Ağız kokum olduğunu nasıl fark edebilirim?
Ağız kokusunda temel sorun, kişinin kendi tarafından fark edilememesidir. Genellikle bunu bilmenin tek yolu, başkalarının bu konudaki yorumlarıdır. Bununla birlikte coğu insan, başka birinin ağız kokusu hakkında yorum yapmayacak kadar naziktir. Ailenizden veya yakın arkadaşlarınızdan birine, ağız kokunuzun varlığına yonelik olarak guvenmelisiniz.
Bazen, kontrole gittiğinizde diş hekiminize de sorabilirsiniz. Bir diş hekimi normalde de ağzınızın kotu koktuğunu soyleyecektir. Diş eti hastalıkları ağız kokusunun onde gelen nedenlerindendir, tedavi ve tavsiyeleri diş hekimleri tarafından uygulanabilir.
Nefesinizin kotu kokup kokmadığını anlamak icin basit bir test olduğu soylenir. Bileğinizin ic tarafını yalayın, birkac saniye tukuruğun kurumasını bekleyin, sonra bileğinizi koklayın. Eğer hoş olmayan bir koku alıyorsanız, muhtemelen ağız kokunuz vardır.
Ağız kokusunun tipleri ve nedenleri
Ağız icinden kaynaklanan Ağız kokusunun en sık nedeni, kotu ağız hijyeni ve diş eti hastalığı olan ağızlardır.
Sabahları olan ağız kokusu
Bazı insanlarda gece uykusundan sonra, sabah kalktıklarında ağız kokusu oluşur. Bu durum normaldir ve gece boyunca ağzın hareketsiz olmasına ve kurumasına bağlıdır. Genellikle kahvaltı ederken tukuruk salgısının artmasıyla gecer.
Yiyecek, icecek ve ilaclar
Gıdalardaki kimyasallar kana karışarak akciğerlerden solunum yoluyla atılabilirler. Coğu insan sarımsak, baharatlı yiyecekler ve alkollu iceceklerin nefesteki kokusuna aşinadır. Bir cok diğer gıda da ağız kokusuna yol acabilir. Bu tip ağız kokusu gecicidir ve gıdanın alınmamasıyla kolaylıkla onlenebilir.
Bazı ilaclar tukuruk salgısını azaltabilir ve ağız kuruluğuna yol acabilirler. Kemoterapide kullanılan ilaclar ağız icinde mantar oluşumuna neden olabilirler. Eğer probleme neden olan ilac ise, başka alternatifler icin mutlaka doktorunuzla goruşmeniz gerekir.
Sigara
Sigara icmeyenler kolaylıkla kişinin sigara icip icmediğini anlayabilirler; icenlerin nefeslerinin kul tablası gibi koktuğunu soylerler. Sigaranın kesilmesi bu tip ağız kokusunun onlenmesinin tek yoludur. Sigara icilmesi ayrıca, diğer bir ağız kokusu nedeni olan diş eti hastalıklarına da zemin hazırlar.
Ağır diyet, aclık ve oruc
Aclık esnasında vucut kaynak olarak yağları kullanmaya başlar. Yağların yakılmasıyla ortaya cıkan kimyasallara keton denir. Bazı ketonlar nefesle dışarı atılarak kotu kokuya neden olurlar.
Yaş
Nefes kokusunun kalitesi yaşa bağlı olarak değişir. Bebek ve cocukların nefesleri hoş olarak algılanır. Ergenlikten orta yaşa gecildiğinde, nefes kokusu yavaş yavaş keskinleşmeye başlar. Yaş ilerledikce tukuruk bezlerinde işlev azalması ve tukuruk salgısı ile kalitesinde azalma oluşur. Yeterli ağız hijyeni sağlansa bile yaşlılarda nefes kokusu hoş olmayabilir.
Tıbbi nedenler
Sağlıkla ilgili diğer nedenler daha az gorulurler . Burun ve sinus ile ilgili problemleri olanlarda ağız kokusu olabilir. Orneğin, sinuzit, burunda yabancı cisimler veya burun etleri ağız kokusuna neden olabilir. Bu durumda kotu koku, burundan nefes verildiğinde artar. Ağıdan nefes verildiğinde fark edilemeyebilir. Akciğer ve bademcik enfeksiyonları da bazen ağız kokusu nedenidir. Bademcik dokusu kıvrımları arasında biriken gıda parcacıkları ve dokuntuler de ağız kokusuna yol acar . Magma denilen bu dokuntuler kirli sarı bir renkte olarak hastalar tarafından da gorulebilir .
Ağız kokusu yapan hastalıklar arasında reflu hastalığını da tanımlamak gerekir . Burada mide asidi ve muhtevası yemek borusundan yukarıya ağız boşluğuna doğru kacış yapmaktadır . Bu hastalarda ağız kokusunun yanı sıra ses kısıklığı , boyunda yanma hissi , midede ağrı-ekşime yanma hissi gibi belirtilerde bulunabilir .
Burun, geniz, ağız, gırtlak veya akciğer tumorlerinde de nefeste kotu koku olabilir. Bobrek ve karaciğer hastalıklarında vucuttan atılamayan
bolizma artıkları, ağız kokusuna neden olabilirler.Tıbbi nedenler, genellikle başka belirtilerle kendilerini elverirler. Ornek olarak, burun tıkanıklığı, sinuzitin burun ve geniz akıntısı , yuz ve baş ağrıları gibi diğer belirtileri gibi . Eğer başka rahatsızlığınız yoksa ve ağız kokusundan başka şikayetiniz yoksa, kotu kokunun kaynağı ağızdan veya sık gorulmeyen tıbbi nedenlere bağlı olabilir.
Ağız icinden kaynaklanan kotu koku
Bahsettiğimiz gibi ağız kokusu olan coğu insanda kotu koku ağızdaki bakterilerden gelmektedir. Bakteriler proteinleri ve diğer artıkları yıktıkca fena kokulu gazlar ortaya cıkarlar. Aşağıdakilerden biri veya daha fazlası bakterilerin artmasına ve ağız kokusuna neden olabilir:
Dişler arasında kalan yiyecek artıkları. Normal diş fırcalama kucuk yiyecek artıklarını (ozellikle kucuk et parcalarını) temizleyemeyebilir. Daha sonra gıda artığı curur ve bakterilerle kaplanır. Duzenli diş ipi kullanımı bu sorunu cozer.
Plak, kalkul ve diş eti hastalığı. Diş plakları dişin yuzeyinde oluşan yumuşak beyaz birikintilerdir. Bakterilerin yiyecek ve tukurukle kombinasyonu sonucu oluşurlar. Plaklar cok ceşitli bakteri tipleri icerirler. Kalkul, diğer adıyla tartar, kalsiyum cokmesi ile sertleşen plaktır. Sıkıca dişlere yapışıktır. Diş eti hastalığı, dişleri saran dokuların infeksiyonudur. Eğer diş etleri kırmızımsı gorunuyor ve dişler fırcalandığında sık sık kanıyorsa, diş eti hastalığı olması muhtemeldir.
Dil yuzeyinde tabaka oluşumu. Bazı insanlarda dil yuzeyinde tabaka oluşabilir. Bunun neden olduğu henuz tam olarak belirlenememiştir. Burunun gerisinden ağza akan geniz akıntısına bağlı olabilir. Tabaka icerisinde bir cok bakteri bulunabilir. Ağız kaynaklı kotu kokunun tedavisi ağız hijyeninin duzeltilmesidir. Rutin ağız hijyeni bir cok durumda ağız kokusunu duzeltir.
İyi ağız hijyeni icin alışkanlık kazanmak gerekir ozellikle diş fırcalama ve diş ipi kullanımı.
Diş Fırcalama
Dişler gunde en az iki kere fırcalanmalıdır. Yumuşak tuylu diş fırcaları kullanılmalıdır. Diş fırcasının baş kısmı ağız icinde tum bolgelere ulaşabilecek kadar kucuk olmalıdır. En az iki dakika boyunca dişlerin dış ve ic yuzeyleri, ciğneme bolgeleri fırcalanmalıdır. Ozellikle diş ve diş etlerinin birleşme yerlerine ozen gosterilmelidir. Her 3-4 ayda bir diş fırcası yenilenmelidir.
Diş İpi Kullanımı
Dişlerin gunde en az bir kez, fırcalandıktan sonra diş ipi ile temizlenmesi gerekir. Daha once diş ipi kullanmamış olanlar, ilk kullanımlarında, fırcalamaya rağmen ne kadar yiyecek artığı cıktığını gorunce genelde şaşırırlar.
Diş ipi kullanımına başlanılan ilk zamanlarda diş etleri biraz kanayabilir. Birkac gun icinde sonlanmalıdır. Eğer devam ederse diş eti hastalığı olabileceğinden, diş hekimine danışılmalıdır.
Diğer genel oneriler
Diş ve diş eti hastalıklarını onlemek icin onemli olan diğer kurallar: Eğer sigara kullanıyorsanız, bırakmaya calışınız. Sigara kullanımı diş eti hastalıkları icin onemli bir risk faktorudur.
Dengeli ve sağlıklı bir diyet uygulayın. Şekerli yiyecek ve icecekleri mumkun olduğu kadar sınırlandırın. Şekerler ve şekerli gıdalar ağızdaki bakterilerin coğalmasını sağlayan temel unsurlardır ve bakteriler asit ureterek diş curumesine neden olurlar.
İlac kullanımı varsa, mumkunse şekersiz ilaclar tercih edilmelidir.
Duzenli aralıklarla diş hekimi kontrolu yaptırın (normal olarak senede en az bir kez). Diş hekimi diş plakları oluşumunu ve kalkulleri gorup temizleyecektir. Erken diş eti hastalıkları kotuleşmeden onlem alınabilecektir.
Ağız kokusu icin yapılabilecek diğer şeyler
Yukarıdaki onlemlere rağmen halen ağız kokusu devam ediyorsa:
Antiseptikli ağız solusyonları en az gunde bir kez kullanılabilir. Yatmadan once, en uygun zamandır. Ağız solusyonları bakterileri oldurmeyi amaclar. Cocuklar bu sıvıları yutabileceklerinden, cocuklarda kullanılmamalıdırlar.
Dil yuzeyi gunde en az bir kez temizlenmelidir. Bunun icin yumuşak bir diş fırcasına birkac damla ağız solusyonu damlatarak, dil yuzeyi fırcalanır. Ayrıca eczanelerde satılan dil kazıyıcı araclar kullanılarak da dil yuzeyindeki tabakalanma kolaylıkla temizlenebilir.
Bazı insanlar yemekten sonra şekersiz sakız ciğnerler. Sakız ciğnemek tukuruk salgısını arttırır. Tukuruk salgısı yemek sonrası ağızda kalan birikintilerin temizlenmesinde rol oynar.
Takma diş kullanıyorsanız ve iyi temizleyemiyorsanız da ağız kokusu olabilir. Diş hekiminize takma dişlerin nasıl en uygun şekilde temizlenebileceğini sorunuz.
Ağız kokusu olan hastaların once diş hekimlerine başvurmaları gerekir. Ağızici muayenesinde bir sebep bulunamazsa KBB Uzmanına başvurulması uygun olur.