz. Ağrı nedeni curuk
bir diş ise, curuğun icindeki yemek artıkları temizlenip yerine
yuvarlatılmış pamuk konabilir. Ağrıya neden olan dişetlerine ılık tuzlu su
gargarası iyi gelir. Kimsayal tahriş ozelliği olan kolonya, rakı, aspirin
gibi şeyler ağrıyan dişin uzerine konulmaz. Uygulanırsa da, dişetinde buyuk
tahribata neden olur.

Kanayan dişeti duşuk nedeni!

Hamileliğin ilk aylarında yaşanan bulantı ve kusmalar nedeniyle, mide
asidinin dişler uzerinde aşındırıcı etkisi olur. Hamilelikte değişen
hormonlar nedeniyle, dişetleri kanar. Hamileler dişleri kanıyor diye
dişlerini fırcalamazlarsa, curuk riski artar. Hamilelik sırasında bebeğin
kalsiyum ihtiyacını dişlerden aldığı duşunulur. Bu, yanlış bir duşuncedir.
Dişler o yuzden dokulmez. Dişeti enfeksiyonu olan kadınlarda duşuk gorulme
oranı daha fazladır.

Curuklere karşı ara ogunler

Ara oğunlerde salatalık, havuc, elma, tuzlu fıstık, ceviz, fındık, patlamış
mısır yenmesini oneriyoruz. Bunlar, curuk riski taşımaz. Sert kabuklu
kuruyemişlerin (fındık kabuğu gibi) dişlerle kırılması cok yanlıştır. Pek
cok diş ve protez, bu nedenle kırılıyor

alıntı